Αβεβαιότητα επικρατεί αναφορικά με την ανανέωση της συμφωνίας ΗΠΑ-Γροιλανδίας για τα ορυκτά, ενώ Γροιλανδή αξιωματούχος άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο η χώρα να στραφεί στην Κίνα, εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρώπη δεν επιταχύνουν τις επενδυτικές τους κινήσεις.
Η υπουργός Ορυκτών Πόρων της Γροιλανδίας, Νάγια Ναθανίελσεν, υπαινίχθηκε αυτή την προοπτική σε συνέντευξή της στους Financial Times, που δημοσιεύθηκε στις 27 Μαΐου. Σύμφωνα με την ίδια, η κυβέρνηση της τετρακομματικής συμμαχίας που εξελέγη τον Μάρτιο επιδιώκει την ανάπτυξη και διαφοροποίηση της επιχειρηματικής δραστηριότητας της χώρας, κάτι που, όπως σημείωσε, προϋποθέτει εξωτερικές επενδύσεις.
Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με την Κίνα, φέρεται να ανέφερε ότι η Γροιλανδία επιθυμεί συνεργασία με Ευρωπαίους και Αμερικανούς εταίρους, προσθέτοντας ωστόσο πως, αν αυτοί δεν ανταποκριθούν, τότε η χώρα θα πρέπει να αναζητήσει εναλλακτικές λύσεις.
Ούτε το υπουργείο της Ναθανίελσεν ούτε το υπουργείο Εξωτερικών της Δανίας απάντησαν σε σχετικό αίτημα σχολιασμού από την Epoch Times μέχρι τη δημοσίευση του άρθρου. Η Γροιλανδία διαθέτει σημαντικά αποθέματα ψευδαργύρου, χρυσού, χαλκού και άλλων ορυκτών, συμπεριλαμβανομένων περίπου 1,5 εκατομμυρίου τόνων σπάνιων γαιών.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ είχε επικαλεστεί αυτά τα κρίσιμα ορυκτά ως έναν από τους λόγους για το ενδιαφέρον του να αποκτήσει την περιοχή.
Η Κίνα, που έχει κυρίαρχο ρόλο στην εξόρυξη και επεξεργασία σπάνιων γαιών παγκοσμίως, έχει επίσης επιδιώξει την ανάπτυξη των σχετικών κοιτασμάτων της Γροιλανδίας.
Κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης Μπάιντεν, οι ΗΠΑ είχαν παρέμβει προτρύνοντας εταιρεία που εμπλέκεται στο έργο Tanbreez σπάνιων γαιών να μην πουλήσει σε αγοραστή με δεσμούς με την Κίνα.
Κοντά στο Tanbreez, ένα άλλο έργο εξόρυξης ουρανίου και σπάνιων γαιών με κινεζικές επενδύσεις από την Shenghe Holdings ανεστάλη το 2021, όταν η κυβέρνηση της Γροιλανδίας απαγόρευσε την εξόρυξη ουρανίου — απόφαση στην οποία συμμετείχε και η ίδια η Ναθανίελσεν.
Τον Μάρτιο, ο διευθύνων σύμβουλος της Τράπεζας της Γροιλανδίας είχε δηλώσει στο Bloomberg ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση ή οι ΗΠΑ θα πρέπει να εγγυηθούν την αγορά κρίσιμων ορυκτών από τη χώρα.
Τον ίδιο μήνα, το κινεζικό κρατικό πρακτορείο ειδήσεων είχε μεταδώσει ότι ο νέος υπουργός Εξωτερικών της Γροιλανδίας εξέφρασε ενδιαφέρον για ενίσχυση της συνεργασίας με την Κίνα.
Τον Απρίλιο, η Γροιλανδία και το Πεκίνο συμφώνησαν στην απλοποίηση των διαδικασιών για τις εξαγωγές γροιλανδικού ψαριού προς την Κίνα.
