Έντονες αντιδράσεις έχει προκαλέσει στην Κίνα εκστρατεία υπέρ της δωρεάς οργάνων σε ανηλίκους, την οποία υλοποιούν οι αρχές της πόλης Σι’αν. Η εκστρατεία, με σύνθημα «Ας συνεχιστεί η ζωή» και εικόνα ένα αγόρι που κρατά χαρτί με σκίτσο πνευμόνων, οργανώνεται από τον Ερυθρό Σταυρό της επαρχίας Σανσί σε συνεργασία με την αντίστοιχη Αρχή Δωρεάς Οργάνων. Παρουσιάζεται ως εθελοντική πρωτοβουλία, ωστόσο επικριτές επισημαίνουν ότι η χρήση παιδικών συμβόλων αντανακλά βαθύτερα ιδεολογικά ζητήματα.
Προπαγάνδα του ΚΚΚ που στοχεύει ανηλίκους
Ο Ζονγκ Τσινγκ, ανεξάρτητος οικονομολόγος και πολιτικός αναλυτής, αλλά και αρθρογράφος της κινεζόφωνης έκδοσης της Epoch Times, ανέλυσε στα κινεζικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης αναρτήσεις εξοργισμένων γονέων που κατηγορούν το Κομμουνιστικό Κόμμα Κίνας για υπόγεια κατήχηση παιδιών και προώθηση της ιδέας της δωρεάς οργάνων στη νεολαία.
Ο ίδιος αφηγήθηκε την περίπτωση μιας μητέρας στην Σι’αν που εξεπλάγη όταν ο μαθητής της Γ’ Δημοτικού γιος της εξέφρασε την επιθυμία να δωρίσει τα μάτια του. «Αργότερα ανακάλυψε πως το σχολείο είχε εισαγάγει το θέμα της δωρεάς οργάνων δίχως καμία ενημέρωση ή συγκατάθεση των γονέων», σημείωσε.
Το περιστατικό αυτό δεν είναι μεμονωμένο. Ο Ζονγκ υπογράμμισε ότι ήδη από το 2023, κρατικά ΜΜΕ έκαναν συστηματικά προπαγάνδα υπέρ της δωρεάς οργάνων εντός των σχολείων, με γονείς μαθητών Λυκείου να αναφέρουν πως τα παιδιά τους εκτίθενται σε τέτοιο υλικό.
Σε βιβλίο αγγλικών, μαθητής δηλώνει περήφανα ότι ενηλικιώθηκε και πλέον μπορεί να υπογράψει συμφωνία για δωρεά οργάνων χωρίς έγκριση των γονιών του. Στην επαρχία Τσετσιάνγκ, σχολικό βιβλίο κοινωνικών επιστημών παρουσιάζει τη συμμετοχή στη δωρεά οργάνων ως «τελετή ενηλικίωσης» για τους τελειόφοιτους, ενθαρρύνοντάς τους να εγγραφούν ως δότες.
Όπως επισημαίνει ο Ζονγκ, «στην κομμουνιστική Κίνα, κάθε σχολικό πρόγραμμα εγκρίνεται απευθείας από το κράτος κι η εκπαίδευση περιστρέφεται γύρω από την αφοσίωση και τον όρκο πίστης στο ΚΚΚ». Μάλιστα, ορισμένα βιβλία δημοτικού περιλαμβάνουν φορτισμένες ιστορίες παιδιών που χαρίζουν τα όργανά τους και παρουσιάζονται ως πρότυπα ηρωισμού.
Στο διαδίκτυο κυκλοφορεί φυλλάδιο κατανόησης κειμένου της Γ’ Δημοτικού, στο οποίο ζητείται από τους μαθητές να απαριθμήσουν τα όργανα που δωρίθηκαν από ένα εξαετές αγόρι μετά τον θάνατό του. Άλλο υλικό για Δ’ Δημοτικού αφηγείται ιστορίες παιδιών που δώρισαν τους κερατοειδείς, προσφέροντας το παράδειγμα ως ηθικό μάθημα.
