Πέμπτη, 25 Απρ, 2024
Μια λεπτομέρεια από τον «Διογένη», 1882, του Τζον Γουίλιαμ Γουότερχαους. Ελαιογραφία σε καμβά, 82 επί 53 ίντσες. Πινακοθήκη της Νέας Νότιας Ουαλίας, Σίδνεϋ, Αυστραλία. (Δημόσιος τομέας)

Ο Διογένης και η αναζήτηση της Αλήθειας

Αγγίζοντας το έσω: Τι προσφέρει η παραδοσιακή τέχνη στην καρδιά

Σε μερικές σπάνιες περιπτώσεις που έχω την ευκαιρία, κάθομαι και συλλογίζομαι, τι σημαίνει να είμαι εγώ. Ποιος είμαι;

Προσπαθώ να αφαιρέσω όλες τις ιδιότητες και τα χαρακτηριστικά που αντιλαμβάνομαι ότι έχω, για να δω αν ακόμα και χωρίς αυτά μπορώ να φανταστώ πως αυτός ο εαυτός μου είμαι εγώ. Τις περισσότερες φορές, μπορώ. Δεν μπορώ ωστόσο, να σκεφτώ τον εαυτό μου χωρίς την αγάπη μου για την τέχνη. Υπάρχει κάτι σε αυτήν που μου λέει για το ποιος θα μπορούσα να είμαι ως έμβιο ον, σε αυτήν την σφαίρα που ταξιδεύει στο διάστημα, που αποκαλούμε Γη.

Το ενδιαφέρον μου για την αυθεντικότητα, πιστεύω, είναι κάτι που πολλοί από εμάς συναντάμε κάποια στιγμή στη ζωή μας. Τι σημαίνει να είμαι εγώ; Τι σημαίνει να είσαι εσύ;

Συνάντησα έναν υπέροχο πίνακα του Τζον Γουίλιαμ Γουότερχαους, που ονομάζεται απλά «Διογένης». Πριν από 2.500 χρόνια, ο Διογένης, όπως και κάποιοι από εμάς, ήταν ένα άτομο που ενδιαφερόταν για την αυθεντικότητα.

Ποιος ήταν ο Διογένης;

Ο Διογένης ήταν ένας ενδιαφέρων χαρακτήρας, αυτό είναι το λιγότερο που μπορούμε να πούμε. Υπάρχουν πολλές ιστορίες που μαρτυρούν την ασυνήθιστη συμπεριφορά του.

Οι πεποιθήσεις και οι πρακτικές του, συνέβαλαν στην δημιουργία του Κυνισμού, μιας φιλοσοφίας που προωθούσε την επιδίωξη της αλήθειας έναντι των κοινωνικών συνηθειών. Αυτή η φιλοσοφία διαφέρει από τους μοντέρνους κυνιστές, που διατηρούν μια απαισιόδοξη άποψη της ζωής, και δυσπιστία για όλους και όλα. Ο παραδοσιακός Κυνισμός αναζητούσε πιστά την αλήθεια και την αρετή, και μιλούσε για τρεις τύπους ελευθερίας: αυτάρκεια, ελευθερία βούλησης και ελευθερία λόγου.

Ο Διογένης έγινε αυτάρκης ασκώντας έναν τύπο ασκητισμού, στον οποίο απομάκρυνε όλα τα περιττά πράγματα από την ζωή του. Για παράδειγμα, παρακολουθούσε ένα ποντίκι να τρέχει αμέριμνο και αποφάσισε πως δεν θα νοιάζεται πλέον για τις ανάγκες των κοινών ανθρώπων. Είδε παιδιά να μαζεύουν νερό με τα χέρια τους και να τρώνε φακές με ψωμί, έτσι αποφάσισε πως δεν θα χρειάζεται πλέον πιάτο ή κουτάλι. Ζούσε σε ένα μεγάλο βαρέλι κρασιού, αφότου αποφάσισε πως μια πιο εκλεπτυσμένη κατοικία θα ήταν περιττή.

Σύμφωνα με τις «ζωές των επιφανών φιλοσόφων» του αρχαίου Έλληνα βιογράφου Διογένη Λαερτίου (μην συγχέετε το όνομά του με το όνομα του Διογένη για τον οποίον έγραψε) ο Διογένης «συχνά θα επέμενε φωναχτά, πως οι θεοί έχουν δώσει τα μέσα στους ανθρώπους να ζουν εύκολα, αλλά αυτό έχει ξεχαστεί καθώς χρειαζόμαστε κέικ με μέλι, αλοιφές καλλωπισμού και άλλα παρόμοια.» Ο Διογένης πίστευε πως η επιδίωξή μας για άνεση, μπορεί να μας εμποδίσει να ζήσουμε άνετα.

