Ισραηλινά μαχητικά εξαπέλυσαν νέες επιθέσεις σε στόχους στην Τεχεράνη τα ξημερώματα της Τετάρτης, στο πλαίσιο επιχειρήσεων που αποσκοπούν στην εξουδετέρωση του πυρηνικού και πυραυλικού προγράμματος του Ιράν. Σύμφωνα με τον ισραηλινό στρατό (IDF), μεταξύ των στόχων ήταν εγκαταστάσεις παραγωγής φυγοκεντρητών που, κατά τις ισραηλινές αρχές, σχετίζονται με την προσπάθεια της Τεχεράνης να αναπτύξει πυρηνικά όπλα.
Περισσότερα από 50 μαχητικά αεροσκάφη της Πολεμικής Αεροπορίας συμμετείχαν στην επιχείρηση, ενώ έγινε λόγος για «στοχευμένες επιθέσεις υψηλής ακρίβειας» καθοδηγούμενες από τις υπηρεσίες πληροφοριών. Όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση, το πλήγμα σε μονάδα κατασκευής φυγοκεντρητών αποσκοπούσε στην παρεμπόδιση της διεύρυνσης του ιρανικού προγράμματος εμπλουτισμού ουρανίου.
«Ο εμπλουτισμός σε τόσο υψηλά επίπεδα δεν είναι αναγκαίος για ειρηνική χρήση», ανέφερε χαρακτηριστικά ο IDF.
Αρκετές μονάδες παραγωγής όπλων στην περιοχή της Τεχεράνης ήταν επίσης στόχος της σειράς επιθέσεων.Μία από τις μονάδες παρήγαγε πρώτες ύλες και εξαρτήματα για τους πυραύλους εδάφους-εδάφους που εκτοξεύονταν κατά του Ισραήλ, ενώ άλλες μονάδες παρήγαγαν συστήματα και εξαρτήματα για πυραύλους εδάφους-αέρος που εκτοξεύονταν κατά των εχθρικών αεροσκαφών.
Ανώτατος ηγέτης Ιράν: «Η μάχη ξεκινά»
Σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα Χ, ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ ανέφερε, στις 18 Ιουνίου, ότι «στο όνομα του ευγενούς Χάινταρ, η μάχη ξεκινά». Ο Χάινταρ είναι προσωνύμιο του Αλί, τον οποίο οι σιίτες μουσουλμάνοι θεωρούν πρώτο ιμάμη και διάδοχο του προφήτη Μωάμεθ. Ο Αλί θεωρείται, επίσης, εκείνος που νίκησε τις εβραϊκές δυνάμεις στη μάχη της Χάιμπαρ το 629 μ.Χ.
Το Ισραήλ ζητά αμερικανικές «βόμβες διάτρησης» για να πλήξει το Φορντό
Η πυρηνική εγκατάσταση βρίσκεται κάτω από ένα βουνό και πιθανόν να μπορεί να καταστραφεί μόνο με αεροπορική επίθεση που θα χρησιμοποιήσει εξειδικευμένες αμερικανικές βόμβες. Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, εξετάζει το ενδεχόμενο στρατιωτικής επέμβασης προκειμένου να στηρίξει την τρέχουσα εκστρατεία του Ισραήλ για την καταστροφή των ιρανικών δυνατοτήτων εμπλουτισμού πυρηνικού υλικού.
Αν και ο Τραμπ έχει εκφράσει την επιθυμία να κρατήσει τις αμερικανικές δυνάμεις εκτός της διευρυνόμενης σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή, το Ισραήλ δεν διαθέτει τα απαραίτητα στρατιωτικά μέσα για την άμεση καταστροφή ορισμένων από τις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις που βρίσκονται βαθιά υπόγεια.
Για να καταστραφεί με επιτυχία η εγκατάσταση εμπλουτισμού Fordo, που είναι κρυμμένη κάτω από ένα βουνό, το Ισραήλ χρειάζεται τις λεγόμενες βόμβες «bunker-buster», οι οποίες έχουν σχεδιαστεί ώστε να διαπερνούν έδαφος και ενισχυμένες κατασκευές πριν εκραγούν στον στόχο τους. Ωστόσο, τα μόνα όπλα που φαίνεται να έχουν την ικανότητα να φτάσουν στις εγκαταστάσεις του Φορντό είναι αμερικανικής κατασκευής και βρίσκονται αποκλειστικά στη διάθεση του στρατού των ΗΠΑ.
