Οι Ηνωμένες Πολιτείες εργάζονται για να αποτρέψουν τη Ρωσία από το να πάρει τον έλεγχο των «εγκαταστάσεων βιολογικής έρευνας» της Ουκρανίας, δήλωσε Αμερικανός αξιωματούχος.
Στην Επιτροπή Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας την Τρίτη, η υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ για Πολιτικές Υποθέσεις Βικτώρια Νούλαντ ρωτήθηκε από τον γερουσιαστή Μάρκο Ρούμπιο αν η Ουκρανία διαθέτει χημικά ή βιολογικά όπλα.
«Η Ουκρανία διαθέτει εγκαταστάσεις βιολογικής έρευνας, τις οποίες μάλιστα ανησυχούμε τώρα αρκετά ότι οι ρωσικές δυνάμεις μπορεί να επιδιώκουν να αποκτήσουν τον έλεγχο τους, οπότε εργαζόμαστε με τους Ουκρανούς για το πώς μπορούν να αποτρέψουν οποιοδήποτε από αυτά τα ερευνητικά υλικά να πέσει στα χέρια των ρωσικών δυνάμεων, σε περίπτωση που πλησιάσουν», απάντησε η Νούλαντ.
Ο Ρούμπιο σχολίασε: «Είμαι βέβαιος ότι γνωρίζετε ότι οι ρωσικές ομάδες προπαγάνδας ήδη δημοσιεύουν κάθε είδους πληροφορίες σχετικά με το πώς έχουν αποκαλύψει ένα σχέδιο των Ουκρανών να απελευθερώσουν βιολογικά όπλα στη χώρα και με το συντονισμό του ΝΑΤΟ.
«Εάν υπάρξει ένα περιστατικό ή μια επίθεση με βιολογικά ή χημικά όπλα μέσα στην Ουκρανία, υπάρχει καμία αμφιβολία στο μυαλό σας ότι 100% θα είναι οι Ρώσοι που θα βρίσκονται πίσω από αυτό;»
«Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία στο μυαλό μου, γερουσιαστά», απάντησε η Νούλαντ. «Είναι κλασική ρωσική τεχνική να ρίχνουν την ευθύνη στον άλλον γι’ αυτό που σχεδιάζουν να κάνουν οι ίδιοι».
Η Ρωσία έχει επανειλημμένα διαιωνίσει τον ισχυρισμό ότι τα χρηματοδοτούμενα από τις ΗΠΑ εργαστήρια στην Ουκρανία αναπτύσσουν όπλα βιολογικού πολέμου, αλλά οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ουκρανία υποστηρίζουν ότι τα εργαστήρια επιδιώκουν την πρόληψη βιολογικών όπλων και παθογόνων μικροοργανισμών.
Ρωσικές κατηγορίες
Το ρωσικό υπουργείο Άμυνας εξέδωσε ανακοίνωση στο Telegram κατηγορώντας την Ουκρανία ότι κατέστρεψε παθογόνους μικροοργανισμούς που μελετώνται σε εργαστήριο στην Ουκρανία, το οποίο σύμφωνα με το υπουργείο χρηματοδοτείται από το υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ.
«Κατά τη διάρκεια μιας ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης, αποκαλύφθηκαν τα γεγονότα της επείγουσας εκκαθάρισης από το καθεστώς του Κιέβου των ιχνών ενός στρατιωτικού βιολογικού προγράμματος που χρηματοδοτείται από το υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ και εφαρμόζεται στην Ουκρανία», υποστήριξε το ρωσικό υπουργείο Άμυνας στην ανακοίνωσή του στις 6 Μαρτίου.
Στην ανακοίνωση υποστηρίζεται ότι το υπουργείο έλαβε έγγραφα που δείχνουν ότι το ουκρανικό υπουργείο Υγείας «έστειλε εντολή σε όλα τα βιολογικά εργαστήρια» στις 24 Φεβρουαρίου να καταστρέψουν επειγόντως τα «αποθηκευμένα αποθέματα επικίνδυνων παθογόνων», συμπεριλαμβανομένων της πανώλης, του άνθρακα, της τουλαραιμίας και της χολέρας.
