Καναδική τεχνολογία εκατομμυρίων δολαρίων διοχετεύεται στη ρωσική στρατιωτική μηχανή μέσω ενός δικτύου εταιρειών-«βιτρίνα» με έδρα στο Χονγκ Κονγκ, παρακάμπτοντας τις διεθνείς κυρώσεις, σύμφωνα με νέα έκθεση δύο οργανώσεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Όπως αναφέρει η έκθεση της 28ης Οκτωβρίου, της Επιτροπής για την Ελευθερία στο Χονγκ Κονγκ (Committee for Freedom in Hong Kong – CFHK) και του Κέντρου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Ραούλ Βάλενμπεργκ (Raoul Wallenberg Centre for Human Rights), το Χονγκ Κονγκ έχει εξελιχθεί στο μεγαλύτερο κέντρο μεταφοράς δυτικής τεχνολογίας υψηλής προτεραιότητας παγκοσμίως, τεχνολογία η οποία καταλήγει στη Μόσχα και σε συμμάχους της. Μέσω εφοδιαστικών αλυσίδων που περνούν από την πόλη υπό κινεζική διοίκηση, η καναδική τεχνολογία φτάνει στη Ρωσία και αξιοποιείται κατά της Ουκρανίας.
Η έκθεση, με τίτλο «Backdoor to the Battlefield: How Hong Kong Funnels Canadian Technology into Russia’s War Machine» («Κερκόπορτα για το πεδίο της μάχης: Πώς το Χονγκ Κονγκ διοχετεύει την καναδική τεχνολογία στη ρωσική πολεμική μηχανή»), βασίζεται σε έρευνα που αξιοποίησε δεδομένα από εγκληματολογικές αναλύσεις πεδίου μάχης, δημόσια αρχεία του Χονγκ Κονγκ και στοιχεία τριών ετών από τα ρωσικά τελωνεία.
Σύμφωνα με το έγγραφο, καναδική τεχνολογία έχει εντοπιστεί επανειλημμένα σε ρωσικά όπλα που ανακτήθηκαν από το ουκρανικό πεδίο μάχης, με τις εφοδιαστικές αλυσίδες να περνούν από το Χονγκ Κονγκ. Η ανάλυση έδειξε ότι τα συγκεκριμένα εξαρτήματα αποτελούν μέρος πολύ μεγαλύτερων ροών καναδικών προϊόντων προς τη Ρωσία.
Η έκθεση σημειώνει ότι υπάρχουν ελάχιστες ενδείξεις πως οι καναδικές εταιρείες, των οποίων η τεχνολογία κατέληξε να ενισχύει τον ρωσικό στρατό, γνώριζαν ότι συμμετείχαν στη διαδικασία παράνομης διαμετακόμισης.
Το πόρισμα στηρίζεται σε προγενέστερη έρευνα της CFHK, που δημοσιεύθηκε τον Ιούλιο του 2024, σχετικά με τον ρόλο του Χονγκ Κονγκ στην παράκαμψη των κυρώσεων. Εκείνη η έκθεση είχε δείξει ότι εταιρείες της περιοχής είχαν αποστείλει «τεχνολογία δισεκατομμυρίων δολαρίων υπό καθεστώς κυρώσεων» προς τη Ρωσία μετά την εισβολή της στην Ουκρανία, τον Φεβρουάριο του 2022. Σύμφωνα με τη νέα έρευνα, η απόφαση της κυβέρνησης του Χονγκ Κονγκ να μην επιβάλει τις διεθνείς κυρώσεις στη Ρωσία «άναψε το πράσινο φως σε παράνομους διαμεσολαβητές να εγκατασταθούν στην πόλη».
Η ουκρανική κυβέρνηση έχει καλέσει στο παρελθόν το Χονγκ Κονγκ να λάβει μέτρα ώστε να εμποδίσει τη Ρωσία να χρησιμοποιεί την περιοχή για να παρακάμπτει τις δυτικές κυρώσεις. Από την πλευρά της, η κυβέρνηση του Χονγκ Κονγκ έχει δηλώσει ότι δεν εφαρμόζει μονομερείς κυρώσεις άλλων χωρών, αλλά μόνο όσες επιβάλλονται από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, σύμφωνα με τις οδηγίες του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών.
