Για πρώτη φορά μετά από περισσότερο από μία δεκαετία, η αμερικανική σημαία υψώθηκε στην κατοικία του Αμερικανού πρέσβη στη Δαμασκό την 29η Μαΐου, σηματοδοτώντας μία ιστορική εξέλιξη στις σχέσεις Ηνωμένων Πολιτειών και Συρίας. Το γεγονός έλαβε χώρα κατά τη διάρκεια επίσημης τελετής, παρουσίᾳ του πρέσβη των ΗΠΑ στην Τουρκία και νεοδιορισθέντα ειδικού απεσταλμένου για τη Συρία, Τόμας Μπάρακ, καθώς και του Σύρου υπουργού Εξωτερικών, Ασάντ Χασάν αλ Σαϊμπανί.
Η τελετή, που πραγματοποιήθηκε στην πρωτεύουσα της Συρίας, είχε έντονο συμβολισμό, καθώς η αμερικανική σημαία δεν είχε κυματίσει στη Δαμασκό από τον Φεβρουάριο του 2012, όταν η αμερικανική πρεσβεία ανέστειλε τη λειτουργία της εν μέσω της εμφύλιας κρίσης που ξέσπασε στη χώρα.
Διπλωματικοί κύκλοι εκτιμούν ότι η ενέργεια αυτή αλλάζει το τοπίο των αμερικανο-συριακών σχέσεων, αν και το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ απέφυγε να ανακοινώσει αν και πότε πρόκειται να επαναλειτουργήσει επισήμως η πρεσβεία στη Δαμασκό. Εντούτοις, η φυσική παρουσία υψηλόβαθμων αξιωματούχων στη συριακή πρωτεύουσα και η ανάρτηση της αμερικανικής σημαίας θεωρείται από παρατηρητές σημαντικό βήμα πολιτικής προσέγγισης.
Ο ίδιος ο Τόμας Μπάρακ εξέφρασε την ικανοποίησή του για την πρόοδο που έχει σημειωθεί στη διμερή επικοινωνία, χωρίς ωστόσο να προβεί σε συγκεκριμένες εξαγγελίες. «Σήμερα αναγνωρίζουμε τη σημασία του διαλόγου και της σταδιακής οικοδόμησης εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο πλευρών», υπογράμμισε. Κατά τη διάρκεια της τελετής, ο Σύρος υπουργός Εξωτερικών, Ασάντ Χασάν αλ Σαϊμπανί, χαιρέτισε την αμερικανική συμμετοχή, επισημαίνοντας ότι «τέτοιες κινήσεις αποτελούν τη βάση για σύγχρονες, ισότιμες διεθνείς σχέσεις».
Οι ΗΠΑ είχαν διακόψει τη λειτουργία της διπλωματικής τους αποστολής στη Συρία το 2012 εξαιτίας της κλιμάκωσης της εμφύλιας σύγκρουσης και των ανησυχιών για την ασφάλεια του προσωπικού τους. Έκτοτε, οι διμερείς σχέσεις είχαν ατονήσει, με απουσία ανοιχτών διαύλων επικοινωνίας και περιορισμένη πολιτική συνεργασίας.
Παρά τη συμβολική αξία της ανάρτησης της σημαίας, το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ σημείωσε ότι δεν υφίσταται προς το παρόν σαφές χρονοδιάγραμμα ή δέσμευση για την ουσιαστική επαναλειτουργία της πρεσβείας. Πηγές της αμερικανικής διπλωματίας αναφέρουν ότι η διαδικασία επανεξέτασης των διμερών σχέσεων βρίσκεται σε εξέλιξη, με την έμφαση να δίνεται στη σταδιακή αποκατάσταση του διαλόγου και στην παρακολούθηση των εξελίξεων στο εσωτερικό της Συρίας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η τελετή πραγματοποιήθηκε σε μία περίοδο κατά την οποία η Συρία προσπαθεί να ανακάμψει μετά από την πολυετή εμφύλια σύγκρουση, ενώ εντείνονται διεθνείς πρωτοβουλίες για την εξεύρεση βιώσιμης πολιτικής λύσης στη χώρα. Η συμμετοχή υψηλόβαθμων Αμερικανών αξιωματούχων στη Δαμασκό καταγράφεται ως ένδειξη στροφής στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ προς την περιοχή.
Πολλαπλές απόψεις για το νέο κεφάλαιο
Αναλυτές επισημαίνουν ότι η εξέλιξη αυτή ενδέχεται να ανοίξει νέους διαύλους επικοινωνίας όχι μόνο για διμερή ζητήματα, αλλά και για περιφερειακά θέματα ασφαλείας στη Μέση Ανατολή. Ωστόσο, παραμένουν εκκρεμότητες σε κομβικά ζητήματα, όπως η πολιτική μετάβαση στη Συρία, οι ανθρωπιστικές προκλήσεις και οι αμερικανικές κυρώσεις που εξακολουθούν να εφαρμόζονται κατά της συριακής κυβέρνησης.
Εκπρόσωποι της συριακής προσωρινής διοίκησης, όπως ο πρόεδρος Αχμέντ αλ Σαράα, έχουν τονίσει την επιθυμία τους για διάλογο και επαναπροσέγγιση με την Ουάσιγκτον, ενώ δεν έχει ακόμα δημοσιοποιηθεί επίσημη αντίδραση από την αντιπολίτευση ούτε από άλλες σημαντικές περιφερειακές χώρες.
Η στενή παρακολούθηση των εξελίξεων εκ μέρους της διεθνούς κοινότητας καταδεικνύει τη σημασία που αποδίδεται στην επανεκκίνηση του διαλόγου μεταξύ Ουάσιγκτον και Δαμασκού. Παραμένει ζητούμενο εάν η συμβολική αυτή κίνηση σηματοδοτεί την απαρχή μιας ουσιαστικής αναβάθμισης των διπλωματικών σχέσεων ή αν εντάσσεται στο πλαίσιο περιορισμένης διπλωματικής δραστηριότητας.
Στο προσεχές διάστημα αναμένεται να αποσαφηνιστεί ο βαθμός δέσμευσης των Ηνωμένων Πολιτειών, καθώς και η ανταπόκριση της συριακής πλευράς στις νέες πρωτοβουλίες που ενδέχεται να προκύψουν από την αμερικανική διπλωματία.