Σε μια ξεχωριστή δήλωση στις 7 Μαρτίου, το ρωσικό υπουργείο υποστήριξε ότι η Ουκρανία «έχει ενώσει μια αλυσίδα από περισσότερα από 30 βιολογικά εργαστήρια» που διέταξε η Υπηρεσία Μείωσης Αμυντικών Απειλών (DTRA), μια υπηρεσία του υπουργείου Άμυνας των ΗΠΑ.
Το κινεζικό καθεστώς φάνηκε επίσης να επαναλαμβάνει τους ισχυρισμούς της Ρωσίας σχετικά με τα βιολογικά εργαστήρια στις 7 Μαρτίου. Εκπρόσωπος του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών δήλωσε στην Epoch Times ότι ο ισχυρισμός είναι «ρωσική προπαγάνδα και πλήρης ανοησία».
«Τέτοιοι ρωσικοί ισχυρισμοί έχουν καταρριφθεί πειστικά και επανειλημμένα επί πολλά χρόνια. Όπως έχουμε πει από την αρχή, η Ρωσία θα εφεύρει ψευδείς προφάσεις για να δικαιολογήσει τις φρικτές ενέργειές της στην Ουκρανία», πρόσθεσε ο εκπρόσωπος.
Τέτοιοι ισχυρισμοί της Ρωσίας διαδίδονταν στα κρατικά μέσα ενημέρωσης εβδομάδες πριν από την εισβολή της στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου.
Το βρετανικό υπουργείο Άμυνας στις 8 Μαρτίου σημείωσε σε ανακοίνωσή του: «Από τα τέλη Φεβρουαρίου υπήρξε μια αξιοσημείωτη εντατικοποίηση των ρωσικών κατηγοριών ότι η Ουκρανία αναπτύσσει πυρηνικά ή βιολογικά όπλα.
«Αυτές οι αφηγήσεις είναι μακροχρόνιες, αλλά επί του παρόντος είναι πιθανό να ενισχύονται ως μέρος μιας αναδρομικής δικαιολογίας για την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία».
ΗΠΑ, Ουκρανία λένε ότι τα εργαστήρια επιδιώκουν να αποτρέψουν τα βιολογικά όπλα
Το DTRA είχε δηλώσει προηγουμένως σε ένα βίντεο που αναρτήθηκε τον Ιανουάριο ότι ένα πρόγραμμα που διαχειρίζεται -το πρόγραμμα Cooperative Threat Reduction (CTR) – «δεν αναπτύσσει βιολογικά όπλα».
Στο ίδιο βίντεο, ο Κρις Παρκ, αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, δήλωσε στα Ηνωμένα Έθνη ότι οι ισχυρισμοί της Ρωσίας και της Κίνας για «ύποπτη δραστηριότητα» σε εργαστήρια στην Ουκρανία είναι «καθαρή παραπληροφόρηση».
Μια βασική συνιστώσα του προγράμματος CTR είναι το Πρόγραμμα Μείωσης της Βιολογικής Απειλής (BTRP). Η πρεσβεία των ΗΠΑ στην Ουκρανία τον Απρίλιο του 2020 εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία αναφέρεται ότι το BTRP «συνεργάζεται με την ουκρανική κυβέρνηση για την ενοποίηση και την εξασφάλιση παθογόνων και τοξινών που προκαλούν ανησυχία για την ασφάλεια στις εγκαταστάσεις της ουκρανικής κυβέρνησης, επιτρέποντας παράλληλα την ειρηνική έρευνα και την ανάπτυξη εμβολίων».
Το πρόγραμμα εργάζεται επίσης «για να διασφαλίσει ότι η Ουκρανία μπορεί να ανιχνεύσει και να αναφέρει επιδημίες που προκαλούνται από επικίνδυνα παθογόνα πριν αποτελέσουν απειλή για την ασφάλεια ή τη σταθερότητα».
