Ανάλυση ειδήσεων
Μια σειρά από ενδείξεις που προέρχονται από το εσωτερικό του πολιτικού συστήματος της Κίνας τους τελευταίους μήνες οδηγούν ορισμένους παρατηρητές στο συμπέρασμα ότι η εξουσία του Σι Τζινπίνγκ αποδυναμώνεται και ότι η αποχώρησή του από την ηγεσία ενδέχεται να είναι επικείμενη.
Τουλάχιστον τρεις σημαντικοί Κινέζοι αναλυτές που ζουν στο εξωτερικό—με ιστορικό αξιόπιστων αποκαλύψεων για τα εσωτερικά του Πεκίνου—υποστηρίζουν πως ο Σι διατηρεί πλέον μόνο τυπικό ρόλο και αναμένεται να αποχωρήσει και επίσημα το προσεχές διάστημα.
Μεταξύ των πιο χαρακτηριστικών εξελίξεων συγκαταλέγονται η επανεμφάνιση της περιθωριοποιημένης φατρίας της Κομμουνιστικής Νεολαίας, η εκκαθάριση στρατιωτικών στελεχών που θεωρούνταν πιστά στον Σι, και η χαμηλών τόνων τελετή εγκαινίων του Επαναστατικού Μνημείου Γκουαντζόνγκ, στη γενέτειρά του, επαρχία Σαανσί. Το μνημείο δεν ανέφερε καθόλου τον πατέρα του Σι, Σι Τζονγκσούν, παρ’ ότι το έθιμο το επέβαλλε.
Παλαίμαχοι του ΚΚΚ φέρονται να ζητούν την αποχώρηση του Σι
Στις 21 Μαΐου, ο βετεράνος πολιτικός σχολιαστής Τσάι Σενκούν ανέφερε στο κανάλι του στο YouTube, επικαλούμενος ανώτερες πηγές στο Πεκίνο, ότι ανώτατα στελέχη του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας έχουν λάβει συλλογική απόφαση που προβλέπει την αποχώρηση του Σι από την πολιτική σκηνή. Ο ίδιος πρόσθεσε ότι η δυσαρέσκεια μεταξύ των παλαιών κομματικών στελεχών έχει φθάσει σε οριακό σημείο, εξαιτίας της αυξανόμενης διεθνούς πίεσης, της εύθραυστης εγχώριας οικονομίας και της επιδεινούμενης υγείας του Σι.
Σύμφωνα με τον Τσάι, η επιρροή του Σι στον στρατό έχει ήδη περιοριστεί σημαντικά, ενώ δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο να ανακοινωθεί επισήμως η πλήρης αποχώρησή του—τόσο από την ηγεσία του κόμματος όσο και από τη στρατιωτική επιτροπή—κατά την 4η Ολομέλεια της 20ής Κεντρικής Επιτροπής, που εκτιμάται ότι θα πραγματοποιηθεί στα τέλη Αυγούστου. Ωστόσο, μέχρι στιγμής δεν έχει ανακοινωθεί επίσημη ημερομηνία.
Οι πληροφορίες του Τσάι συμβαδίζουν με όσα έχει υποστηρίξει πρόσφατα ο Γιουάν Χονγκμπίνγκ, πρώην καθηγητής νομικής στο Πανεπιστήμιο του Πεκίνου και σήμερα εξόριστος στην Αυστραλία, ο οποίος διατηρεί επαφές με πρόσωπα από τα ανώτερα κλιμάκια του ΚΚΚ. Ο Γιουάν είχε αναφέρει στην εφημερίδα The Epoch Times ότι πολλές φατρίες εντός του Κόμματος συνεργάζονται ώστε να εμποδίσουν τον Σι να διεκδικήσει νέα θητεία στο 21ο Εθνικό Συνέδριο.
