Ο παγκρεατικός καρκίνος, μερικές φορές επονομαζόμενος και «βασιλιάς των καρκίνων» λόγω της κακοήθειάς του, θέτει προκλήσεις τόσο στην πρόωρη ανίχνευση του όσο και στην αντιμετώπιση του τελικού σταδίου του. Η κατανόηση των αιτίων και των προειδοποιητικών συμπτωμάτων του μάς βοηθά να λάβουμε κατάλληλα προληπτικά μέτρα. Ο Ρονγκ Σου, διευθυντής της κλινικής Ρονγκ TCM στο Ηνωμένο Βασίλειο και έμπειρος θεράπων της παραδοσιακής κινέζικης ιατρικής (ΠΚΙ) με πάνω από 30 χρόνια εμπειρίας, επισημαίνει τις αιτίες, τα πρώιμα συμπτώματα και τις πιο αποτελεσματικές στρατηγικές πρόληψης για τον καρκίνο του παγκρέατος στο πρόγραμμα των Epoch Times «Health 1+1».
Ο διπλός ρόλος του παγκρέατος
Στη δυτική ιατρική, το πάγκρεας αναγνωρίζεται ως πεπτικό και ενδοκρινικό όργανο. Ως πεπτικό όργανο, εκκρίνει διάφορα ένζυμα για τη διάσπαση των πρωτεϊνών, των λιπών και των υδατανθράκων των τροφών. Ως ενδοκρινές όργανο, παράγει την ινσουλίνη και τη γλυκαγόνη για τη ρύθμιση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα, διατηρώντας τα στα επίπεδα που πρέπει για την εύρυθμη λειτουργία των σημαντικότερων οργάνων του σώματος.
Ο κος Ρονγκ τονίζει πως, από την οπτική της ΠΚΙ, το πάγκρεας θεωρείται μέρος του συστήματος του σπλήνα, το οποίο περιλαμβάνει το πάγκρεας, το ήπαρ, τη χοληδόχο κύστη, τον σπλήνα, το στομάχι και τα έντερα. Το σύστημα αυτό είναι υπεύθυνο για την πέψη, την απορρόφηση, τη μεταμόρφωση και τη μεταφορά των θρεπτικών συστατικών από την τροφή, παρέχοντας ενέργεια στους διάφορους ιστούς και συστήματα στο σώμα.
Ζάχαρη και καρκίνος του παγκρέατος
Στο αρχαίο κινέζικο ιατρικό έγγραφο «Κλασική Εσωτερική Ιατρική του Κίτρινου Αυτοκράτορα» ή «Huangdi Neijing», αναφέρεται πως ο σπλήνας αντιστοιχεί στη γλυκύτητα. Ο κος Ρονγκ εξηγεί πως, ενώ μια μικρή ποσότητα γλυκύτητας τρέφει τον σπλήνα, η υπερβολική γλυκύτητα αποβαίνει ζημιογόνος. Η ζάχαρη βρίσκεται στις επεξεργασμένες γλυκές τροφές. Η υπερβολική κατανάλωση υψηλά επεξεργασμένων γλυκών τροφών για μεγάλο χρονικό διάστημα μπορεί να οδηγήσει σε χρόνια βλάβη του σπλήνα, με πιθανό αποτέλεσμα τις καρκινικές αλλοιώσεις.
Αναρίθμητες μελέτες έχουν επιβεβαιώσει τη στενή σχέση μεταξύ ζάχαρης και καρκίνου του παγκρέατος. Μελέτη του 2019, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Cell Metabolism, βρήκε πως τα αυξημένα επίπεδα σακχάρου στο αίμα πυροδότησαν μεταβολικές ανισορροπίες στα ποντίκια, οδηγώντας σε καρκίνο του παγκρέατος.
Μια άλλη μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Cell Reports το 2020, ύστερα από παρακολούθηση σχεδόν 500.000 Ευρωπαίων για περισσότερα από 20 χρόνια, έδειξε πως μία υψηλή σε σάκχαρα δίαιτα αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του παγκρέατος σε κάποια άτομα και προωθεί την ανάπτυξη και τη διάδοση όγκων.
Προκλήσεις στον εντοπισμό και την αντιμετώπιση
Ο κος Ρονγκ εξηγεί πως η δυσκολία στον εντοπισμό του καρκίνου του παγκρέατος στα πρώιμα στάδιά του έγκειται στη θέση του παγκρέατος. Συχνά αναφερόμενο ως «κρυφό όργανο», το πάγκρεας βρίσκεται πίσω από αρκετά άλλα όργανα. Αυτή η θέση καθιστά σχεδόν αδύνατο για τους ιατρούς να το ψηλαφίσουν κατά την εξέταση, και ακόμα και με υπερήχους, η καθαρή απεικόνιση του παγκρέατος αποτελεί πρόκληση.
