Ο εγκέφαλός σας χρειάζεται σταθερή ροή αίματος για να παραμείνει υγιής, όπως ένας κήπος χρειάζεται νερό για να αναπτυχθεί. Ωστόσο, η υψηλή αρτηριακή πίεση μπορεί να βλάψει τα αιμοφόρα αγγεία, όπως ένα σύστημα άρδευσης υπό υπερβολική πίεση μπορεί να βλάψει τα φυτά. Με την πάροδο του χρόνου, αυτή η βλάβη αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης της νόσου του Αλτσχάιμερ.
Ωστόσο, η καλή διαχείριση της αρτηριακής πίεσης και ορισμένες αλλαγές στον τρόπο ζωής έχουν θετικό αντίκτυπο στη λειτουργία του εγκεφάλου και της μνήμης.
Πώς επηρεάζει η αρτηριακή πίεση τον εγκέφαλο
Η συστολική αρτηριακή πίεση μετρά τη δύναμη του αίματος όταν η καρδιά χτυπά, ενώ η διαστολική πίεση μετρά την πίεση όταν η καρδιά ξεκουράζεται μεταξύ των χτυπημάτων. Για παράδειγμα, αν η αρτηριακή πίεση ενός ατόμου είναι 120/80, ο πρώτος αριθμός είναι η συστολική πίεση και ο δεύτερος αριθμός είναι η διαστολική πίεση.
Τα άτομα με υψηλή αρτηριακή πίεση που δεν λαμβάνουν κάποια θεραπεία έχουν ακόμη μεγαλύτερες πιθανότητες να εμφανίσουν άνοια. Σε σύγκριση με τα υγιή άτομα, ο κίνδυνος να αναπτύξουν τη νόσο του Αλτσχάιμερ είναι 36% υψηλότερος. Σε σύγκριση με εκείνους που λάμβαναν θεραπεία για υψηλή αρτηριακή πίεση, ο κίνδυνος είναι 42% υψηλότερος στα άτομα που δεν λαμβάνουν θεραπεία για την υψηλή αρτηριακή πίεση.
Η υψηλή αρτηριακή πίεση μπορεί να οδηγήσει σε συρρίκνωση του εγκεφάλου και βλάβη των αιμοφόρων αγγείων, μειώνοντας τη ροή του αίματος και αυξάνοντας τον κίνδυνο εγκεφαλικών αλλαγών που σχετίζονται με τη νόσο.
Προκαλεί επίσης αλλαγές στον εγκέφαλο, συμπεριλαμβανομένης της συσσώρευσης β-αμυλοειδούς λόγω της μειωμένης απομάκρυνσης των αποβλήτων από τη μειωμένη ροή του αίματος. Το β-αμυλοειδές είναι μια κολλώδης πρωτεΐνη που συσσωματώνεται, διαταράσσει την επικοινωνία μεταξύ των εγκεφαλικών κυττάρων και προάγει την ανάπτυξη πλακών και συσσωματωμάτων – στριμμένων κλώνων της πρωτεΐνης ταυ (Tau) που παρεμποδίζουν τη λειτουργία των κυττάρων.
Επιπλέον, η υψηλή αρτηριακή πίεση συνδέεται επίσης συχνά με αγγειακή άνοια, η οποία πρέπει να λαμβάνεται υπ’ όψιν σε κάθε ασθενή που παρουσιάζει σημάδια άνοιας.
Μικρές αλλαγές, μεγάλα αποτελέσματα
Ακόμη και σε προχωρημένη ηλικία, η θεραπεία της υψηλής αρτηριακής πίεσης με φάρμακα έχει αποδειχθεί αποτελεσματική.
Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε αν η θεραπεία είναι αποτελεσματική, κάτι που απαιτεί τακτική παρακολούθηση με μια αξιόπιστο συσκευή. Εάν η αρτηριακή πίεση παραμένει υψηλή παρά τη θεραπεία, ίσως είναι καιρός να επανεξετάσουμε την προσέγγιση. Ένας επαγγελματίας υγείας μπορεί να βοηθήσει στην αξιολόγηση του κατά πόσον η τρέχουσα φαρμακευτική αγωγή είναι η κατάλληλη, αν η δόση πρέπει να προσαρμοστεί ή αν ένας διαφορετικός συνδυασμός φαρμάκων θα μπορούσε να έχει καλύτερα αποτελέσματα.
Η επίδραση των καθημερινών μας συνηθειών είναι επίσης κρίσιμη.
«Η γνωστική έκπτωση δεν είναι αναπόφευκτη συνέπεια της γήρανσης, αλλά μάλλον μια διαδικασία που μπορεί να προληφθεί μέσω έγκαιρων παρεμβάσεων», δήλωσε η Λιλιάν Μουχίκα-Παρόντι, ειδική στη γήρανση του εγκεφάλου και πρόεδρος της μεταβολικής νευροεπιστήμης στο Πανεπιστήμιο Stony Brook, στην εφημερίδα The Epoch Times.
