Κορυφαίοι Αμερικανοί αξιωματούχοι συμφώνησαν, στις 25 Ιουνίου στην είδηση από τη Ρωσία ότι η ιδιωτική στρατιωτική Ομάδα Βάγκνερ προχώρησε σε στάση κατά του ρωσικού κράτους και στη συνέχεια υποχώρησε, λέγοντας ότι αυτό δείχνει ότι ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν είναι πιο αδύναμος μέσα στο ίδιο του το έθνος απ’ ό,τι πολλοί πίστευαν.
Η σύγκρουση μεταξύ του Πούτιν και του επικεφαλής της Βάγκνερ Γεβγκένι Πριγκόζιν – γνωστός παλιότερα και ως «σεφ του Πούτιν», λόγω της στενής προσωπικής σχέσης που είχε αναπτυχθεί μεταξύ τους στο εστιατόριο του δεύτερου – ξεκίνησε στις 23 Ιουνίου, καθώς μια μακροχρόνια διαμάχη μεταξύ του Πριγκόζιν και του ρωσικού υπουργείου Άμυνας φάνηκε να φτάνει στο αποκορύφωμά της.
Ως αιτία της στάσης του, ο Πριγκόζιν είχε υποστηρίξει ότι οι ρωσικές στρατιωτικές δυνάμεις σκότωσαν σκόπιμα έναν «τεράστιο» αριθμό στρατιωτών της ομάδας Βάγκνερ.
Ωστόσο, η επέλαση φάνηκε να τελειώνει σχεδόν αμέσως μόλις ξεκίνησε, καθώς διήρκεσε περίπου 24 ώρες, κατά τις οποίες η Βάγκνερ σημείωσε μεγάλη διείσδυση στη ρωσική ενδοχώρα πριν κλείσει αιφνιδίως συμφωνία με τη Ρωσία και τη σύμμαχό της Λευκορωσία και αποσυρθεί: Ο Πριγκόζιν έλαβε αμνηστία για την εθνική προδοσία του σε αντάλλαγμα να μην συνεχίσει την πορεία του προς τη Μόσχα και να αποσυρθεί στη Λευκορωσία.
Οι πληροφορίες σχετικά με την αλληλουχία των γεγονότων είναι ελάχιστες στη Ρωσία, όπου η ελευθερία του Τύπου είναι περιορισμένη, και έχουν προκύψει πολλές αντικρουόμενες αναφορές των γεγονότων.
Κορυφαίοι αξιωματούχοι των ΗΠΑ προσπαθούν να ανταποκριθούν στην ιλιγγιώδη αλληλουχία των γεγονότων: της προέλασης, του συμβιβασμού και της απόσυρσης.
Ο υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν έκανε το γύρο των πρωινών εκπομπών στις 25 Ιουνίου, απαντώντας σε ερωτήσεις σχετικά με τις πληροφορίες που έχουν οι ΗΠΑ για την υπόθεση.
Ο Μπλίνκεν χαρακτήρισε τις αναφορές από τη Ρωσία «εκπληκτικές», ενώ ο πρώην διευθυντής της CIA Ντέιβιντ Πετρέους τις χαρακτήρισε «συγκλονιστικές».
Ο Μπλίνκεν δήλωσε στην εκπομπή «State of the Union” της Ντέινα Μπας στο CNN ότι οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες δεν είναι σίγουρες γιατί η Βάγκνερ υποχώρησε ξαφνικά αφού έφτασε, σύμφωνα με τις αναφορές, σε απόσταση 200 χλμ. από τη Μόσχα, η οποία είχε αρχίσει να στήνει βαριά οχυρωματικά έργα για να αντιμετωπίσει την επίθεση της Βάγκνερ.
«Δεν έχουμε ολοκληρωμένες πληροφορίες, ειλικρινά, και είναι πολύ νωρίς για να πούμε πού ακριβώς θα καταλήξει αυτό”, δήλωσε ο Μπλίνκεν όταν ρωτήθηκε για την υποχώρηση. «Και υποψιάζομαι ότι τα γεγονότα είναι ακόμα σε εξέλιξη και δεν έχουμε δει ακόμα την τελευταία πράξη.»
Ο Πετρέους άφησε να εννοηθεί ότι ο Πριγκόζιν «έχασε το θάρρος του».