«Οι κοινές μας προσπάθειες συμβάλλουν στη διασφάλιση ότι οι επικίνδυνοι παθογόνοι μικροοργανισμοί δεν θα πέσουν σε λάθος χέρια», αναφέρεται.
Το πρόγραμμα CTR ξεκίνησε λίγο μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991. Ένας από τους στόχους του ήταν να μειώσει την απειλή από τα υφιστάμενα προγράμματα όπλων μαζικής καταστροφής στις πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες.
Στο πλαίσιο του προγράμματος, η Ουκρανία και οι Ηνωμένες Πολιτείες συνεργάστηκαν σε δύο συμφωνίες, μία το 1993 και μία το 2005.
Η κύρια υπηρεσία ασφαλείας της Ουκρανίας, η Υπηρεσία Ασφαλείας της Ουκρανίας (SBU), ανέλυσε τις συμφωνίες σε μια ανάρτηση στο Facebook τον Μάιο του 2020.
«Από το 1993 υπάρχει συμφωνία για την παροχή βοήθειας στο κράτος μας για την εξάλειψη των στρατηγικών πυρηνικών όπλων και την πρόληψη της διάδοσης των όπλων μαζικής καταστροφής. Ένα από [τα] σημεία είναι ο έγκαιρος εντοπισμός και η πρόληψη των επιδημιών που προκαλούνται από επικίνδυνους παθογόνους μικροοργανισμούς», αναφέρεται.
Η SBU ανέφερε επίσης ότι το Υπουργείο Υγείας της Ουκρανίας και το Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ υπέγραψαν συμφωνία-πλαίσιο το 2005 (pdf) για την πρόληψη της «διάδοσης της τεχνολογίας, των παθογόνων μικροοργανισμών και των γνώσεων που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την ανάπτυξη βιολογικών όπλων».
Στην ανακοίνωση αναφέρεται ότι στο πλαίσιο της συμφωνίας του 2005, ορισμένα κρατικά εργαστήρια στις ουκρανικές πόλεις Οδησσός, Χάρκοβο, Λβιβ, Κίεβο, Βινίτσια, Χερσώνα, Ντνιπροπετρόβς «αναβαθμίστηκαν» μέσω ορισμένων έργων επισκευής ή επικαιροποίησης του εξοπλισμού.
Η SBU δήλωσε επίσης ότι «δεν υπάρχουν ξένα βιολογικά εργαστήρια στην Ουκρανία» και ότι τα σχετικά εργαστήρια ανήκουν και χρηματοδοτούνται από την ουκρανική κυβέρνηση.
«Τονίζουμε ότι αυτά τα εργαστήρια χρηματοδοτούνται από τον κρατικό προϋπολογισμό που υπάγεται στο Υπουργείο Υγείας και την Κρατική Υπηρεσία της Ουκρανίας για την ασφάλεια των τροφίμων και την προστασία των καταναλωτών», πρόσθεσε.
Ο Άντριου Γουέμπερ, ανώτερος συνεργάτης του Συμβουλίου Στρατηγικών Κινδύνων και μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Ένωσης Ελέγχου Όπλων, δήλωσε επίσης στο AFP στις 3 Μαρτίου ότι το Πεντάγωνο «δεν είχε ποτέ βιολογικό εργαστήριο στην Ουκρανία».
Είπε στο PolitiFact ότι το πρόγραμμα CTR «παρέχει τεχνική υποστήριξη στο ουκρανικό Υπουργείο Υγείας από το 2005 για τη βελτίωση των εργαστηρίων δημόσιας υγείας» και ότι η αποστολή των εργαστηρίων υγείας «είναι ανάλογη με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ». Τα εργαστήρια «διαδραμάτισαν πρόσφατα σημαντικό ρόλο στην αναχαίτιση της εξάπλωσης του COVID-19», πρόσθεσε ο Γουέμπερ.
Ο Michael Washburn συνέβαλε σε αυτό το ρεπορτάζ.
