Ο πρωθυπουργός της Γροιλανδίας, Μούτε Εγκέδε, απέρριψε την ιδέα μιας αμερικανικής εξαγοράς του νησιού, μετά την επανάληψη των δηλώσεων του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ ότι η Γροιλανδία θα περάσει τελικά υπό την κυριαρχία των Ηνωμένων Πολιτειών.
«Δεν θέλουμε να γίνουμε Αμερικανοί, ούτε Δανοί· είμαστε Καλαάλικ. Οι Αμερικανοί και ο ηγέτης τους πρέπει να το καταλάβουν αυτό. Δεν πωλούμαστε και δεν μπορούν απλώς να μας πάρουν. Το μέλλον μας θα το αποφασίσουμε εμείς εδώ στη Γροιλανδία», ανέφερε ο Εγκέδε σε ανάρτησή του στο Facebook στις 5 Μαρτίου. Ο όρος «Καλαάλικ» αναφέρεται στους Ινουίτ της Γροιλανδίας, που αποτελούν την πλειοψηφία του πληθυσμού του νησιού.
Στην ομιλία του στο Κογκρέσο, στις 4 Μαρτίου, ο Τραμπ δήλωσε ότι υποστηρίζει το δικαίωμα των Γροιλανδών να αποφασίζουν για το μέλλον τους, συμπεριλαμβανομένης της επιλογής τους να ενταχθούν στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ο Αμερικανός πρόεδρος υποστήριξε ότι η απόκτηση της Γροιλανδίας θα ενίσχυε την ασφάλεια των ΗΠΑ, αλλά και του υπόλοιπου κόσμου. «Συνεργαζόμαστε με όλους τους εμπλεκόμενους για να το πετύχουμε, αλλά τη χρειαζόμαστε πραγματικά για την παγκόσμια ασφάλεια», δήλωσε. «Και πιστεύω πως θα την αποκτήσουμε με τον έναν ή τον άλλον τρόπο».
Υποσχέθηκε στους κατοίκους του νησιού ότι η Αμερική «θα σας προστατεύσει, θα σας κάνει πλούσιους και μαζί θα ανεβάσουμε τη Γροιλανδία σε ύψη που ποτέ δεν είχατε φανταστεί».
Η στρατηγική σημασία της Γροιλανδίας
Η Γροιλανδία είναι ένα ημιαυτόνομο έδαφος, με τη Δανία να ελέγχει την εξωτερική πολιτική και την άμυνά της, ενώ οι εσωτερικές υποθέσεις βρίσκονται στα χέρια των ντόπιων αρχών. Στο παρελθόν, ο Τραμπ είχε προτείνει στη Δανία να αγοράσει τη Γροιλανδία, αλλά η πρότασή του απορρίφθηκε.
Λόγω της εγγύτητάς της στον Αρκτικό Κύκλο, η Γροιλανδία παίζει κομβικό ρόλο στην εποπτεία της περιοχής του Βόρειου Πόλου. Το στρατηγικό της ενδιαφέρον ενισχύεται περαιτέρω, καθώς η Αρκτική αποτελεί τη συντομότερη διαδρομή για διηπειρωτικούς πυραύλους μεταξύ των ΗΠΑ και της Ρωσίας, ενώ η Κίνα εντείνει τη στρατιωτική και εμπορική της παρουσία στην περιοχή.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες θεωρούν ζωτικής σημασίας να διασφαλίσουν ότι η Γροιλανδία δεν θα περάσει υπό την επιρροή αντίπαλων δυνάμεων.
Το νησί ετοιμάζεται για εκλογές στις 11 Μαρτίου, τέσσερα χρόνια μετά από την τελευταία εκλογική αναμέτρηση. Ο αριθμός των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων ξεπερνά τις 41.000, ενώ ο συνολικός πληθυσμός της χώρας είναι λίγο κάτω από 56.000.