Η ελευθερία της θέλησης περιλάμβανε την επιδίωξη της αρετής και της αλήθειας. Ο Διογένης πλησίαζε τους ανθρώπους στο άπλετο φως της μέρας, έβαζε μια λάμπα στο πρόσωπό τους και δήλωνε πως έψαχνε έναν αληθινό άνθρωπο.

Ο Λαέρτιος θεωρεί πως: «Θα έλεγε πως οι άνδρες προσπαθούν να υπερβαίνουν τον άλλον σε σκάψιμο και κλωτσιές, αλλά κανείς δεν προσπαθεί να γίνει ένας καλός άνθρωπος και αληθινός. Θα αναρωτιόταν γιατί οι άνθρωποι των γραμμάτων πρέπει να ερευνούν τα δεινά του Οδυσσέα, ενώ αγνοούν τα δικά τους. Ή ότι οι μουσικοί πρέπει να συντονίζουν τις χορδές της λύρας, αλλά αφήνουν την κατάσταση των δικών τους ψυχών ασυντόνιστη. Οι μαθηματικοί, πρέπει να παρατηρούν τον ήλιο και την σελήνη, αλλά αγνοούν θέματα που είναι κοντά τους. Οι ρήτορες στις ομιλίες τους, υπερασπίζονται με πάθος τη δικαιοσύνη, ενώ ποτέ δεν την εξασκούν, ή οι άπληστοι πρέπει δημοσίως να δείχνουν ότι εναντιώνονται στα χρήματα, ενώ τα λατρεύουν.»

Η ελευθερία του λόγου, περιλάμβανε την δυνατότητα να μιλάει όπως πιστεύει χωρίς τον φόβο τιμωρίας. Ο Διογένης ήταν γνωστός πως έλεγε ό,τι ήθελε, σε όποιον ήθελε. Μιλούσε στους πολίτες με ευφυή χιουμοριστικά σχόλια, τα οποία χάρισε ακόμα και στον μεγάλο φιλόσοφο Πλάτωνα, και στον ισχυρό ηγέτη Μέγα Αλέξανδρο.

Η εξάσκηση της σοφίας, σε αντίθεση με την απλή σκέψη για αυτήν, όπως συνήθιζαν πολλοί φιλόσοφοι, ήταν ο στόχος του Διογένη και η αληθινή ελευθερία που έρχεται από την αρετή ήταν το θεμέλιο αυτού του στόχου.

Ο «Διογένης», 1882, από τον Τζον Γουίλιαμ Γουότερχαους. Ελαιογραφία σε καμβά, 82 επί 53 ίντσες. Πινακοθήκη της Νέας Νότιας Ουαλίας, Σίδνεϋ, Αυστραλία. (Δημόσιος τομέας)

 

Ο «Διογένης» του Γουότερχαους

Το 1882, ο Γουότερχαους ζωγράφισε μια ενδιαφέρουσα εικόνα του Διογένη. Ένα από τα πρώτα πράγματα που παρατηρώ είναι η ύπαρξη μιας σκάλας, που δημιουργεί μια διαγώνια διαίρεση από πάνω δεξιά, προς κάτω αριστερά. Αμέσως μας παρουσιάζονται οι δύο πλευρές της σύνθεσης.

Στην δεξιά πλευρά, κάθεται ο Διογένης στο βαρέλι κρασιού με βάση αχύρου. Στα χέρια του κρατάει παπύρους, και η πλάτη του είναι γυρισμένη στα συμβάντα της αριστερής πλευράς της σύνθεσης. Είναι σχετικά βρώμικος και ατημέλητος. Δίπλα στο βαρέλι υπάρχουν κρεμμύδια, πιθανόν το φαγητό του για αργότερα και ο φανός που χρησιμοποιεί για να αναζητήσει την αλήθεια.