«Μου φέρνει επίσης στο μυαλό την προτροπή του Ναπολέοντα: “Αν ξεκινήσεις για να πάρεις τη Βιέννη, πάρε τη Βιέννη”», δήλωσε ο Πετρέους.
Αρχή του τέλους για τον Πούτιν;
Καθώς τα πράγματα καταλαγιάζουν σταδιακά και απομακρύνονται από αυτό που θα μπορούσε να έχει εξελιχθεί σε μια πλήρους κλίμακας κρίση για τον Πούτιν, πολλοί παρατηρητές προβλέπουν ότι θα μπορούσε να είναι η «αρχή του τέλους» για τον μαχόμενο Ρώσο πρόεδρο.
Ωστόσο, όταν ο Μπλίνκεν ρωτήθηκε από τη δημοσιογράφο αν συμφωνεί με αυτή την άποψη, ο αμερικανός ΥΠΕΞ απάντησε ότι δεν θέλει να κάνει εικασίες και ότι «αυτό είναι, πρώτα απ’ όλα, ένα εσωτερικό θέμα για τη Ρωσία».
Ωστόσο, υποστήριξε ότι η ρωσική στρατιωτική δράση στην Ουκρανία έχει καταστεί στρατηγική αποτυχία σε όλους τους τομείς. Είπε ότι η Ρωσία είναι πιο αδύναμη οικονομικά και στρατιωτικά και η θέση της σε όλο τον κόσμο έχει πέσει κατακόρυφα. Η εισβολή κατάφερε να απομακρύνει τους Ευρωπαίους από τη ρωσική ενέργεια, ένωσε και ενίσχυσε το ΝΑΤΟ με νέα μέλη και μια ισχυρότερη συμμαχία και κατάφερε να αποξενώσει την Ουκρανία από τη Ρωσία.
«Αυτό είναι απλώς ένα πρόσθετο κεφάλαιο σε όσα δεινά έχει φέρει ο Πούτιν στη Ρωσία», δήλωσε ο Μπλίνκεν.
Σημείωσε ότι είναι «εντυπωσιακό» το γεγονός ότι τα γεγονότα αυτά συνέβησαν στο εσωτερικό του έθνους και όχι στο εξωτερικό, καθώς μέχρι τώρα η Ρωσία έχει αντιμετωπίσει ελάχιστες στρατιωτικές επιπτώσεις για τη δράση της στην Ουκρανία.
«Αυτό προσθέτει ρωγμές – για τις οποίες είναι πολύ νωρίς να πούμεπώς μπορεί να εξελιχθούν – αλλά σαφώς εγείρει νέα ζητήματα με τα οποία ο Πούτιν πρέπει να ασχοληθεί», δήλωσε ο Μπλίνκεν.
Ο πρώην κυβερνήτης της Βόρειας Ντακότα Νταγκ Μπέργκαμ, ο οποίος ανακοίνωσε πρόσφατα την υποψηφιότητά του για το προεδρικό χρίσμα των Ρεπουμπλικάνων το 2024, συμφωνεί.
«Αυτή η στιγμή δείχνει τις ρωγμές στο εσωτερικό της Ρωσίας και ότι ο Πούτιν χάνει τον έλεγχο της χώρας», δήλωσε ο Μπέρμπουργκ.
Ο πρόεδρος της Επιτροπής Πληροφοριών της Βουλής των Αντιπροσώπων Μάικ Τέρνερ (Ρ-Οχάιο) δήλωσε στην εκπομπή «Face the Nation» του CBS ότι για να φτάσει η εισβολή στο σημείο που έφτασε, θα πρέπει να υπήρχαν «συνεργοί» εντός του ρωσικού στρατού.
«Για να έχει οποιαδήποτε κυβέρνηση σταθερότητα, πρέπει να ελέγχει τον στρατό της», δήλωσε ο Turner. «Προφανώς, για να καταφέρει [ο Πριγκόζιν] να φτάσει τόσο μακριά, πρέπει να έχει συνεργούς.
