Δύο υψηλόβαθμα μέλη της Βουλής των Αντιπροσώπων εξέφρασαν ανησυχίες σχετικά με το σχέδιο της Κίνας να κατασκευάσει μια νέα μεγάλη πρεσβεία στο Λονδίνο, σε επιστολή που έστειλαν στις 26 Φεβρουαρίου προς τον Βρετανό πρέσβη στις Ηνωμένες Πολιτείες, Πίτερ Μάντελσον.
Ο βουλευτής Κρις Σμιθ (Ρ-Νιου Τζέρσεϊ), ανώτερο μέλος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής, και ο βουλευτής Τζον Μούλεναρ (Ρ-Μίσιγκαν), πρόεδρος της Ειδικής Επιτροπής για το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας (ΚΚΚ), δήλωσαν ότι η έγκριση για την κατασκευή μιας «υπερ-πρεσβείας» στο χώρο του Royal Mint Court στο Λονδίνο θα αποτελούσε «αντιπαραγωγική και αδικαιολόγητη ανταμοιβή».
Οι δύο νομοθέτες ζήτησαν από τον Μάντελσον να μεταφέρει τις ανησυχίες τους στον Βρετανό πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ, ο οποίος έχει προγραμματίσει συνάντηση με τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ στην Ουάσιγκτον στις 27 Φεβρουαρίου.
Το κινεζικό καθεστώς ανακοίνωσε πρώτη φορά το 2018 τα σχέδιά του για μια σχεδόν 65.000 τετραγωνικών μέτρων πρεσβεία στο Royal Mint Court, έναν ιστορικό χώρο κοντά στον Πύργο του Λονδίνου. Τα σχέδια αυτά έλαβαν ώθηση τον Ιανουάριο, όταν οι Βρετανοί υπουργοί Εξωτερικών και Εσωτερικών εξέφρασαν τη υποστήριξή τους στην πρόταση κατασκευής.
Εάν ολοκληρωθεί, η νέα κινεζική πρεσβεία θα είναι δέκα φορές μεγαλύτερη από το σημερινό κτήριο που έχει στο Λονδίνου και σχεδόν διπλάσια από την κινεζική πρεσβεία στην Ουάσιγκτον. Θα αποτελεί, επίσης, τη μεγαλύτερη διπλωματική αποστολή της Κίνας στην Ευρώπη.
Τα σχέδια του Πεκίνου έχουν προκαλέσει αντιδράσεις και στο βρετανικό κοινοβούλιο. Σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης Χ στις 17 Φεβρουαρίου, ο Συντηρητικός βουλευτής Ίαν Ντάνκαν Σμιθ δήλωσε ότι η έγκριση του έργου θα αποτελούσε τη «μεγαλύτερη πράξη υποταγής στην ιστορία του Ηνωμένου Βασιλείου», χαρακτηρίζοντας «εφιάλτη» την υλοποίηση των κινεζικών σχεδίων.
Ο Σμιθ και ο Μούλεναρ έγραψαν στην επιστολή τους ότι η παραχώρηση ενός «τόσο σημαντικού διπλωματικού προπυργίου στο Ηνωμένο Βασίλειο» θα ενίσχυε τις προσπάθειες του κινεζικού καθεστώτος να εκφοβίζει και να παρενοχλεί Βρετανούς πολίτες, και αντιφρονούντες και αναλυτές της Ευρώπης που αντιτίθενται ή επικρίνουν την πολιτική του. «Οι διακρατικές κατασταλτικές επιχειρήσεις της Κίνας είναι καλά εδραιωμένες στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Ευρώπη», σημείωσαν στην επιστολή.
Τον Οκτώβριο του 2022, ο Μπομπ Τσαν, ένας διαδηλωτής υπέρ της δημοκρατίας από το Χονγκ Κονγκ, σύρθηκε κατά τη διάρκεια διαδήλωσης έξω από το Γενικό Προξενείο της Κίνας στο Μάντσεστερ μέσα στο προξενείο, όπου ξυλοκοπήθηκε από μέλη του προσωπικού. Μιλώντας στην Epoch Times τον Μάρτιο του 2023, ο Τσαν δήλωσε ότι νιώθει εξοργισμένος με τη συμπεριφορά των Κινέζων διπλωματών αλλά και «ανήμπορος να τους κάνει να λογοδοτήσουν».