Στην αριστερή πλευρά της σύνθεσης, μια νεαρή γυναίκα στηρίζεται πάνω στην κουπαστή, με σκοπό να ρίξει μια πιο προσεκτική ματιά στον Διογένη. Πιο πάνω βρίσκονται άλλες δύο όμορφα ντυμένες, νεαρές γυναίκες. Κρατάνε ομπρέλες και βεντάλιες για να απομακρύνουν το βάσανο του καυτού ηλίου. Στα σκαλοπάτια υπάρχουν λουλούδια, με τα οποία έχει στολιστεί αυτή που βρίσκεται χαμηλότερα.

Η κουπαστή της σκάλας οδηγεί το μάτι μας στην κορυφή της σύνθεσης, όπου μπορούμε να δούμε περισσότερα άτομα σε απόσταση. Εκείνοι οι άνθρωποι δείχνουν να απολαμβάνουν παρόμοιες πολυτέλειες όπως και οι τρεις νεαρές γυναίκες που βρίσκονται στην σκάλα. Διαθέτουν ελκυστικά ρούχα και κρατούν ομπρέλες για προστασία από τον ήλιο. Φαίνονται να απολαμβάνουν τον ελεύθερο χρόνο τους.

Το θάρρος της αυθεντικότητας

Το θεωρώ ενδιαφέρον ότι η σύνθεση χωρίζεται σε δύο πλευρές. Πιστεύω πως η δεξιά πλευρά αντιπροσωπεύει τον κυνισμό του Διογένη, και η αριστερή πλευρά αντιπροσωπεύει την κοινωνική άνεση.

Ο Διογένης γύρισε την πλάτη του στις ανέσεις των κοινωνικών συμβάσεων, καθώς δεν του παρέχουν την αλήθεια που επιδιώκει. Οι ανέσεις, και οι επιθυμίες που αυτές βάζουν μέσα μας, αντιπροσωπεύουν ένα είδος δουλείας.

Ο Διογένης κρατάει στο χέρι του αυτό που θεωρώ πως είναι το δόγμα του. Τα κρεμμύδια και το βαρέλι κρασιού, μας δείχνουν την αυτάρκεια που έχει αποκτηθεί κατά την διάρκεια του ασκητισμού του, και ο φανός σχετίζεται με την αναζήτηση της αλήθειας. Η αναζήτησή του της αυθεντικότητας συνδυάζεται με μια αίσθηση ελευθερίας.

Παρατηρώ πως οι νεαρές γυναίκες πίσω του, αντιπροσωπεύουν τα ευχάριστα πράγματα της κοινωνίας. Τα φανταχτερά ρούχα, οι ομπρέλες και η άνεση, μοιάζουν να υποδεικνύουν μια συγκεκριμένη κοινωνική θέση. Είναι άραγε το πλήθος στην κορυφή της σκάλας αυτό που επιδιώκουν; Και αν ναι, επηρεάζει αυτή τους η επιδίωξη, την αυθεντικότητά τους ή την ελευθερία τους;

Δεν υποστηρίζω πως η άνεση είναι κάτι κακό. Και εγώ επίσης, όπως και οι περισσότεροι άνθρωποι, απολαμβάνω την άνεση. Ούτε λέω πως ο ακραίος ασκητισμός είναι αρετή. Υπάρχει ωστόσο το νόημα ότι η υιοθέτηση υπερβολικής άνεσης ή υπερβολικού ασκητισμού μπορεί να επηρεάσει την αυθεντικότητα και την ελευθερία μας.

Πρέπει να είμαστε προσεκτικοί, καθώς το να έχουμε ως αυτοσκοπό την αντίσταση στο πλήθος, μπορεί να μας οδηγήσει στο να ακολουθήσουμε ένα διαφορετικό πλήθος, και αυτός είναι ένας ακόμη δρόμος που μας αποσπά από το να προσεγγίσουμε τον αληθινό εαυτό μας, είναι ένας ακόμη τρόπος, για να φυλακίσουμε τον εαυτό μας στις αλυσίδες που έφτιαξε κάποιος άλλος.

