Γνωρίζοντας πολύ καλά πως η καθαριότητα – όπως λέει και ο λαός μας – «είναι μισή αρχοντιά», από αγάπη για τη γειτονιά του άρχισε να ασχολείται με την καθαριότητά της. Τουλάχιστον δύο φορές την ημέρα, αφού πρώτα φροντίζει για την καθαριότητα του πεζοδρομίου έξω από το σπίτι του αλλά και του δρόμου ακριβώς μπροστά, φροντίζει και τον χώρο όπου βρίσκονται οι κάδοι απορριμμάτων της γειτονιάς του. Μιας γειτονιάς στην περιοχή της Νέας Αλικαρνασού του Δήμου Ηρακλείου, της οποίας οι κάτοικοι γνωρίζουν καλά εδώ και χρόνια ότι το παράδειγμα του Κώστα Διγενή είναι ένα παράδειγμα προς μίμηση.
Ξεκίνησε να καθαρίζει με τη σκούπα του καθημερινά τον χώρο γύρω από τους κάδους απορριμμάτων πριν από περίπου 20 χρόνια, όταν αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το επάγγελμά του λόγω ενός πολύ σοβαρού εργατικού ατυχήματος. Τα τραύματά του τον κράτησαν στο σπίτι για καιρό, ωστόσο όταν άρχισε να βγαίνει και πάλι στον δρόμο και να κάνει μερικά βήματα μέχρι το καφενείο της γειτονιάς του, παρατήρησε το ζήτημα της καθαριότητας.
«Άρχισα να παρατηρώ τη συμπεριφορά που έχουμε ως πολίτες με τα απορρίμματα στα χέρια μας, αφού τα βγάλουμε από το σπίτι μας και τα πάμε στους κάδους. Μια συμπεριφορά που πραγματικά μου έκανε εντύπωση, καθώς είχε πολύ απροσεξία αλλά και πολύ αδιαφορία», ανέφερε μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κος Διγενής, ο οποίος άρχισε να βλέπει ανθρώπους να πετούν μέσα από τα αυτοκίνητα και από απόσταση τα σκουπίδια ή και άλλους που όταν οι κάδοι ήταν γεμάτοι άφηναν τις τσάντες με τα σκουπίδια τους ακόμη και στον δρόμο. Μια τέτοια πραγματικότητα σε συνδυασμό με το πλήθος αδέσποτων ζώων, που συχνά αναζητούν στα σκουπίδια την τροφή τους, δημιουργούσε, όπως είπε, μια αποπνικτική και άκρως ανθυγιεινή κατάσταση γύρω από τους κάδους.
«Δεν ήταν ότι μέχρι τότε δεν το έβλεπα, ωστόσο το να μένω τόσες ώρες στο σπίτι με έκανε να δω αλλιώς την ίδια μου τη γειτονιά, αλλά και τους γείτονές μου», ανέφερε, περιγράφοντας πώς αποφάσισε χρόνια πριν να πει στον εαυτό του ότι «η καθαριότητα της γειτονιάς μας, της πόλης μας και της χώρας μας είναι μια προσπάθεια στην οποία όλοι μπορούμε να συμμετέχουμε».
Το πρώτο διάστημα που ξεκίνησε να φροντίζει για την καθαριότητα γύρω από τους κάδους, αιφνιδίασε τους πάντες. Στο ερώτημα «γιατί καθαρίζεις» έδινε την απάντηση ότι το επέλεξε αναζητώντας μια ασχολία ή ίσως και τη δυνατότητα να κάνει μέσα στην ημέρα λίγα βήματα παραπάνω.
Ο ίδιος ωστόσο γνώριζε ότι αυτό που πραγματικά ήθελε ήταν να δει τη γειτονιά του καθαρότερη και σε αυτό να έχει συμβάλει και εκείνος.
«Αυτό που έβλεπα και αυτό που συνέβαινε δεν μου άρεσε καθόλου και ήθελα με κάποιο τρόπο, αυτό να αλλάξει. Σκέφτηκα ότι έπρεπε να κάνω κάτι από μόνος μου και κάπως έτσι ξεκίνησα. Γνώριζα καλά ότι δεν θα ήταν πολύ μεγάλη αλλαγή, ήταν όμως μια αρχή», λέει ο κος Διγενής, ο οποίος, δύο δεκαετίες μετά, εξακολουθεί να βλέπει στην συμπεριφορά μας με τα απορρίμματα τα ίδια προβλήματα, όπως σημειώνει.
«Την τελευταία δεκαετία έχουν αυξηθεί κατά πολύ τα οικιακά απορρίμματα. Ειδικά από την περίοδο της πανδημίας αλλά και μετά, οι όγκοι σκουπιδιών είναι μεγαλύτεροι, ενώ συχνά παρά τα όσα διαβάζουμε, ακούμε ή και συζητάμε για την ανακύκλωση, στην πράξη η διαδικασία της ανακύκλωσης δεν γίνεται σωστά, αφού μέσα σε αυτούς τους κάδους, ένα μεγάλο μέρος πολιτών πετάει και μη ανακυκλώσιμα απορρίμματα.»
Έτσι, με τη σκούπα ανά χείρας, ο Κώστας Διγενής κάνει ακόμη και τη διαλογή των απορριμμάτων όσο μπορεί και οδηγεί μακριά από τους κάδους της ανακύκλωσης τα υλικά που δεν ανακυκλώνονται. Το ίδιο προσπαθεί να κάνει και με κάποια ογκώδη απορρίμματα που δεν αφήνουν χώρο για να τοποθετηθούν μέσα στους κάδους άλλα.
«Το βράδυ μπαίνω στο σπίτι και γύρω από τους κάδους είναι όλα καθαρά· την επομένη το πρωί, μπορεί να δεις γύρω από τον κάδο μια ολόκληρη σπασμένη κρεβατοκάμαρα, σπασμένους καθρέπτες, στρώματα, πολυθρόνες. Είναι κάτι που με θλίβει, γιατί υπάρχει υπηρεσία που μπορείς να καλέσεις τηλεφωνικά και να περάσει από το σπίτι σου να πάρει τα ογκώδη αντικείμενα που δεν χρειάζεται κάποιος. Είναι όμως μια νοοτροπία που φοβάμαι ότι είναι βαθιά ριζωμένη.»
Μεγάλη χαρά για τον Κώστα Διγενή, όπως λέει, δίνουν τα μικρά παιδιά που είναι πολύ προσεχτικά όταν πλησιάζουν τους κάδους. Συχνά κάποιοι γονείς, ακόμη και μπροστά του, μιλούν στα παιδιά τους για αυτό που κάνει.
«Τα παιδικά μάτια κοιτούν με αθωότητα και πολλές φορές βλέπεις ότι ακολουθούν, [υιοθετώντας] μια πιο ευαίσθητη και υπεύθυνη συμπεριφορά. Όμως, αυτό δεν είναι ο κανόνας. Οι περισσότεροι στους κάδους βλέπουν απλά και μόνο ένα βρώμικο σημείο που αν μπορούσαν δεν θα το πλησίαζαν καθόλου», αναφέρει ο κος Διγενής, επισημαίνοντας ότι σε μια ιδεατή κοινωνία «οι πολίτες θα συμμετείχαν ενεργά στη φροντίδα και την αναβάθμιση της γειτονιάς και του τόπου τους, ενώ και η πολιτεία πριν από αυτούς θα φρόντιζε με σοβαρότητα και επάρκεια να αντιμετωπίσει τα ζητήματα της καθημερινότητας, εμπνέοντας με το παράδειγμά της και τους πολίτες».
Της Ουρανίας Μωραΐτη