Αυτή την περίοδο, η κυβέρνηση της Γροιλανδίας λειτουργεί ως υπηρεσιακή, εν όψει των εκλογών. Η προεκλογική συζήτηση επικεντρώνεται κυρίως στο ζήτημα της ανεξαρτησίας της Γροιλανδίας, με φόντο το ενδιαφέρον του Τραμπ για το νησί.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Δανίας δήλωσε την Τετάρτη ότι έχει σημασία το γεγονός πως ο Τραμπ αναγνώρισε το δικαίωμα αυτοδιάθεσης της Γροιλανδίας στην ομιλία του στο Κογκρέσο.
«[Ο Τραμπ] είπε ότι [οι ΗΠΑ] σέβονται το δικαίωμα της Γροιλανδίας στην αυτοδιάθεση, και αυτό πιστεύω πως ήταν το πιο σημαντικό σημείο αυτής της ομιλίας», ανέφερε ο Δανός υπουργός Εξωτερικών, Λαρς Λέκε Ράσμουσεν, σε συνέντευξη Τύπου στο Ελσίνκι.
Ανησυχίες για την αμερικανική επιρροή
Η επιδίωξη των ΗΠΑ να διασφαλίσουν τον έλεγχο της Γροιλανδίας συνδέεται με την ανησυχία τους ότι, καθώς το νησί κινείται προς την ανεξαρτησία, η αμερικανική επιρροή μπορεί να μειωθεί.
«Οι ΗΠΑ και η Δανία έχουν μια μακροχρόνια συνεργασία, η οποία έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα αποτελεσματική», δήλωσε ο Μάικλ Ουόλς, ειδικός σε θέματα εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ, μιλώντας στην εφημερίδα The Epoch Times. «Το ανησυχητικό είναι ότι δεν γνωρίζουμε αν η Γροιλανδία ή οι νήσοι Φερόες θα είναι αξιόπιστοι εταίροι των ΗΠΑ όταν αποκτήσουν την ανεξαρτησία τους.»
Η Γροιλανδία φιλοξενεί αμερικανική στρατιωτική βάση, εξοπλισμένη με συστήματα παρακολούθησης του διαστήματος και προειδοποίησης για πυραυλικές επιθέσεις.
Κατά τη διάρκεια της πρώτης προεδρικής θητείας του, ο Τραμπ επιδίωξε να ενισχύσει τις σχέσεις των ΗΠΑ με τη Γροιλανδία, ως απάντηση στην αύξηση της δραστηριότητας της Κίνας και της Ρωσίας στην Αρκτική.
Επιπλέον, το νησί διαθέτει τεράστιες ποσότητες φυσικών πόρων. Υπολογίζεται ότι η Αρκτική περιέχει περίπου 1.669 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια φυσικού αερίου και 90 δισεκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου, αντιπροσωπεύοντας το 22% των παγκοσμίως αναξιοποίητων αποθεμάτων συμβατικού πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Η πολική περιοχή είναι επίσης πλούσια σε ορυκτά όπως χρυσό, νικέλιο, χαλκό, ασήμι και σπάνιες γαίες.
«Η Γροιλανδία είναι σημαντική επειδή η Αρκτική έχει αποκτήσει στρατηγική σημασία», δήλωσε ο πολιτικός αναλυτής και ειδικός σε θέματα Κίνας, Γκόρντον Τσανγκ, μιλώντας στην Epoch Times.
Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, η περιοχή ήταν κρίσιμη λόγω των θαλάσσιων οδών του Ατλαντικού, αλλά η σημασία της ατόνησε μετά το τέλος της περιόδου εκείνης, πρόσθεσε.
Και ενώ η Γροιλανδία απορρίπτει το ενδεχόμενο να περάσει υπό αμερικανικό έλεγχο, έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον για την ενίσχυση των σχέσεών της με την Ουάσιγκτον, κυρίως στον οικονομικό τομέα.
Σύμφωνα με ανάλυση του think tank Geopolitical Intelligence Services στις 26 Φεβρουαρίου, «το πιο πιθανό σενάριο είναι ότι οι ΗΠΑ και η Γροιλανδία θα καταλήξουν σε μια αμοιβαία αποδεκτή συμφωνία, η οποία θα λάβει την έγκριση του Κογκρέσου των ΗΠΑ».