Η νεαρή γυναίκα στο κάτω μέρος της σκάλας, προσπαθεί να ρίξει μια καλύτερη ματιά στον Διογένη. Προσπαθώντας να κοιτάξει, το ενδιαφέρον της υπερβαίνει το όριο και ρίχνει την σκιά της στον Διογένη. Μήπως επίσης και αυτή ενδιαφέρεται για την αυθεντικότητα και την ελευθερία που λείπει από την κορυφή της σκάλας; Η μήπως θέλει να διασκεδάσει όπως οι άλλες γυναίκες πιο πάνω, κοιτάζοντας τον Διογένη, έναν άνθρωπο που επιλέγει ένα δύσκολο, αλλά εν τέλει πιο ικανοποιητικό μονοπάτι;

Μερικές φορές, για να στραφούμε προς την δική μας αυθεντικότητα, πρέπει να απαλλαγούμε από τις επιδιώξεις του πλήθους. Το να συμβαδίζουμε με το πλήθος επιφέρει τις δικές του ανησυχίες.

Η αυθεντικότητα βασίζεται στην ειλικρίνεια, στην ειλικρινή αναζήτηση της αλήθειας, ανεξάρτητα από το τι σκέφτονται οι άλλοι για εμάς. Είναι μια επιδίωξη που χρειάζεται θάρρος, τόσο στην εξέταση του εαυτού μας για να βρούμε την αλήθεια, όσο και στην αντιμετώπιση μιας κοινωνίας που μπορεί να θεωρήσει μια τέτοια αναζήτηση τρελή. Πόσοι από εμάς έχουν τόσο θάρρος;

Η τέχνη έχει μια εξαιρετική ικανότητα να μας υποδεικνύει αυτό που δεν μπορούμε να δούμε, και να μας κάνει ικανούς να αναρωτηθούμε: «Τι σημαίνει αυτό για εμένα και για όσους το βλέπουν;» «Πως έχει επηρεάσει το παρελθόν και πως θα μπορούσε να επηρεάσει το μέλλον;» «Τι μας λέει για την ανθρώπινη εμπειρία;» Αυτές είναι μερικές από τις ερωτήσεις που εξερευνώ στην σειρά μου: «Αγγίζοντας το έσω: Τι προσφέρει η παραδοσιακή τέχνη στην καρδιά».

Ο Έρικ Μπες μαθητεύει στην παραστατική τέχνη. Επί του παρόντος είναι υποψήφιος διδάκτορας στο Ινστιτούτο Διδακτορικών Σπουδών στις Εικαστικές Τέχνες (IDSVA).

Σε τι διαφέρει η Epoch Times από άλλες εφημερίδες;

Η Epoch Times είναι η ταχύτερα αναπτυσσόμενη ανεξάρτητη εφημερίδα στην Αμερική. Είμαστε διαφορετικοί από άλλους οργανισμούς μέσων μαζικής ενημέρωσης επειδή δεν επηρεαζόμαστε από καμία κυβέρνηση, εταιρεία ή πολιτικό κόμμα. Ο μόνος μας στόχος είναι να φέρουμε στους αναγνώστες μας ακριβείς πληροφορίες και να είμαστε υπεύθυνοι στο κοινό.
Δεν ακολουθούμε την ανθυγιεινή τάση στο σημερινό περιβάλλον των μέσων ενημέρωσης, της δημοσιογραφίας που έχει μια ατζέντα, και αντ’ αυτού χρησιμοποιούμε τις αρχές μας Αλήθεια και Παράδοση ως πυξίδα.

Αν εκτιμάτε την ανεξάρτητη δημοσιογραφία μας, βοηθήστε μας να συνεχίσουμε. Στηρίξτε την αλήθεια και την παράδοση.

[give_form id=”3924″]

Πως μπορείτε να μας βοηθήσετε ώστε να συνεχίσουμε να σας κρατάμε ενημερωμένους

Ποιος είναι ο λόγος που χρειαζόμαστε την βοήθειά σας για την χρηματοδότηση του ερευνητικού ρεπορτάζ μας; Επειδή είμαστε ένας ανεξάρτητος οργανισμός ειδήσεων που δεν επηρεάζεται από καμία κυβέρνηση, εταιρεία ή πολιτικό κόμμα. Από την ημέρα που ξεκινήσαμε, έχουμε έρθει αντιμέτωποι με προσπάθειες αποσιώπησης της αλήθειας κυρίως από το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα. Αλλά δεν θα λυγίσουμε. Η ελληνική έκδοση της Epoch Times βασίζεται ολοκληρωτικά στις γενναιόδωρες συνεισφορές σας για να διατηρήσει την παραδοσιακή δημοσιογραφία ζωντανή και υγιή στην Ελληνική γλώσσα. Μαζί, μπορούμε να συνεχίσουμε να διαδίδουμε την αλήθεια.

Σχολιάστε