Ο Ζελένσκι τόνισε στις 28 Μαρτίου ότι η Ουκρανία δεν πρόκειται να αναγνωρίσει την προηγούμενη στρατιωτική βοήθεια των Ηνωμένων Πολιτειών ως δάνειο. Παράλληλα, ανέφερε πως η νέα συμφωνία που προτείνει η Ουάσιγκτον διαφέρει σημαντικά από προηγούμενα προσχέδια και θα πρέπει να υποβληθεί σε ενδελεχή νομικό έλεγχο προτού ληφθεί οποιαδήποτε απόφαση.
Κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στο Κίεβο, ο Ουκρανός πρόεδρος επανέλαβε τη δέσμευση της χώρας του για εμβάθυνση της οικονομικής συνεργασίας με τις Ηνωμένες Πολιτείες, ειδικά στον τομέα των κρίσιμων ορυκτών. Ωστόσο, ξεκαθάρισε ότι το Κίεβο δεν θα αποδεχθεί καμία συμφωνία που θα έθετε σε κίνδυνο την κυριαρχία της χώρας, θα υπονόμευε την πορεία της προς ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση ή θα προέβλεπε αποπληρωμή της βοήθειας που έχει ήδη λάβει.
Σύμφωνα με τον Ζελένσκι, το νέο αμερικανικό σχέδιο αποτελεί διαφορετικό κείμενο από τα προηγούμενα, περιλαμβάνοντας σημεία που δεν είχαν συζητηθεί, καθώς και όρους που είχαν ήδη απορριφθεί από τις δύο πλευρές. Ο ίδιος υπογράμμισε την ανάγκη για αξιολόγηση από ανώτατους νομικούς συμβούλους προτού η Ουκρανία διαμορφώσει επίσημη θέση. Αν και απέφυγε να επιβεβαιώσει αν η νέα πρόταση περιλαμβάνει ρητά την μετατροπή της αμερικανικής βοήθειας σε δάνειο, κατέστησε σαφές ότι οποιαδήποτε τέτοια απαίτηση θα ήταν μη αποδεκτή. Δήλωσε χαρακτηριστικά ότι η Ουκρανία δεν πρόκειται να αναγνωρίσει την προηγούμενη στρατιωτική βοήθεια ως δανειακή υποχρέωση.
Σε σύνοψη της συμφωνίας που επικαλείται το πρακτορείο Reuters, η Ουάσιγκτον φέρεται να ζητά την αποπληρωμή όλης της βοήθειας που έχει παράσχει στην Ουκρανία από το 2022, με ετήσιο επιτόκιο 4%, προτού το Κίεβο μπορέσει να επωφεληθεί από κέρδη που θα προκύψουν από ένα κοινά διαχειριζόμενο ταμείο φυσικών πόρων. Η προτεινόμενη συμφωνία προβλέπει ότι όλα τα έσοδα από κρατικές και ιδιωτικές επιχειρήσεις φυσικών πόρων της Ουκρανίας θα κατατίθενται στο ταμείο, το οποίο θα διοικείται από πενταμελές διοικητικό συμβούλιο, με τρία μέλη διορισμένα από τις Ηνωμένες Πολιτείες και δύο από την Ουκρανία.
Επιπλέον, το προσχέδιο της συμφωνίας φέρεται να παραχωρεί στις ΗΠΑ προτεραιότητα στην αγορά ουκρανικών ορυκτών, ενώ δεν περιλαμβάνει τη διαχρονική απαίτηση του Κιέβου για εγγυήσεις ασφαλείας από την Ουάσινγκτον, αίτημα που οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν επανειλημμένα απορρίψει.
Η Epoch Times ανέφερε ότι δεν μπόρεσε να επιβεβαιώσει ανεξάρτητα το περιεχόμενο του προσχεδίου.