Το 2020, το ΚΚΚ εξέδωσε εθνική οδηγία για προώθηση της δωρεάς οργάνων στα πανεπιστήμια, προκαλώντας κύμα σχετικών δράσεων σε ακαδημαϊκούς χώρους, σύμφωνα με τον Ζονγκ. «Φοιτητές ενθαρρύνονται μαζικά να υπογράφουν ως δότες, ακόμα και μαθητές δημοτικού συμμετέχουν σε εκδηλώσεις προώθησης», λέει. Ενδεικτικά, το 2023, το Πανεπιστήμιο Πουτιάν διοργάνωσε συναυλία και παρέμβαση για τη δωρεά οργάνων, χωρίς να είναι διαθέσιμο για σχολιασμό.
Ένα βίντεο, που έγινε viral στο Douyin (κινεζική εκδοχή του TikTok), δείχνει μαθητές να απαγγέλλουν ομαδικά όρκο προσφοράς «για τον σκοπό της δωρεάς οργάνων». Η κανονικοποίηση και η παρουσίασή της ως πατριωτική πράξη ενισχύονται έτσι στις σχολικές τάξεις.
Ανησυχίες για πρακτικές αφαίρεσης οργάνων
Οι αντιδράσεις στη νέα εκστρατεία δωρεάς ενισχύονται από χρόνια ανησυχιών και τεκμηριωμένων αναφορών για σοβαρές καταχρήσεις στη βιομηχανία μεταμοσχεύσεων της Κίνας. Το 2019, ανεξάρτητο «ειδικό Δικαστήριο» στο Λονδίνο έκρινε ομόφωνα πως κρατούμενοι συνείδησης δολοφονούνται εκτεταμένα για τα όργανά τους. Ο πρόεδρός του, σερ Τζέφρι Νάις, δήλωσε: «Η παράνομη αφαίρεση οργάνων πραγματοποιείται επί σειρά ετών και σε ευρεία κλίμακα στην Κίνα».
Το Δικαστήριο κατέληξε επίσης ότι οι οπαδοί του πνευματικού κινήματος Φαλούν Γκονγκ αποτελούν κύρια πηγή προμήθειας οργάνων. Το Φαλούν Γκονγκ, που συνδυάζει διαλογισμό με αρχές αλήθειας, καλοσύνης και ανεκτικότητας, υφίσταται σκληρή καταστολή από το κινεζικό καθεστώς εδώ και πάνω από δύο δεκαετίες.
Σύμφωνα με το Δικαστήριο, δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η ισχυρή υποδομή μεταμοσχεύσεων στην Κίνα έχει αποσυναρμολογηθεί, ενώ δεν παρέχονται επαρκείς εξηγήσεις για την προέλευση των διαθέσιμων οργάνων, οδηγώντας στο συμπέρασμα ότι η παράνομη αφαίρεση συνεχίζεται.
Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ των ΗΠΑ έχει καταγράψει σχετικές ανησυχίες στις ετήσιες αναφορές του. Στην έκθεση περί εμπορίας ανθρώπων του 2024, το ΥΠΕΞ παραπέμπει σε δήλωση ομάδας ειδικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων του ΟΗΕ σύμφωνα με την οποία «η παράνομη αφαίρεση οργάνων στην Κίνα φαίνεται να στοχοποιεί συγκεκριμένες μειονότητες λόγω εθνοτικής, γλωσσικής ή θρησκευτικής ταυτότητας, που συχνά κρατούνται χωρίς νομική αιτιολόγηση». Το 2021, οι ίδιοι ειδικοί δήλωσαν: «Εκφράζουμε βαθιά ανησυχία για τις καταγγελίες διακριτικής μεταχείρισης κρατουμένων ανάλογα με εθνικότητα, θρήσκευμα ή πεποιθήσεις».
Η κρατικά οργανωμένη αφαίρεση οργάνων στην Κίνα έχει οδηγήσει σε νομοθετικές πρωτοβουλίες στο αμερικανικό Κογκρέσο. Στις 5 Μαΐου, η Βουλή των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ ενέκρινε ομόφωνα το «Νόμο Προστασίας του Φαλούν Γκονγκ», που προβλέπει την επιβολή κυρώσεων σε όσους εμπλέκονται σε παράνομες αφαιρέσεις οργάνων από μέλη του Φαλούν Γκονγκ.
