Το πιο σημαντικό μάθημα που πρέπει να μάθουν αρχικά τα παιδιά σας σχετικά με τα χρήματα είναι ότι δεν έχει σημασία πόσα χρήματα έχει κανείς, αλλά τι κάνει με αυτά.
Και αυτή είναι μια αδιαμφισβήτητη αλήθεια, που ισχύει τόσο για ένα πεντάχρονο που παίρνει 5 ευρώ χαρτζιλίκι την εβδομάδα όσο και για έναν διευθύνοντα σύμβουλο που παίρνει 5.000 ευρώ μισθό.
Αρχικά, δεν γνώριζα αυτή την αλήθεια. Νόμιζα ότι όσο περισσότερα χρήματα έχει κανείς τόσο το καλύτερο. Πίστευα ότι αν είχα πολλά χρήματα, τα οικονομικά μου προβλήματα θα λύνονταν. Αλλά συνέβη το αντίθετο. Όσο περισσότερα χρήματα έβγαζα, τα προβλήματά μου πολλαπλασιάζονταν. Επειδή δεν ήξερα πώς να διαχειριστώ σωστά αυτά που είχα, τα περισσότερα δεν θα ήταν ποτέ αρκετά. Δεν αποταμίευα, δεν έδινα, δεν προγραμμάτιζα. Και δεν είχα ιδέα πού πήγαιναν όλα αυτά τα χρήματα.
Αν δεν διδαχθούν τα παιδιά σας μερικές απλές αλλά σοφές τεχνικές διαχείρισης, όσο πολλά χρήματα κι αν έχουν, δεν θα είναι ποτέ αρκετά.
Ο πιο απλός τρόπος να αρχίσετε να καλλιεργείτε την οικονομική ευφυΐα του παιδιού σας είναι το χαρτζιλίκι. Έχοντας τα δικά τους χρήματα να διαχειριστούν, θα καταλάβουν τις συνέπειες των οικονομικών αποφάσεων τους.
Τι προσφέρει το χαρτζιλίκι στα παιδιά σας
- Τα διδάσκει για τη ζωή. Είναι η καλύτερη μέθοδος για να τα διδάξετε αξίες και αρχές, όπως η υπευθυνότητα, οι συνέπειες, η αυτοσυγκράτηση και η ελεημοσύνη.
- Τα βοηθά να μάθουν να ξεχωρίζουν τις ανάγκες από τις επιθυμίες τους. Χρειάζονται πραγματικά εκείνο το καινούριο βιντεοπαιχνίδι ή εκείνα τα σκουλαρίκια; Όταν είναι συγκεκριμένα τα ποσά που διαθέτουν και είναι τα ίδια που αποφασίζουν πώς θα τα διαθέσουν, αναγκάζονται να σκεφτούν για αυτό. Δεν θα αργήσουν να καταλάβουν πως όταν τα χρήματα έχουν φύγει από την τσέπη τους, δεν ξαναγυρνούν.
- Δίνει ένα τέλος στην αφαίμαξη του δικού σας πορτοφολιού. Όταν υπάρχει ένα συγκεκριμένο κομμάτι του προϋπολογισμού για το χαρτζιλίκι τους, είναι πιο εύκολο να σταματήσει να “αιμορραγεί” η τσέπη σας για το οτιδήποτε.
- Μαθαίνει στα παιδιά την αξιοπιστία. Όταν δίνετε χρήματα στα παιδιά, δείχνετε ότι τα εμπιστεύεστε. Και δεν θα αργήσουν να μάθουν ότι για να συνεχίσετε να τους δίνετε χρήματα, πρέπει να διατηρήσουν την αρχική εμπιστοσύνη σας και να γίνουν αξιόπιστα.
- Ενισχύει την αυτοπεποίθηση.