»Πού ήταν η ρωσική πολεμική αεροπορία για να το αποτρέψει αυτό;
»Αυτό θα είναι ένα ζήτημα που ο Πούτιν θα πρέπει να αντιμετωπίσει τόσο σε διεθνές όσο και σε εσωτερικό επίπεδο. Η κυβέρνησή του, ως αυταρχική κυβέρνηση, εξαρτάται από τη διεκδίκηση της εξουσίας και της δύναμης, προκειμένου να μπορέσει να συνεχίσει να ασκεί την εξουσία. Και αυτό σίγουρα θα είναι ένα ζήτημα.»
Ο Πετρέους δήλωσε ότι η αλληλουχία των γεγονότων δείχνει ότι «σαφώς ο Πούτιν έχει αποδυναμωθεί, η κυβέρνησή του έχει αποδυναμωθεί».
«Ποιος ξέρει πού μπορεί να φτάσει αυτό”, είπε. «Πάντα αναρωτιόμασταν ποιος θα ήταν εκείνος που θα έδινε ένα χτύπημα στον Τσάρο και τώρα ξέρουμε, αν και απέτυχε.»
Παρ’ όλα αυτά, ο Πετρέους εκτίμησε ότι «δημιουργεί πολλές αμφιβολίες, είμαι σίγουρος, στο μυαλό των ανθρώπων γύρω του», ιδιαίτερα καθώς η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία συνεχίζει να υπολείπεται των αισιόδοξων αρχικών προσδοκιών.
Η γερουσιαστής Έιμι Κλόμπουτσαρ (Δ-Μιν.) δήλωσε: «Έδειξε μια εμφανή ρωγμή στη δύναμη του Βλαντιμίρ Πούτιν στο εσωτερικό της χώρας. Ήταν μια ορατή απόρριψη της πολεμικής του πολιτικής από έναν άνθρωπο που ήταν σύμμαχός του, ο οποίος ξεκάθαρα είχε γίνει απείθαρχος απέναντί του.»
Ο Τέρνερ δήλωσε: «Αυτό πραγματικά πλήττει τον Πούτιν, όχι μόνο πολιτικά ως ηγέτη και πρόεδρο της Ρωσίας, αλλά και στις προσπάθειές του να συνεχίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία.»
Πώς πρέπει να αντιδράσουν οι ΗΠΑ;
Αξιωματούχοι προσέφεραν, επίσης, πιθανές αντιδράσεις των ΗΠΑ στην αστάθεια που προκάλεσε η παρούσα κατάσταση, καθώς συνεχίζουν να υποστηρίζουν την Ουκρανία ενάντια στη ρωσική εισβολή. Οι περισσότεροι συνέστησαν να συνεχιστεί η υποστήριξη της Ουκρανίας.
«Ο Ουκρανός υπουργός Εξωτερικών […] λέει ότι ήρθε η ώρα για τις ΗΠΑ και τους άλλους να πιέσουν και να επιταχύνουν τις εξελίξεις και να δώσουν στην Ουκρανία ό,τι χρειάζεται για να τελειώσει το θέμα. Θα συμβεί αυτό;» ρώτησε η Μπας τον Μπλίνκεν.
Ο Μπλίνκεν απάντησε: «Εργαζόμαστε για να διασφαλίσουμε ότι οι Ουκρανοί έχουν ό,τι χρειάζονται όταν το χρειάζονται για να τα καταφέρουν όσο το δυνατόν καλύτερα. Θα συνεχίσουμε να το κάνουμε αυτό. Είμαστε σταθερά επικεντρωμένοι σε αυτό.
«Υπάρχει τεράστια ενότητα σκοπού και δράσης μεταξύ δεκάδων χωρών που, υπό την ηγεσία του προέδρου [Μπάιντεν], φέραμε μαζί και κρατήσαμε μαζί και θα συνεχίσουμε να το κάνουμε.»
Ο Πετρέους δήλωσε ότι αυτό δείχνει την ανάγκη για περαιτέρω βοήθεια των ΗΠΑ προς την Ουκρανία.
«Αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να συνεχίσουμε να παρέχουμε ό,τι είναι δυνατόν στην Ουκρανία, για να ενισχύσουμε την αντεπίθεση που ξεκινούν τώρα […] και με την πάροδο του χρόνου να πείσουμε τον Πούτιν ότι δεν θα μπορέσει να ξεπεράσει τους Ουκρανούς, τους Ευρωπαίους και τους Αμερικανούς με τον τρόπο που οι Ρώσοι ξεπέρασαν τον στρατό του Ναπολέοντα και τους Ναζί.»