Τα τελευταία χρόνια, το Χονγκ Κονγκ βρίσκεται υπό τον έλεγχο του Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας, παρά το γεγονός ότι, μετά την παράδοσή του από το Ηνωμένο Βασίλειο το 1997, είχε συμφωνηθεί πως θα διατηρούσε αυτονομία.
Η έκθεση της 28ης Οκτωβρίου επισημαίνει ότι, βάσει των ρωσικών τελωνειακών στοιχείων, εντοπίστηκαν 153 αποστολές τεχνολογίας προερχόμενης από τον Καναδά και διοχετευμένες μέσω Χονγκ Κονγκ, συνολικής αξίας 2,55 εκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ.
Το πρόβλημα, όπως αναφέρει, οφείλεται στο γεγονός ότι οι καναδικές κυρώσεις και οι μηχανισμοί επιβολής τους δεν έχουν προσαρμοστεί επαρκώς για να αντιμετωπίσουν την απειλή που προκύπτει από αποστολές προς τη Ρωσία μέσω τρίτων χωρών όπως το Χονγκ Κονγκ.
Η έκθεση υποστηρίζει ότι, σε σύγκριση με τους υπόλοιπους εταίρους της G7, ο Καναδάς δεν έχει εστιάσει όσο θα έπρεπε στην αντιμετώπιση μηχανισμών προμηθειών τρίτων χωρών που δρουν σε κέντρα παράκαμψης όπως το Χονγκ Κονγκ. Μέχρι στιγμής, η Οττάβα δεν έχει επιβάλει κυρώσεις σε εμπόρους του Χονγκ Κονγκ και σε ενδιάμεσους με δεσμούς με τη Ρωσία, οι οποίοι έχουν ήδη στοχοποιηθεί από τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Επιπλέον, η διαδικασία επιβολής κυρώσεων στον Καναδά καθιστά δύσκολη την ταχεία αντίδραση, καθώς απαιτεί πολλαπλά στάδια έγκρισης – γεγονός που επιτρέπει στους παράνομους διαμεσολαβητές να δημιουργούν νέες εταιρείες-«βιτρίνα» και να συνεχίζουν τη δραστηριότητά τους. Οι εξαγωγείς επίσης δέχονται «περιορισμένη πίεση» να παρακολουθούν πώς χρησιμοποιούνται τα προϊόντα τους μετά την έξοδό τους από τη χώρα, ενώ οι καναδικές τελωνειακές αρχές έχουν ελάχιστη αρμοδιότητα να ελέγχουν τα αγαθά πέραν των συνόρων.
Τον Αύγουστο του 2024, ο Καναδάς καθιέρωσε υποχρέωση για τις τράπεζες να αναφέρουν ύποπτες περιπτώσεις παράκαμψης κυρώσεων στο Κέντρο Ανάλυσης Συναλλαγών και Αναφορών του Καναδά (Financial Transactions and Reports Analysis Centre of Canada), τον εθνικό φορέα οικονομικών πληροφοριών και καταπολέμησης του ξεπλύματος χρήματος. Η Οττάβα ανακοίνωσε επίσης φέτος την πρώτη σύλληψη βάσει των κανονισμών για τις κυρώσεις στη Ρωσία.
Η έκθεση προτείνει σειρά μέτρων για να διασφαλιστεί ότι τα καναδικά προϊόντα δεν ενισχύουν τον πόλεμο στην Ουκρανία. Μεταξύ αυτών, περιλαμβάνεται ο χαρακτηρισμός του Χονγκ Κονγκ ως «περιοχής υψηλού κινδύνου» στο πλαίσιο της ισχύουσας νομοθεσίας, η επιβολή αυξημένης επιμέλειας και αναφοράς συναλλαγών από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, καθώς και η επιδίωξη λογοδοσίας των Καναδών κατασκευαστών που ενδέχεται να εμπλέκονται στην παράκαμψη κυρώσεων.
Ο συντάκτης της έκθεσης, Σάμιουελ Μπίκετ [Samuel Bickett], δήλωσε ότι, καθώς η παγκόσμια ισορροπία αλλάζει, έχει έρθει η ώρα να αναλάβει ο Καναδάς ηγετικό ρόλο στην προστασία της διεθνούς ασφάλειας και της ακεραιότητας των κυρώσεων.
Με πληροφορίες από το Reuters