Αυτό σημαίνει ότι το Ισραήλ θα χρειαστεί την υποστήριξη των ΗΠΑ για να ολοκληρώσει τον δηλωμένο στόχο του να καταστρέψει πλήρως τις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις χωρίς χερσαία επιχείρηση στο Φορντό.
Το πυρηνικό φρούριο του Ιράν
Το Φορντό είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πυρηνική εγκατάσταση του Ιράν και βρίσκεται περίπου 100 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της Τεχεράνης. Εκεί στεγάζονται προηγμένοι φυγοκεντρητές ουρανίου, οι οποίοι είναι κρίσιμοι για την παραγωγή πυρηνικού καυσίμου. Πολλοί αναλυτές υποψιάζονται εδώ και καιρό ότι στο Φορντό ενδέχεται να κρύβονται και οι πιο απόρρητες προσπάθειες του Ιράν για την ανάπτυξη πυρηνικών όπλων.
Κατασκευασμένο την περίοδο 2007–2009, το συγκρότημα έχει ενσωματωθεί στο εσωτερικό βουνού, σε βάθος περίπου 80 μέτρων, και είναι θωρακισμένο με ενισχυμένα εμπόδια. Η εγκατάσταση φαίνεται να έχει σχεδιαστεί ώστε να αντέχει σε άμεσες αεροπορικές επιθέσεις και προστατεύεται από αντιαεροπορικά συστήματα, τα οποία τις τελευταίες ημέρες έχουν δεχθεί πυρά από το Ισραήλ.
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Μπενιαμίν Νετανιάχου, έχει δηλώσει ότι στόχος των επιθέσεων είναι η εξάλειψη των πυραυλικών και πυρηνικών προγραμμάτων του Ιράν, τα οποία χαρακτήρισε υπαρξιακή απειλή για το Ισραήλ. Η καταστροφή του Φορντό αποτελεί μέρος αυτού του σχεδίου, σύμφωνα με Ισραηλινούς αξιωματούχους.
«Η όλη επιχείρηση… πρέπει πραγματικά να ολοκληρωθεί με την εξουδετέρωση του Φορντό», δήλωσε ο πρέσβης του Ισραήλ στις ΗΠΑ, Γιεχιέλ Λάιτερ, σε συνέντευξή του στο Fox News στις 13 Ιουνίου.
Απαραίτητος οπλισμός για την αεροπορική επιδρομή
Η φυσική και τεχνητή οχύρωση του Φορντό δημιουργεί αυστηρές απαιτήσεις ως προς το είδος των όπλων που θα μπορούσαν να το καταστρέψουν από αέρος. Η μόνη διαθέσιμη βόμβα που μπορεί να ανταποκριθεί σε αυτές τις απαιτήσεις είναι η GBU-57A/B Massive Ordnance Penetrator (Μαζικό διατρητικό πυρομαχικό), ένα όπλο ακριβείας που σχεδιάστηκε για την Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ στις αρχές της δεκαετίας του 2000.
Κάθε GBU-57A/B ζυγίζει περίπου 13.600 κιλά και μπορεί να διαπεράσει περίπου 60 μέτρα εδάφους και σκυροδέματος πριν εκραγεί. Πολλαπλές βόμβες μπορούν να χρησιμοποιηθούν διαδοχικά για να φτάσουν ακόμα βαθύτερα, προκειμένου να καταστρέψουν βαριά οχυρωμένα υπόγεια καταφύγια—παρόμοια με εκείνα που είχαν δυσκολέψει τις αμερικανικές δυνάμεις στον Πόλεμο του Ιράκ.
Ωστόσο, το εγχείρημα δυσχεραίνεται από το γεγονός ότι μόνο ένα αεροσκάφος μπορεί να μεταφέρει και να ρίξει αυτή τη βόμβα: το B-2 Spirit, το κορυφαίο στρατηγικό βομβαρδιστικό stealth των ΗΠΑ. Το B-2 έχει εμβέλεια περίπου 11.000 χιλιομέτρων χωρίς ανεφοδιασμό και ήδη τέσσερα τέτοια αεροσκάφη έχουν αναπτυχθεί στον Ινδικό Ωκεανό—αν και δεν είναι σαφές αν φέρουν τις συγκεκριμένες βόμβες.