Η αντιπρόεδρος της ουκρανικής κυβέρνησης, Γιούλια Σβιριντένκο, επιβεβαίωσε ότι η συμφωνία βρίσκεται ακόμη υπό διαπραγμάτευση, επισημαίνοντας ότι το Κίεβο εργάζεται ώστε να διασφαλίσει ότι οι όροι της θα αντικατοπτρίζουν πλήρως τα ουκρανικά συμφέροντα. Σε ανάρτησή της στην πλατφόρμα Χ, ανέφερε ότι η τρέχουσα εκδοχή της συμφωνίας αντανακλά κυρίως τις νομικές θέσεις των αμερικανών συμβούλων, ενώ η Ουκρανία διαμορφώνει τώρα τη δική της στάση, διατηρώντας ανοιχτό το ενδεχόμενο διαβουλεύσεων με τη Βερχόβνα Ράντα – το ουκρανικό κοινοβούλιο.
Ο βουλευτής της Γιαροσλάβ Ζελεζνιάκ δήλωσε ότι η τελική εκδοχή της συμφωνίας θα απαιτήσει κοινοβουλευτική έγκριση, καθώς και τροποποιήσεις στη φορολογική και δημοσιονομική νομοθεσία της Ουκρανίας. Σύμφωνα με τον ίδιο, πρόκειται για μια μακρά πολιτική διαδικασία, εκφράζοντας την άποψη ότι το ουκρανικό κοινοβούλιο δεν πρόκειται να εγκρίνει τη συμφωνία στην παρούσα της μορφή. Σε ανάρτησή του στο Telegram, χαρακτήρισε το προσχέδιο ως «τρομακτική» συμφωνία για την Ουκρανία, τονίζοντας ότι μπορεί και πρέπει να αλλάξει.
Από την πλευρά της, η Σβιριέντενκο προειδοποίησε ότι η δημόσια συζήτηση για το περιεχόμενο της συμφωνίας σε αυτό το στάδιο θα μπορούσε να βλάψει τη διαπραγματευτική διαδικασία.
Η συμφωνία για τα ορυκτά βρίσκεται σε στασιμότητα από τον Φεβρουάριο, όταν μια συνάντηση μεταξύ του Ζελένσκι, του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και του αντιπροέδρου Τζ. Ντ. Βανς στον Λευκό Οίκο δεν οδήγησε σε συμφωνία. Προηγουμένως, ο Τραμπ είχε δηλώσει ότι η Ουκρανία είχε ουσιαστικά συμφωνήσει να παραχωρήσει στις Ηνωμένες Πολιτείες πρόσβαση στα κοιτάσματά της σε σπάνιες γαίες, τα οποία η Ουάσιγκτον αποτιμά έως και 500 δισεκατομμύρια δολάρια.
Οι σπάνιες γαίες, που αποτελούνται από 17 κρίσιμα στοιχεία, είναι απαραίτητες για τεχνολογίες όπως τα ηλεκτρικά οχήματα και τα αμυντικά συστήματα. Ο Τραμπ έχει θέσει ως προτεραιότητα τη διασφάλιση μακροπρόθεσμων προμηθειών αυτών των πόρων στο πλαίσιο της στρατηγικής του για την αναβίωση του αμερικανικού βιομηχανικού τομέα.
Στις 25 Μαρτίου, ο Ζελένσκι επιβεβαίωσε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες υπέβαλαν μια νέα, πιο εκτενή εκδοχή της συμφωνίας, χαρακτηρίζοντάς την ως «πλήρους κλίμακας» πρόταση που υπερβαίνει το προηγούμενο πλαίσιο. Σύμφωνα με τον ίδιο, οι δύο πλευρές πιθανότατα θα συνεχίσουν να διαμορφώνουν τις τελικές διατάξεις του κειμένου.
Ο Τραμπ, από την πλευρά του, δήλωσε στις 24 Μαρτίου ότι αναμένει την ολοκλήρωση της συμφωνίας σύντομα, ενώ άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο αμερικανικές εταιρείες να αποκτήσουν μετοχικά μερίδια σε ουκρανικές υποδομές, συμπεριλαμβανομένων σταθμών παραγωγής ενέργειας.
Με τη συμβολή των Owen Evans και Reuters