Οι Αμερικανοί νομοθέτες ανέφεραν μια ακόμη περίπτωση διακρατικής καταστολής από το κινεζικό καθεστώς στο Σαν Φρανσίσκο, τον Νοέμβριο του 2023, όταν οργανώσεις που σχετίζονταν με κινεζικά προξενεία βοήθησαν στον συντονισμό ατόμων με στόχο την παρενόχληση των διαδηλωτών υπέρ της δημοκρατίας, που είχαν συγκεντρωθεί κατά την επίσκεψη του ηγέτη του ΚΚΚ, Σι Τζινπίνγκ, στη σύνοδο κορυφής της Οικονομικής Συνεργασίας Ασίας-Ειρηνικού (Asia-Pacific Economic Cooperation-APEC).
Εκείνη την περίοδο, πολλοί από τους διαδηλωτές υπέρ της δημοκρατίας τραυματίστηκαν λόγω της βίας που άσκησαν υποστηρικτές του ΚΚΚ, γεγονός που ώθησε δύο οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων να ζητήσουν από το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ να ερευνήσει για τις ομάδες του «Ενωμένου Μετώπου» του ΚΚΚ στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το «Ενωμένο Μέτωπο» αποτελεί μια πολύπλευρη στρατηγική για την προώθηση της ατζέντας του κινεζικού καθεστώτος στο εξωτερικό.
Οι δύο νομοθέτες υπενθύμισαν στον Μάντελσον ότι η βρετανική κυβέρνηση «είναι πιθανώς πλήρως ενήμερη για τη συστηματική προσπάθεια του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας να χειραγωγεί τις κοινωνικές και επιχειρηματικές ελίτ ώστε να προωθεί τους πολιτικούς και οικονομικούς του στόχους μέσω επιβλαβών επιχειρήσεων επιρροής».
Αμερικανικές και βρετανικές αρχές έχουν επίσης αποκαλύψει υποθέσεις κινεζικής κατασκοπείας τα τελευταία χρόνια. Τον Σεπτέμβριο του 2024, πρώην αξιωματούχος της CIA καταδικάστηκε σε 10 χρόνια φυλάκιση, αφού κρίθηκε ένοχος για την παροχή διαβαθμισμένων πληροφοριών εθνικής άμυνας των ΗΠΑ στην Κίνα. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, ένας ερευνητής του κοινοβουλίου και ένας ακόμη άνδρας κατηγορήθηκαν τον Απρίλιο του περασμένου έτους για κατασκοπεία υπέρ της Κίνας.
Το ιστορικό του ΚΚΚ σε παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κίνα και το Χονγκ Κονγκ αποτελεί έναν ακόμη λόγο για τον οποίο η βρετανική κυβέρνηση θα έπρεπε να επανεξετάσει την έγκριση της κατασκευής της τεράστιας πρεσβείας, ανέφεραν οι Σμιθ και Μούλεναρ στην επιστολή τους. Οι νομοθέτες αναφέρθηκαν στον Βρετανό πολίτη και πρώην μεγιστάνα των μέσων ενημέρωσης Τζίμι Λάι, ο οποίος βρίσκεται φυλακισμένος στο Χονγκ Κονγκ από τον Δεκέμβριο του 2020.
«Γνωρίζουμε ότι ο πρωθυπουργός Στάρμερ έχει εκφράσει ανησυχία για τη φυλάκιση του Τζίμι Λάι και έχει υποσχεθεί να κάνει την απελευθέρωσή του ‘προτεραιότητα’ της βρετανικής κυβέρνησης. Τον παροτρύνουμε να χρησιμοποιήσει τη συνάντησή του με τον πρόεδρο Τραμπ για να συντονίσουν τις προσπάθειές τους για την άνευ όρων απελευθέρωση του Λάι», έγραψαν οι νομοθέτες.
Οι Σμιθ και Μούλεναρ δήλωσαν ότι θα ήταν «ευτυχείς να συζητήσουν» τις ανησυχίες τους απευθείας με τον Μάντελσον.
Των Frank Fang και Eva Fu