Αυτό σημαίνει ότι η χρήση της GBU-57A/B απαιτεί επιχειρησιακή εμπλοκή αμερικανικών δυνάμεων, γεγονός που θα μπορούσε να εμπλέξει τις Ηνωμένες Πολιτείες σε έναν νέο πόλεμο στη Μέση Ανατολή.
Μια τέτοια επίθεση ενδέχεται επίσης να προκαλέσει διαρροή εμπλουτισμένου ουρανίου από τις εγκαταστάσεις, με τον κίνδυνο ραδιενεργού καταστροφής. Αν και η ηγεσία του ισραηλινού στρατού έχει αφήσει να εννοηθεί ότι υπάρχουν και άλλες επιλογές για την επίθεση στο Fordo χωρίς τη χρήση τέτοιου οπλισμού, δεν έχει αποκαλύψει ποιες είναι αυτές.
Οι ΗΠΑ εξετάζουν την εμπλοκή στον πόλεμο του Ισραήλ
Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει ζητήσει από το Ιράν να υποταχθεί άνευ όρων στο Ισραήλ και δήλωσε ότι ο Ανώτατος Ηγέτης του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, θα αποτελούσε «εύκολο στόχο» αν οι ΗΠΑ αναλάμβαναν στρατιωτική δράση.
Οι δηλώσεις του Τραμπ ήρθαν μία ημέρα μετά την έκκλησή του για άμεση εκκένωση της Τεχεράνης, επαναλαμβάνοντας ότι το Ιράν δεν πρέπει να αποκτήσει πυρηνικά όπλα και προειδοποιώντας ότι η χώρα μπορεί να οδηγηθεί σε καταστροφή αν αρνηθεί να συνάψει συμφωνία για πυρηνικό αφοπλισμό.
Αν και η κυβέρνηση Τραμπ είχε ταχθεί κατά των ξένων στρατιωτικών επεμβάσεων, η επιθυμία εξάλειψης της προοπτικής ενός πυρηνικά εξοπλισμένου Ιράν και η στήριξη του Ισραήλ φαίνεται να μεταβάλλουν αυτή τη στάση.
Ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Τζ. Ντ. Βανς, έγραψε στην πλατφόρμα X στις 17 Ιουνίου ότι ο Τραμπ «ίσως αποφασίσει ότι πρέπει να προχωρήσει σε περαιτέρω δράση για να τερματίσει τον εμπλουτισμό [ουρανίου] από το Ιράν».
Αναγνωρίζοντας την ανησυχία των Αμερικανών για το ενδεχόμενο νέου πολέμου στη Μέση Ανατολή, ο Βανς σημείωσε ότι η απόφαση για επίθεση στο Ιράν ανήκει στον Πρόεδρο:
«Η απόφαση αυτή ανήκει τελικά στον πρόεδρο», έγραψε.
«Πιστεύω, ωστόσο, ότι ο πρόεδρος έχει κερδίσει κάποια εμπιστοσύνη στο συγκεκριμένο ζήτημα».
Νέο πλήγμα της Ισραηλινής Αεροπορίας
Σε νέα ανακοίνωση στις 2:19 π.μ. (ώρα Ιερουσαλήμ), οι ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις ανέφεραν ότι βρίσκεται σε εξέλιξη «σειρά αεροπορικών επιθέσεων στην περιοχή της Τεχεράνης». Οι επιθέσεις αυτές, όπως σημειώνεται, αποτελούν απάντηση στις πυραυλικές επιθέσεις που εξαπέλυσε το Ιράν τις τελευταίες ημέρες κατά του Ισραήλ.
Κλείνει η πρεσβεία των ΗΠΑ στο Ισραήλ
Το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών ανακοίνωσε ότι η πρεσβεία των ΗΠΑ στην Ιερουσαλήμ, καθώς και τα προξενεία στο Τελ Αβίβ και αλλού, θα παραμείνουν κλειστά από τις 18 έως και τις 20 Ιουνίου, λόγω της επιδείνωσης της κατάστασης ασφαλείας στην περιοχή. Στη σχετική ανακοίνωση που δημοσιεύτηκε στην πλατφόρμα X λίγο μετά τις 6:45 μ.μ. (ώρα Ουάσιγκτον), αναφέρεται ότι το κλείσιμο γίνεται «βάσει των οδηγιών της Διοίκηση Εσωτερικού Μετώπου του Ισραήλ».
Με πληροφορίες από το Associated Press.