Επιπλέον, όταν αρχίζουν να σχηματίζονται και να μεγαλώνουν όγκοι στο πάγκρεας, τυπικά δεν προκαλούν εμφανή συμπτώματα. Ακόμα και αν εμφανιστούν συμπτώματα, σπάνια αναγνωρίζονται ως σχετικά με παγκρεατικά ζητήματα, καθιστώντας την πρώιμη ανίχνευση απίθανη. Συνήθως, μόνο όταν τα καρκινικά κύτταρα έχουν κάνει μετάσταση σε άλλα όργανα τα συμπτώματα γίνονται εμφανή.
Σύμφωνα με τον Λίμορ Άππελμπαουμ, εκπαιδευτή της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ και ακτινοθεραπευτή ογκολόγο, «περίπου το 80% με 85% των ασθενών με καρκίνο του παγκρέατος διαγιγνώσκονται σε προχωρημένο, μη ιάσιμο στάδιο.»
Στα τέλη του 2023, ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ και του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης (Massachusetts Institute of Technology – MIT) ανέπτυξαν μαζί ένα νέο μοντέλο ανίχνευσης του καρκίνου του παγκρέατος με την ονομασία PRISM, το οποίο μπορεί να ανιχνεύσει το 35% των αδενοκαρκινωμάτων του παγκρεατικού πόρου, του πιο κοινού τύπου καρκίνου του παγκρέατος, συγκριτικά με το 10% των συμβατικών εξετάσεων.
Περιορισμένες επιλογές αντιμετώπισης
Τα κύτταρα του καρκίνου του παγκρέατος είναι επιθετικά και ανθεκτικά σε πολλά επίπεδα θεραπειών, καθιστώντας την πλήρη θεραπεία πολύ δύσκολη. Σύμφωνα με την Αμερικανική Αντικαρκινική Εταιρία, το πενταετές σχετικό ποσοστό επιβίωσης για τον καρκίνο του παγκρέατος είναι μόλις 13%.
Οι επιλογές αντιμετώπισης του καρκίνου του παγκρέατος παραμένουν περιορισμένες. Η κύρια χειρουργική αντιμετώπιση είναι η παγκρεατοδωδεκαδακτυλεκτομή, αλλά λιγότερο από το 20% των ασθενών με καρκίνο του παγκρέατος πληρούν τις προϋποθέσεις για αυτή την επέμβαση.
Εκτός της επέμβασης, οι επιλογές αντιμετώπισης του καρκίνου του παγκρέατος περιλαμβάνουν τη χημειοθεραπεία, την ακτινοθεραπεία, τη στοχευμένη θεραπεία με φάρμακα και την ανοσοθεραπεία. Ωστόσο, αυτές οι μέθοδοι είναι γενικά αναποτελεσματικές στη θεραπεία του καρκίνου του παγκρέατος και, επιπλέον, μπορεί να προκαλέσουν σημαντικές βλάβες στον οργανισμό του ασθενούς.
Η ΠΚΙ ως επιπρόσθετος τρόπος αντιμετώπισης
Ο κος Ρονγκ διηγήθηκε μια πρόσφατη περίπτωση αντιμετώπισης καρκίνου του παγκρέατος ενός ασθενή. Ένας ασθενής τελικού σταδίου υποβλήθηκε σε πέντε μήνες χημειοθεραπείας χωρίς βελτίωση. Όταν ήρθε στην κλινική για έλεγχο, είχε χάσει όλα τα μαλλιά του, το πρόσωπό του ήταν παραμορφωμένο από τον πόνο και το στομάχι πρησμένο σαν μπαλόνι. Ύστερα από θεραπεία με βελονισμό, τα συμπτώματα του ασθενή βελτιώθηκαν σημαντικά, όπως επίσης και η συναισθηματική του κατάσταση.
Ο κος Ρονγκ δήλωσε πως η παρέμβαση με ΠΚΙ μπορεί να ανακουφίσει τα συμπτώματα του καρκίνου του παγκρέατος, να μειώσει σημαντικά τον πόνο και να βελτιώσει την ποιότητα ζωής σε ασθενείς στα τελευταία στάδια. Επιδεικνύει, επίσης, κάποιες δυνατότητες καταστολής της διάδοσης των καρκινικών κυττάρων ή ακόμη και επούλωσης. Οι ασθενείς μπορούν να λάβουν υπ’ όψιν την ΠΚΙ ως μια εναλλακτική θεραπεία ή να επιλέξουν έναν συνδυασμό Δυτικής ιατρικής και ΠΚΙ για την αντιμετώπιση του καρκίνου του παγκρέατος.