Κοντά στη λήξη της η συμφωνία για τα ορυκτά
Στη συνέντευξή της στους Financial Times, η Ναθανίελσεν εξέφρασε ανησυχία για την επικείμενη λήξη ενός μνημονίου συνεννόησης μεταξύ ΗΠΑ και Γροιλανδίας, που είχε υπογραφεί κατά την πρώτη προεδρική θητεία του Ντόναλντ Τραμπ και αφορούσε τα ορυκτά της χώρας.
Ερωτηθείς για την προοπτική ανανέωσης της συμφωνίας, εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ δήλωσε στην Epoch Times μέσω μηνύματος ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ότι δεν ήταν σε θέση να την επιβεβαιώσει.
Ο εκπρόσωπος ανέφερε επίσης ότι ο πρόεδρος Τραμπ είχε ξεκαθαρίσει πως η στρατηγική θέση και η ασφάλεια της Γροιλανδίας έχουν σημασία για τις Ηνωμένες Πολιτείες, καθώς Κίνα και Ρωσία επιδιώκουν να πραγματοποιήσουν σημαντικές επενδύσεις στην Αρκτική.
Σύμφωνα με την ίδια πηγή, ο πρόεδρος είναι δεσμευμένος όχι μόνο στην προάσπιση των συμφερόντων των ΗΠΑ στην Αρκτική, αλλά και στη συνεργασία με τη Γροιλανδία για την εξασφάλιση κοινής ευημερίας. Ο εκπρόσωπος κατέληξε δηλώνοντας ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες υποστηρίζουν σθεναρά το δικαίωμα των Γροιλανδών να καθορίζουν το μέλλον τους.
Η μεταβαλλόμενη στάση της Γροιλανδίας
Ενστάσεις για τις δηλώσεις της Ναθανίελσεν διατύπωσε επιχειρηματίας της Γροιλανδίας που εμπλέκεται στην προσπάθεια προσέλκυσης επενδύσεων της Δύσης στον τομέα των σπάνιων γαιών. Μιλώντας στην Epoch Times υπό τον όρο της ανωνυμίας, φοβούμενος αντίποινα, υποστήριξε ότι κατανοεί τη δυσαρέσκεια για την καθυστέρηση στις επενδύσεις, αλλά τη συνδέει με την αστάθεια που, όπως εκτιμά, επιδεικνύει η κυβέρνηση.
Κατά τον ίδιο, οι δηλώσεις της υπουργού συνάδουν με τη «μεταβαλλόμενη» πορεία τόσο της σημερινής τετρακομματικής κυβέρνησης όσο και της προηγούμενης.
Η προηγούμενη κυβέρνηση, υπό την ηγεσία του Μούτε Εγκέδε και του δημοκρατικού σοσιαλιστικού κόμματος Inuit Ataqatigiit, είχε αναστείλει το 2021 την έγκριση νέων ερευνών για πετρέλαιο και φυσικό αέριο και είχε αφαιρέσει άδεια εξόρυξης σιδήρου από κινεζική εταιρεία, ενώ είχε προχωρήσει και στην προαναφερθείσα απαγόρευση της εξόρυξης ουρανίου.
Παρότι η Γροιλανδία έχει μακρά ιστορία στην εξορυκτική δραστηριότητα, αυτή είχε περιοριστεί τα τελευταία χρόνια. Ωστόσο, η κατάσταση φαίνεται να αλλάζει.
Στις αρχές του Μαΐου, η κυβέρνηση χορήγησε 30ετή άδεια σε δανογαλλική εταιρεία για εξόρυξη ανορθοσίτη — πετρώματος με εφαρμογές στην παραγωγή υαλοβάμβακα και προοπτική αξιοποίησης στην παραγωγή αλουμινίου.
Λίγες εβδομάδες νωρίτερα, ο Ντρου Χορν, πρώην αξιωματούχος της πρώτης κυβέρνησης Τραμπ και ειδικός στα κρίσιμα ορυκτά, ηγήθηκε ιδιωτικής αποστολής επιχειρηματιών στη Γροιλανδία. Στην αποστολή συμμετείχαν στελέχη των εταιρειών Refracture, Critical Metals Corp, Cogency Power και American Renewable Metals.
