Τα παγκόσμια πρωτοσέλιδα αυτό το Σαββατοκύριακο προειδοποιούσαν για μια πιθανή, προκληθείσα από τη Ρωσία, έκρηξη στον πυρηνικό σταθμό της Ουκρανίας στη Ζαπορίζια.
Επικαλούμενος τις ουκρανικές μυστικές υπηρεσίες, ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι μίλησε για «σοβαρή απειλή» στο κατεχόμενο από τη Ρωσία πυρηνικό εργοστάσιο. Η Ουκρανία έχει πραγματοποιήσει ασκήσεις για να προετοιμαστεί για μια πιθανή ραδιενεργό καταστροφή σε περίπτωση που η Ρωσία ανατινάξει το εργοστάσιο.
Η τεταμένη κατάσταση ακολουθεί εβδομάδες διπλωματικών κινήσεων υψηλού επιπέδου με τη συμμετοχή της Ρωσίας, της Κίνας και των Ηνωμένων Πολιτειών. Αναλυτές προειδοποιούν ότι η διεθνής κατάσταση βρίσκεται σε κρίσιμη καμπή και ότι υπάρχει υπαρκτός κίνδυνος στρατιωτικής σύγκρουσης μεταξύ των τριών μεγάλων δυνάμεων.
Ο πρώην αντιπρόεδρος και υποψήφιος για την προεδρία Μάικ Πενς, μιλώντας στο «Face the Nation» του CBS News την Κυριακή, συνέδεσε την Κίνα με τη σύγκρουση στην Ουκρανία. «Δεν υπάρχει πιο αποτελεσματικός τρόπος να στείλουμε ένα εκκωφαντικό μήνυμα στην κομμουνιστική Κίνα, να ελέγξουμε τις στρατιωτικές φιλοδοξίες της στην Ασία και τον Ειρηνικό, από το να δώσουμε στην Ουκρανία αυτό που χρειάζεται για να αποκρούσει τη ρωσική εισβολή. Ξέρω ότι η Κίνα παρακολουθεί», δήλωσε ο Πενς.
Τον Ιούνιο, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν είχε επισκεφθεί την Κίνα, πραγματοποιώντας την πρώτη επίσκεψη στο Πεκίνο από Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών από το 2018.
Μπλίνκεν: Η αποκατάσταση της στρατιωτικής επικοινωνίας είναι «μια διαδικασία»
Ο Μπλίνκεν ολοκλήρωσε την επίσκεψή του στην Κίνα στις 19 Ιουνίου, λέγοντας ότι η στρατιωτική επικοινωνία Κίνας-ΗΠΑ δεν έχει ακόμη αποκατασταθεί. «Είναι μια διαδικασία», είπε.
Αφότου ο στρατός των ΗΠΑ κατέρριψε ένα κινεζικό κατασκοπευτικό αερόστατο πάνω από τις Ηνωμένες Πολιτείες τον Φεβρουάριο, το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας (ΚΚΚ) διέκοψε την επικοινωνία μεταξύ των δύο στρατών.
Η έλλειψη ανοικτών διαύλων μεταξύ των δύο εθνών έχει προκαλέσει διεθνή νευρικότητα, με την απροθυμία του Πεκίνου να συμμετάσχει σε τακτικές στρατιωτικές συνομιλίες με την Ουάσιγκτον, προκαλώντας ανησυχία στους γείτονες της Κίνας.
Όσον αφορά τη σύγκρουση στην Ουκρανία, ο Μπλίνκεν δήλωσε στις 19 Ιουνίου ότι, ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν είδαν καμία ένδειξη ότι το κινεζικό καθεστώς παρείχε θανατηφόρο βοήθεια στη Ρωσία, υπήρχαν φόβοι ότι ιδιωτικές κινεζικές εταιρείες θα παρείχαν στον ρωσικό στρατό υλικό και τεχνολογία που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν στον πόλεμο.
«Ένα βαθιά ριζωμένο διπλωματικό και πολιτικό παιχνίδι»
Ο πόλεμος Ρωσίας-Ουκρανίας έχει προβάλει ανάγλυφα τις σχέσεις μεταξύ της Ρωσίας, των Ηνωμένων Πολιτειών και της Κίνας, προσελκύοντας τη διεθνή προσοχή.
Η επίσκεψη του Μπλίνκεν στην Κίνα συνέπεσε με την επίσκεψη του Κινέζου πρωθυπουργού Λι Τσιανγκ στη Γερμανία και τη Γαλλία, το πρώτο του ταξίδι στο εξωτερικό από την ανάληψη των καθηκόντων του τον Μάρτιο.