Το Συνέδριο δεν έχει ακόμη προγραμματιστεί επισήμως, ωστόσο, βάσει του πενταετούς κύκλου λειτουργίας του κόμματος, αναμένεται να διεξαχθεί τον Οκτώβριο του 2027.
Η επανεμφάνιση της φατρίας της Κομμουνιστικής Νεολαίας
Ιδιαίτερη σημασία αποδίδεται στην επάνοδο προσώπων που συνδέονται με τη φατρία της Κομμουνιστικής Νεολαίας—την οποία καθοδηγούσε ο προκάτοχος του Σι, Χου Τζιντάο. Στις 19 Μαΐου, οι κρατικές εφημερίδες People’s Daily και Xinhua δημοσίευσαν άρθρα που επαναφέρουν τις αρχές διακυβέρνησης της εποχής Χου, όπως η «επιστημονική, δημοκρατική και βασισμένη στον νόμο λήψη αποφάσεων».
Ο Χου είχε θεωρηθεί πολιτικά τελειωμένος μετά το περιστατικό δημόσιας απομάκρυνσής του από το κλείσιμο του 20ού Συνεδρίου του ΚΚΚ τον Οκτώβριο του 2022. Ωστόσο, η επαναφορά της γλώσσας της εποχής του και η δραστηριοποίηση προστατευόμενών του φαίνεται να δείχνουν το αντίθετο.
Ο Χου Τσουνχουά, πρώην μέλος του Πολιτικού Γραφείου και σημαίνων εκπρόσωπος της Νεολαίας, που είχε τεθεί στο περιθώριο, έχει επανεμφανιστεί, με συμμετοχή σε εγχώριες και διεθνείς εκδηλώσεις, μεταξύ των οποίων και μια διπλωματική επίσκεψη στην Αφρική τον Απρίλιο. Σύμφωνα με τον σχολιαστή Τσεν Ποκόνγκ, που ζει στις ΗΠΑ, οι εξελίξεις αυτές αποτελούν σαφή ένδειξη επιστροφής της φατρίας στο προσκήνιο.
Εκκαθαρίσεις και πλήγματα στην υστεροφημία
Η αποδυνάμωση του Σι φαίνεται επίσης από την απομάκρυνση ανώτερων στρατιωτικών στελεχών που θεωρούνταν πιστά στον ίδιο, όπως του Μιάο Χούα, επικεφαλής του Τμήματος Πολιτικής Εργασίας του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού, ο οποίος τέθηκε σε διαθεσιμότητα από τον Ιούλιο του 2023. Οι αναλυτές εκτιμούν πως πρόκειται για μια ευρύτερη προσπάθεια αποδόμησης του ερείσματός του εντός του στρατεύματος.
Ενδεικτική είναι και η απόφαση να μην αποδοθεί το όνομα του πατέρα του Σι στο Επαναστατικό Μνημείο που εγκαινιάστηκε στις 24 Μαΐου—επέτειο του θανάτου του—στη γενέτειρά τους. Όπως επισημαίνουν παρατηρητές, μια τέτοια απόφαση δύσκολα θα λαμβανόταν εάν ο Σι διατηρούσε τον απόλυτο έλεγχο.
Επιπλέον, στα εγκαίνια απουσίαζαν τόσο κεντρικά όσο και επαρχιακά στελέχη, γεγονός που υποβαθμίζει τη σημασία της τελετής. Ιδιαίτερα αξιοσημείωτη ήταν η απουσία του Τζάο Γιντέ, γραμματέα του Κόμματος στην επαρχία Σαανσί και παλαιού συνεργάτη του Σι από την εποχή του στην Τσετσιάνγκ. Ο Τζάο είχε παραστεί σε παρόμοια τελετή το προηγούμενο έτος.