Τρεις είναι οι παράγοντες που συμβάλλουν αποφασιστικά, σημείωσε και η Μελίσσα Μροζ-Πλάνελς , διαιτολόγος-διατροφολόγος, στην Epoch Times, διευκρινίζοντας:
- Διατροφή χαμηλή σε νάτριο και πλούσια σε φρούτα, λαχανικά και δημητριακά ολικής αλέσεως
- Τακτική σωματική άσκηση
- Διαχείριση του στρες μέσω πρακτικών όπως η ενσυνειδητότητα ή η βαθιά αναπνοή
«Εντάσσοντας τα παραπάνω στην καθημερινότητα, υποστηρίζουμε την υγεία της καρδιάς και βελτιώνουμε την αρτηριακή πίεση με την πάροδο του χρόνου», συμπλήρωσε.
Μία από τις πιο μελετημένες προσεγγίσεις είναι η δίαιτα DASH (Dietary Approaches to Stop Hypertension / Διατροφικές Προσεγγίσεις για την Καταπολέμηση της Υπέρτασης).
Η διατροφή δίνει έμφαση σε φυσικές τροφές, άφθονα φρούτα και λαχανικά, γαλακτοκομικά προϊόντα χαμηλά σε λιπαρά, άπαχες πρωτεΐνες, καθώς και στον περιορισμό της πρόσληψης νατρίου, ζαχαρούχων ποτών και επεξεργασμένων τροφίμων.
Στη δοκιμή DASH-Sodium, οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες: η μία ακολούθησε μια τυπική αμερικανική διατροφή, η άλλη ακολούθησε τη διατροφή DASH με υψηλότερη πρόσληψη νατρίου και η τρίτη ακολούθησε τη διατροφή DASH με χαμηλότερη πρόσληψη νατρίου. Ενώ η διατροφή DASH από μόνη της βοήθησε στη μείωση της αρτηριακής πίεσης, σε συνδυασμό με τη μειωμένη πρόσληψη νατρίου έδωσε ακόμη καλύτερα αποτελέσματα.
Όσοι ακολούθησαν διατροφή DASH με χαμηλή περιεκτικότητα σε νάτριο είδαν τη συστολική αρτηριακή τους πίεση να μειώνεται κατά 7,1 mmHg χωρίς υπέρταση και κατά 11,5 mmHg με υπέρταση.
Η διατροφή DASH συνδέεται άμεσα και με καλύτερη λειτουργία του εγκεφάλου και μείωση του κινδύνου εμφάνισης της νόσου του Αλτσχάιμερ.
Άσκηση και στρες
Έρευνες δείχνουν ότι η αερόβια άσκηση για τέσσερις έως δώδεκα εβδομάδες μειώνει τη συστολική αρτηριακή πίεση κατά περίπου 15 mmHg και τη διαστολική αρτηριακή πίεση έως και 9 mmHg.
Το άγχος έχει επίσης μετρήσιμο αντίκτυπο στον οργανισμό. Σε στιγμές έντονου άγχους, η συστολική αρτηριακή πίεση αυξάνεται κατά μέσο όρο κατά 1,54 mmHg, η διαστολική κατά 0,79 mmHg και ο καρδιακός ρυθμός κατά 1,53 παλμούς ανά λεπτό.
Ακόμη και χωρίς άμεσο άγχος, τα υψηλότερα βασικά επίπεδα άγχους συνδέονται με αυξημένη αρτηριακή πίεση και καρδιακό ρυθμό.
Το μακροχρόνιο στρες και η κατάθλιψη μπορούν επίσης να επηρεάσουν άμεσα τον εγκέφαλο και να αυξήσουν τις πιθανότητες εμφάνισης ήπιων γνωστικών προβλημάτων ή της νόσου του Αλτσχάιμερ.
Ένας απλός και αποτελεσματικός τρόπος για τη διαχείριση του στρες είναι η βαθιά αναπνοή. Μια ανασκόπηση της έρευνας για τη διαφραγματική αναπνοή διαπίστωσε ότι αυτή η τεχνική βοηθά στη μείωση της αρτηριακής πίεσης, μειώνει τον καρδιακό ρυθμό, προάγει τη χαλάρωση και ανακουφίζει το άγχος σε ενήλικες με προϋπέρταση ή υπέρταση.
Η πιο αποτελεσματική προσέγγιση περιλαμβάνει αναπνοές για λιγότερο από 10΄ ανά λεπτό – περίπου έξι αναπνοές – για 10΄, δύο φορές την ημέρα, για μια περίοδο τεσσάρων εβδομάδων.«Ακόμη και μικρές αλλαγές μπορεί να έχουν μεγάλο αντίκτυπο», τονίζει η Μελίσσα Μροζ-Πλάνελς «Μιλάμε για βελτίωση όχι για την επίτευξη κάποιου προτύπου. Όσο νωρίτερα ξεκινήσετε τόσο καλύτερα προστατεύετε τον εγκέφαλό σας, απομακρύνοντας τον κίνδυνο ανάπτυξης της νόσου του Αλτσχάιμερ».