Λίγο μετά από την επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ στην Κίνα, ο Λευκός Οίκος καλωσόρισε με ενθουσιασμό τον πρωθυπουργό της Ινδίας Ναρέντρα Μόντι. Ο Μόντι ήταν μόλις ο τρίτος παγκόσμιος ηγέτης που τιμήθηκε με κρατική επίσκεψη υπό τον πρόεδρο Τζο Μπάιντεν.
Η επίσκεψη θεωρήθηκε ευρέως ως ένα σιωπηλό μήνυμα προς την Κίνα για την αντιμετώπιση της κυριαρχίας του Πεκίνου στην περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού.
«Ο πόλεμος Ρωσίας-Ουκρανίας [είναι ένα] κρίσιμο σημείο στις σχέσεις Κίνας-ΗΠΑ», δήλωσε ο σχολιαστής της επικαιρότητας Λι Γιανμίνγκ στην Epoch Times στις 22 Ιουνίου.
«Είναι προφανές ότι υπάρχει ένα βαθιά ριζωμένο διπλωματικό και πολιτικό παιχνίδι μεταξύ της Κίνας, των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ρωσίας πίσω από την επίσκεψη του Μπλίνκεν στην Κίνα», δήλωσε ο κ. Λι.
Μια ημέρα πριν από την επίσκεψη του Μόντι και αμέσως μετά την αναφορά του Μπάιντεν στον κομμουνιστή ηγέτη Σι Τζινπίνγκ ως «δικτάτορα», η Κίνα απάντησε χαρακτηρίζοντας τα σχόλια «παράλογα» και «προκλητικά», προκαλώντας μια απροσδόκητη ανάφλεξη μετά από προσπάθειες των δύο πλευρών να μειώσουν τις τριβές.
Πυρηνικοί φόβοι
Στις 16 Ιουνίου, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν επιβεβαίωσε ότι η Ρωσία παρέδωσε την πρώτη παρτίδα τακτικών πυρηνικών όπλων στη Λευκορωσία.
«Αυτό είναι το πρώτο μέρος. Αλλά μέχρι το τέλος του καλοκαιριού, μέχρι το τέλος του έτους, θα ολοκληρώσουμε αυτό το έργο», δήλωσε ο Πούτιν στο Διεθνές Οικονομικό Φόρουμ της Αγίας Πετρούπολης.
Ο Ρώσος ηγέτης δήλωσε επίσης ότι η ανάπτυξη πυρηνικών όπλων μικρότερου βεληνεκούς στη Λευκορωσία είχε ως στόχο να προειδοποιήσει τις δυτικές χώρες να μην παράσχουν στρατιωτική και άλλη υποστήριξη στην Ουκρανία. Αυτή είναι η πρώτη φορά που η Ρωσία αναπτύσσει πυρηνικά όπλα εκτός ρωσικού εδάφους μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης.
Ο πρόεδρος της Λευκορωσίας Αλεξάντρ Λουκασένκο δήλωσε στις 13 Ιουνίου ότι δεν θα είχε «κανένα δισταγμό» να χρησιμοποιήσει ρωσικά πυρηνικά όπλα εάν η Λευκορωσία δεχόταν επίθεση.
Σε συνάντηση που είχε στις 19 Ιουνίου με πολιτικούς χορηγούς στην Καλιφόρνια, ο Μπάιντεν δήλωσε ότι η απειλή ότι ο Πούτιν θα χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα είναι «πραγματική».
Ρωσία: «Ας πολεμήσουν»
Από την άλλη πλευρά, ο γενικός γραμματέας του Οργανισμού Βορειοατλαντικού Συμφώνου Γενς Στόλτενμπεργκ δεσμεύτηκε να βοηθήσει περαιτέρω την Ουκρανία να εκσυγχρονίσει τον στρατό της, στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στη Λιθουανία τον Ιούλιο.
Σε συνέντευξη Τύπου του ΝΑΤΟ στις 16 Ιουνίου, ο Στόλτενμπεργκ περιέγραψε ένα πολυετές πρόγραμμα για να βοηθήσει την Ουκρανία «να μεταβεί από τα πρότυπα, τα δόγματα και τον εξοπλισμό της σοβιετικής εποχής στα πρότυπα, το δόγμα και τον εξοπλισμό του ΝΑΤΟ και να είναι πλήρως διαλειτουργική με το ΝΑΤΟ».
«Όλοι θέλουμε να τελειώσει αυτός ο πόλεμος. Αλλά δεν μπορεί να προκύψει μια δίκαιη ειρήνη παγώνοντας τη σύγκρουση και αποδεχόμενοι τη συμφωνία που υπαγορεύει η Ρωσία», δήλωσε στις 19 Ιουνίου σε κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Γερμανό καγκελάριο Όλαφ Σολτς.