Σταδιακή αποχώρηση
Ο πρώην αντιπλοίαρχος του Πολεμικού Ναυτικού του ΚΚΚ, Γιάο Τσενγκ, που διέφυγε στις ΗΠΑ το 2016, δήλωσε στην Epoch Times ότι η πραγματική εξουσία του Σι έχει ήδη εξατμιστεί και πως το μόνο που απομένει είναι ο τυπικός του τίτλος. Εκτίμησε ότι ο Σι θα παραιτηθεί από γενικός γραμματέας του κόμματος και πρόεδρος της Κεντρικής Στρατιωτικής Επιτροπής, διατηρώντας μόνο τον συμβολικό ρόλο του προέδρου της χώρας έως την πλήρη αποχώρησή του στο 21ο Συνέδριο.
Ο Τσάι σημείωσε ότι οποιοδήποτε σχέδιο αποχώρησης πιθανότατα θα περιλαμβάνει συμφωνία που θα διαφυλάσσει το κύρος του Σι και του στενού του κύκλου. Επεσήμανε ότι μόλις αναλάβει νέα ηγεσία, θα υπάρξει και αλλαγή κατεύθυνσης στη διακυβέρνηση.
Ο Σεν Μινγκ-Σι, διευθυντής του Ινστιτούτου Εθνικής Άμυνας και Ερευνών για την Ασφάλεια στην Ταϊβάν, δήλωσε στην Epoch Times ότι οι πρόσφατες εξελίξεις συνιστούν ένδειξη φθίνουσας επιρροής του Σι. Ανέφερε ως χαρακτηριστικό παράδειγμα τη μείωση των αναφορών σε φράσεις όπως «πυρήνας της Κεντρικής Στρατιωτικής Επιτροπής» ή «πυρήνας της Κεντρικής Επιτροπής του Κόμματος» από τα κρατικά μέσα ενημέρωσης όπως το Xinhua News Agency και το People’s Daily.
Παρατήρησε, επίσης, ότι ορισμένοι καθηγητές σε πανεπιστήμια όπως το Πανεπιστήμιο του Πεκίνου και το Πανεπιστήμιο Τεχνολογίας της Νότιας Κίνας έχουν αρθρογραφήσει ασκώντας κριτική στις πολιτικές του Σι, χωρίς να υποστούν απολύσεις—σε αντίθεση με παλαιότερες περιπτώσεις όπου οικονομολόγοι είχαν απομακρυνθεί και τα τμήματά τους είχαν διαλυθεί.
Κατά τον Σεν, όλα δείχνουν ότι η φατρία της Κομμουνιστικής Νεολαίας κερδίζει έδαφος σε ό,τι αφορά τη διαδοχή. Εξέφρασε, ωστόσο, αμφιβολίες για το κατά πόσο ο Σι θα αποδεχθεί έναν διάδοχο εκτός του στενού του κύκλου, φοβούμενος πιθανή πολιτική αντεκδίκηση.
Προειδοποίησε επίσης ότι ενδέχεται ο Σι να επιχειρήσει να ανακτήσει τον έλεγχο, ιδίως αν καθυστερεί η επίσημη ανακοίνωση μετάβασης εξουσίας. Όσο διαρκεί αυτή η εκκρεμότητα, είπε, η αβεβαιότητα εντείνεται. Ανέφερε, τέλος, το ενδεχόμενο ο Σι να αξιοποιήσει μείζονα γεγονότα—όπως η μεγάλη έκρηξη σε χημικό εργοστάσιο στην επαρχία Σαντόνγκ στις 27 Μαΐου—για να προκαλέσει κρίση και να καθυστερήσει το συνέδριο ή να ανατρέψει τους σχεδιασμούς των εσωκομματικών αντιπάλων του.
Η επίσημη ανακοίνωση ανέφερε ότι η έκρηξη στο εργοστάσιο είχε ως αποτέλεσμα πέντε νεκρούς, δεκαεννέα τραυματίες και έξι αγνοουμένους, ενώ κάτοικοι της περιοχής εξέφρασαν αμφιβολίες για τον αριθμό των θυμάτων.