- Τονώνει την αυτοεκτίμηση τους. Όταν διδάσκετε στα παιδιά σας πώς να κρατάνε κάποια από τα χρήματά τους για άλλους, να αποταμιεύουν λίγα για κάποιον μακροπρόθεσμο στόχο και να ξοδεύουν λίγα άμεσα, τους έχετε δώσει ένα από τα βασικά εργαλεία της (οικονομικής) ανεξαρτησίας τους.
Ξεκινήστε από νωρίς
Δεν υπάρχουν συγκεκριμένοι κανόνες για το πότε είναι καλύτερα να ξεκινήσετε να τους δίνετε χαρτζιλίκι. Ωστόσο, το να μπορούν να μάθουν έννοιες όπως “φροντίζω για πράγματα” και “επιλέγω βάσει κριτηρίων” είναι σημαντικό, οπότε ίσως θα πρέπει να ξεκινήσετε αφού έχουν κλείσει το 6ο έτος της ηλικίας τους.
Πόσο;
Μερικές οικογένειες χρησιμοποιούν την ηλικία των παιδιών για να καθορίσουν το ποσό που θα τους δίνουν (π.χ. 6 ευρώ για ένα 6χρονο και 10 ευρώ για ένα 10χρονο). Από την άλλη, μπορείτε να σκεφτείτε ποιες είναι οι ανάγκες του παιδιού σας και πόσα χρήματα χρειάζονται για να καλυφθούν. Το να τους δίνετε τα χρήματα που θα ξοδεύατε εσείς για αυτά, είναι ένας καλός τρόπος να ξεκινήσετε τους υπολογισμούς σας.
Πόσο συχνά;
Τα παιδιά τα πάνε καλύτερα όταν υπάρχει σταθερότητα και πρόγραμμα, είτε μηνιαίο είτε εβδομαδιαίο.
Για τα μικρότερα παιδιά, μάλλον ταιριάζει το εβδομαδιαίο πρόγραμμα, αφού στις μικρές ηλικίες ό,τι δεν βλέπουν τα παιδιά, χάνεται και από τον νου τους.
Τα μεγαλύτερα, με ένα μηνιαίο πρόγραμμα μπορούν να ξεκινήσουν να μαθαίνουν τα στοιχειώδη του προϋπολογισμού.
Αμειβόμενη εργασία;
Σκεφτείτε ποιοι είναι οι στόχοι σας. Αν αυτό που κυρίως θέλετε είναι να διδάξετε τα παιδιά σας να διαχειρίζονται τα χρήματα, τότε δώστε τους ένα βασικό χαρτζιλίκι, το οποίο μπορούν να χρησιμοποιούν για τις αγορές τους. Αν θέλετε να τα διδάξετε και την αξία της αμειβόμενης εργασίας, συμπληρώστε το ποσό του χαρτζιλικιού με αυτό που αντιστοιχεί σε επιπλέον “αγγαρείες” που θα αναλαμβάνουν για αυτό τον σκοπό.
Κάντε πίσω
Δίνετε στα παιδιά σας χαρτζιλίκι για να μάθουν να διαχειρίζονται τα χρήματα. Ενθαρρύνετε τα να βάζουν ένα ποσό στην άκρη, όπως και να δίνουν ένα άλλο ποσό σε κάποιον που το χρειάζεται ή να κερνούν τους φίλους τους. Μετά, αφήστε τα να αποφασίσουν μόνα τους πώς θα ξοδέψουν τα υπόλοιπα.
Ο κουμπαράς
Η καλή οργάνωση είναι το ήμισυ του παντός! Ένα κουτί ειδικά για την τοποθέτηση των χρημάτων βοηθάει πολύ τα παιδιά να μάθουν να διαχωρίζουν και να διαχειρίζονται το χαρτζιλίκι τους. Το ιδανικό είναι να έχει τρεις θήκες, που να αντιστοιχούν στις τρεις διαφορετικές χρήσεις των χρημάτων: την αποταμίευση, την προσφορά και τα άμεσα έξοδα.