Σε απάντηση, ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας Σεργκέι Λαβρόφ δήλωσε στις 20 Ιουνίου: «Εάν το ΝΑΤΟ χρησιμοποιεί για άλλη μια φορά τον Στόλτενμπεργκ για να δηλώσει ότι είναι κατά του παγώματος, όπως λένε, της σύγκρουσης στην Ουκρανία, τότε αυτό σημαίνει ότι θέλουν να πολεμήσουν. Ας πολεμήσουν, λοιπόν». Ο Λαβρόφ τόνισε ότι η Ρωσία είναι «προετοιμασμένη».
Ανησυχία για τις σχέσεις Κίνας-Κούβας
Εν τω μεταξύ, Αμερικανοί αξιωματούχοι αποκάλυψαν ότι η Κίνα διαπραγματεύεται με την Κούβα τη δημιουργία μιας νέας κοινής μονάδας στρατιωτικής εκπαίδευσης στο βόρειο τμήμα της χώρας, η οποία μπορεί να δώσει στην Κίνα τη δυνατότητα να διατηρήσει μόνιμη στρατιωτική παρουσία στην Κούβα και να επεκτείνει την κατασκοπεία.
Οι συνομιλίες βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο, αλλά δεν έχουν ολοκληρωθεί, σύμφωνα με δημοσίευμα της Wall Street Journal.
Ο Μπλίνκεν δήλωσε στις 20 Ιουνίου ότι οι κινεζικές στρατιωτικές δραστηριότητες στην Κούβα θα «προβλημάτιζαν βαθιά» τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Υπάρχει αυξανόμενη ανησυχία στην Ουάσιγκτον για τις φιλοδοξίες του Πεκίνου στην Καραϊβική και τη Λατινική Αμερική, περιπλέκοντας την επιθυμία της κυβέρνησης να χαλαρώσει τις γενικότερες εντάσεις με το κομμουνιστικό καθεστώς.
Κίνα: Προετοιμαστείτε για τα «χειρότερα σενάρια»
Στις 7 Ιουνίου, κατά τη διάρκεια μιας επιθεώρησης στην Εσωτερική Μογγολία, ο Σι προειδοποίησε ότι η στρατηγική «διπλής κυκλοφορίας» της Κίνας είναι απαραίτητη για να εξασφαλιστεί ότι η εθνική οικονομία μπορεί να λειτουργήσει κανονικά υπό «ακραίες» συνθήκες. Ήταν η δεύτερη προειδοποίηση του Σι τις τελευταίες ημέρες σε προετοιμασίες για τα «χειρότερα σενάρια», ανέφερε η South China Morning Post.
Οι «ακραίες συνθήκες» μπορούν να ερμηνευθούν ως «κίνδυνος πολέμου», σύμφωνα με τον Τζιν Κανρόγκ, εμπειρογνώμονα της κινεζικής εξωτερικής πολιτικής.
Η «διπλή κυκλοφορία» είναι μια κινεζική στρατηγική που ορίζεται από το The Economist ως «η διατήρηση του ανοίγματος της Κίνας στον κόσμο (η “μεγάλη διεθνής κυκλοφορία”), ενώ παράλληλα ενισχύει τη δική της αγορά (η “μεγάλη εγχώρια κυκλοφορία”)». Περιλαμβάνει το άνοιγμα σε ξένες εταιρείες προκειμένου να τις καταστήσει εξαρτημένες από την Κίνα, γεγονός που με τη σειρά του δίνει στην Κίνα γεωπολιτικό πλεονέκτημα.
Σε συνέντευξή του στο NBC News στις 29 Ιουνίου, ο υπουργός Εξωτερικών της Ταϊβάν Τζόζεφ Γου δήλωσε: «Νομίζω ότι η Κίνα μπορεί να επαναλάβει αυτό που είδαμε ως αφετηρία του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και πρέπει να είμαστε προσεκτικοί.»
«Οι πρόσφατες διπλωματικές δραστηριότητες της Κίνας, των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ρωσίας είναι πιθανό να είναι το αποτέλεσμα της χαρτογράφησης και της αναμέτρησης ευαίσθητων διεθνών γεωπολιτικών κινδύνων, όπως ο πόλεμος μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας, το ζήτημα των Στενών της Ταϊβάν και οι σχέσεις Κίνας-ΗΠΑ», δήλωσε ο κ. Λι.
Σύμφωνα με την ανάλυση του κ. Λι, με τις δυσκολίες του Πούτιν στην Ουκρανία, τις οικονομικές προκλήσεις του Σι που ενισχύονται από την πίεση των ΗΠΑ και τον Μπάιντεν να αντιμετωπίζει τις επερχόμενες προεδρικές εκλογές, η διεθνής κατάσταση έχει φτάσει σε σημείο βρασμού.
Των και
Επιμέλεια: Αλία Ζάε