Η Μπας έθεσε, επίσης, το ερώτημα για το πώς θα πρέπει να αντιδράσουν οι Ηνωμένες Πολιτείες.
«Υπάρχει κάτι που οι [Ηνωμένες Πολιτείες] θα έπρεπε να κάνουν αυτή τη στιγμή, δεδομένου του χάους στη Ρωσία, για να βοηθήσουν την Ουκρανία να εκμεταλλευτεί την κατάσταση;», ρώτησε.
Η Κλόμπουτσαρ απάντησε: «Το κλειδί είναι ότι δεν διστάσαμε, Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικάνοι … [να] συνεργαστούμε για να πετύχουμε αυτή τη συμφωνία, ώστε να δείξουμε στον κόσμο ότι στεκόμαστε στο πλευρό της Ουκρανίας. Αυτό ήταν σημαντικό, όπως και οι συνεχείς συζητήσεις για πρόσθετο οπλισμό και … η συζήτηση για τα αεροπλάνα τον τελευταίο μήνα.»
Ο Μπέργκαμ δήλωσε στην Μπας: «Έχουμε την ευκαιρία, μαζί με τους εταίρους μας στο ΝΑΤΟ, να στηρίξουμε και να υποστηρίξουμε πραγματικά την Ουκρανία. Ας τους δώσουμε την υποστήριξη που χρειάζονται. Ας τελειώνουμε με αυτό ας τελειώνουμε με αυτόν τον πόλεμο τώρα, αντί να έχουμε μια παρατεταμένη [σύγκρουση].»
Ο πρώην κυβερνήτης του Νιου Τζέρσεϊ και υποψήφιος για την προεδρία του 2024 του GOP Κρις Κρίστι απέδωσε την εξέγερση εν μέρει στην υποστήριξη των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ προς την Ουκρανία και ανέφερε ότι αυτό θα παραμείνει σημαντικό και στο μέλλον.
«Η υποστήριξη των ΗΠΑ, μαζί με τους συμμάχους μας στο ΝΑΤΟ, προς την Ουκρανία έχει συμβάλει σε μεγάλο βαθμό σε αυτό που βλέπουμε τώρα», δήλωσε ο Κρίστι στην εκπομπή «This Week” του ABC.
«Στη Ρωσία, η περιπέτεια του Πούτιν και όλα τα λάθη που συνέβησαν από την κυβέρνηση Μπάιντεν, την κυβέρνηση Τραμπ και την κυβέρνηση Ομπάμα σε αυτό το θέμα οδήγησαν σε αυτή τη στιγμή και νομίζω ότι πρέπει να το παρακολουθήσουμε πολύ προσεκτικά.
»Αλλά πρέπει να συνεχίσουμε να υποστηρίζουμε την Ουκρανία. Πρέπει να τους δώσουμε τα όπλα που χρειάζονται για να δώσουν τη μάχη τους κατά των Ρώσων και να τους απωθήσουν. Και νομίζω ότι αυτό που μπορεί να συμβεί … είναι να μας φέρει πιο κοντά στην επίλυση αυτής της μάχης, λόγω της αδυναμίας του Πούτιν. Αυτό είναι πλέον προφανές στο εσωτερικό της ίδιας του της χώρας, νομίζω, σε μεγάλο βαθμό λόγω του τρόπου με τον οποίο διεξήγαγε αυτόν τον πόλεμο.»
Απαντώντας σε επικρίσεις του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος για τη συνεχιζόμενη υποστήριξη της Ουκρανίας, είπε ότι «η Αμερική δεν έγινε μια μεγάλη χώρα και ηγέτιδα του κόσμου γεμίζοντας την τάφρο και τραβώντας τη γέφυρα.»
«Αυτή είναι μια μάχη που πρέπει να δώσει η Αμερική. Περιλαμβάνει πάντα θυσίες, αλλά στο τέλος, στο τέλος της θυσίας, … η Αμερική θα είναι μεγαλύτερη, ισχυρότερη, πλουσιότερη και με μεγαλύτερη επιρροή στον κόσμο επειδή υποστηρίξαμε τις αρχές μας και παραμείναμε στο πλευρό των φίλων μας.»
Του Joseph Lord, με τη συμβολή του Reuters
Επιμέλεια: Αλία Ζάε