Πρώιμα συμπτώματα
Ο κος Ρονγκ επισημαίνει πως ορισμένοι ασθενείς με καρκίνο του παγκρέατος δεν έχουν καθόλου συμπτώματα, ενώ άλλοι μόνο λίγα, τα οποία συχνά παραβλέπονται, όπως:
- Πρήξιμο και ενόχληση στην άνω κοιλιακή χώρα
- Φαγούρα στο δέρμα
- Ανεξήγητα απότομη αύξηση των επιπέδων του σακχάρου στο αίμα ή ξαφνική αναποτελεσματικότητα των φαρμάκων του διαβήτη
- Πόνο χαμηλά στην πλάτη, ειδικά στο επίπεδο του ομφαλού, άσχετο με νεφρική νόσο ή τραυματισμό
- Κιτρίνισμα στα μάτια και στο δέρμα (ίκτερος)
Παράγοντες κινδύνου
Παρόλο που η ακριβής αιτία οποιουδήποτε καρκίνου είναι άγνωστη, οι ακόλουθοι αποτελούν παράγοντες κινδύνου που ενδεχομένως επηρεάζουν την ανάπτυξη του καρκίνου του παγκρέατος:
- Υψηλό στρες, κατάθλιψη και άγχος: Μελέτη έδειξε ότι η κατάθλιψη μπορεί να είναι πρόδρομος του καρκίνου του παγκρέατος, με τους μισούς από τους ασθενείς με καρκίνο του παγκρέατος να εκδηλώνουν ψυχιατρικά συμπτώματα 43 μήνες προτού εμφανιστούν τα σωματικά συμπτώματα.
- Ανθυγιεινός τρόπος ζωής: Ανεξέλεγκτη διατροφή και ακανόνιστες ώρες ύπνου.
- Μη ισορροπημένη δίαιτα: Ανθυγιεινή διατροφή χωρίς ποικιλία, όπως υπερβολική κατανάλωση κρέατος και ελάχιστα φρούτα και λαχανικά.
- Κακές συνήθειες: Κάπνισμα, κατανάλωση αλκοόλ, κατανάλωση υπερβολικής ποσότητας καφέ και συχνή κατανάλωση καψαλισμένων τροφών.
- Υποκείμενοι υγειονομικοί παράγοντες: Ο διαβήτης είναι γνωστός παράγοντας κινδύνου για τον καρκίνο του παγκρέατος.
- Παγκρεατίτιδα: Χρόνια φλεγμονή του παγκρέατος μπορεί να οδηγήσει σε ανάπτυξη καρκίνου, και οι καλοήθεις όγκοι μπορεί να γίνουν κακοήθεις.
- Γονίδια: Ο καρκίνος του παγκρέατος έχει ένα συγκεκριμένο ποσοστό οικογενειακής κληρονομικότητας.
Προληπτικά μέτρα
Ο κος Ρονγκ τονίζει πως, προκειμένου να αποτραπεί η ανάπτυξη καρκίνου του παγκρέατος, είναι απαραίτητο να ρυθμίσουμε τον τρόπο ζωής μας, εισάγοντας υγιεινές συνήθειες στην καθημερινότητά μας, όπως:
- Μειώστε την πρόσληψη τροφών με σάκχαρα: Αντιθέτως, προτιμήστε τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες, καθώς και οργανικές τροφές, ξηρούς καρπούς και όσπρια. Για παράδειγμα, ενσωματώστε βραστά ή ελαφρώς ψημένα ψάρια, κοτόπουλο, αυγά, βρώμη, καλαμπόκι, κεχρί και σίκαλη στη διατροφή σας.
- Καταναλώστε ποικιλία λαχανικών και φρούτων: Τα λαχανικά και τα φρούτα είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά, τα οποία καταπολεμούν το οξειδωτικό στρες και τη χρόνια φλεγμονή, μειώνοντας τις πιθανότητες ανάπτυξης καρκίνου.
- Αυξήστε την πρόσληψη υγιεινών λιπαρών: Έρευνες έχουν δείξει πως η κατανάλωση ελαιόλαδου μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου.
- Συχνή άσκηση: Η σωματική δραστηριότητα μπορεί να ενδυναμώσει το ανοσοποιητικό σύστημα και να μειώσει την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου.
- Διαχειριστείτε το στρες και διατηρήστε μια θετική νοοτροπία: Η κατάθλιψη ενδεχομένως συνδέεται με τον καρκίνο του παγκρέατος. Είναι απαραίτητο να διαχειρίζεστε ενεργά το στρες και να ενσωματώσετε ασκήσεις χαλάρωσης στην καθημερινή σας ρουτίνα.
Των Sham Lam και JoJo Novaes
Μετάφραση: Βλαδίμηρος Αλεξάντρωφ
Επιμέλεια: Αλία Ζάε
