Η ένταση στη Λωρίδα της Γάζας αναζωπυρώθηκε τις τελευταίες ημέρες, μετά την επανάληψη των στρατιωτικών επιχειρήσεων του Ισραήλ κατά της Χαμάς. Με βασικό μοχλό πίεσης την απειλή καταλήψεων παλαιστινιακών εδαφών, η ισραηλινή κυβέρνηση επιδιώκει να υποχρεώσει τη Χαμάς να απελευθερώσει τους ομήρους που κρατά από τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου 2023.
Στις 25 Μαρτίου, ο υπουργός Άμυνας του Ισραήλ, Ισραέλ Κατς, προειδοποίησε ευθέως πως η χώρα του εξετάζει «την κατάληψη εδαφών μαζί με την εξουδετέρωση μαχητών και τρομοκρατικών υποδομών ως την πλήρη παράδοση της Χαμάς». Ο πρωθυπουργός Βενιαμίν Νετανιάχου δήλωσε την επόμενη ημέρα στο κοινοβούλιο ότι «όσο η Χαμάς αρνείται να απελευθερώσει τους ομήρους μας, τόσο σκληρότερη θα γίνεται η καταπίεση που θα ασκούμε».
Η δύσκολη αυτή κατάσταση στη Γάζα πυροδότησε μεγάλες διαδηλώσεις Παλαιστινίων σε Γάζα και Μπέιτ Λαχίγια στα βόρεια εδάφη, ενώπιον του κινδύνου μιας μόνιμης απώλειας των περιοχών τους. Οι διαδηλωτές ζήτησαν τον άμεσο τερματισμό των συγκρούσεων, την απελευθέρωση των ομήρων και την απομάκρυνση της ίδιας της Χαμάς.
Ο στρατιωτικός αναλυτής Έλιοτ Χόντοφ εκτιμά ότι σκοπός του Ισραήλ είναι πρωτίστως πολιτικός και ψυχολογικός, προκειμένου να ασκηθεί μέγιστη πίεση στη Χαμάς. «Οι αεροπορικές επιδρομές και οι χερσαίες επιχειρήσεις μπορούν να σταματήσουν αμέσως, αν η Χαμάς επιστρέψει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Από την άλλη, ο καθηγητής Χαρέλ Χορέβ από το Κέντρο Μοσέ Νταγιάν του Πανεπιστημίου του Τελ Αβίβ θεωρεί πως οι απειλές ισραηλινής εδαφικής κατάληψης έχουν ήδη προκαλέσει πολιτική κρίση στο εσωτερικό της Γάζας. «Τίποτα δεν είναι πιο ξεκάθαρο και σοβαρό από την απειλή μιας εδαφικής απώλειας», ανέφερε. Σύμφωνα με τον κ. Χορέβ, η κατάσταση για τους πολίτες της Γάζας επιδεινώνεται δραματικά κάθε φορά που αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους, με την προοπτική αυτή τη φορά να είναι πιθανώς μόνιμη.
Οι διαδηλώσεις Παλαιστινίων χαρακτηρίζονται από τους ειδικούς ως ιδιαίτερα σημαντικές, καθώς είναι η πρώτη φορά σε σχεδόν δύο δεκαετίες κατοχής της Γάζας από τη Χαμάς που πολίτες τολμούν να εκφράσουν δημόσια την αντίθεσή τους στην οργάνωση. Ο κ. Χορέβ μάλιστα ανέφερε πρόσφατο μήνυμα τοπικού διοικητή της Χαμάς, που παραδέχεται ότι «ο πληθυσμός μας μισεί πλέον».
Πάντως, ειδικοί αμφισβητούν εάν οι διαδηλώσεις σηματοδοτούν πραγματική διάθεση συμβίωσης με το Ισραήλ. Σύμφωνα με τον κ. Χόντοφ, «οι πολίτες της Γάζας συμμετείχαν ενεργά στις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου και ουδέποτε βοήθησαν στην απελευθέρωση ομήρων ή σε ειδοποίηση ισραηλινών δυνάμεων».
Υπενθυμίζεται ότι η τελευταία εκεχειρία, η οποία τέθηκε σε ισχύ τον Ιανουάριο, λήφθηκε μετά από διεθνείς μεσολαβητικές προσπάθειες. Ωστόσο, οι διαπραγματεύσεις απέτυχαν τον Μάρτιο να επεκτείνουν την εκεχειρία και να οδηγήσουν σε περαιτέρω ανταλλαγές ομήρων, γεγονός που οδήγησε τελικά στην αναζωπύρωση της σύγκρουσης.
Οι πρόσφατες εξελίξεις δημιουργούν σοβαρές πιέσεις και στις Ηνωμένες Πολιτείες που μεσολαβούν στη διαδικασία διαπραγματεύσεων και εγείρουν φόβους για ευρύτερη αποσταθεροποίηση της περιοχής. Η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί τις εξελίξεις με ανησυχία, καλώντας και τις δύο πλευρές να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση και να επιστρέψουν στις διαπραγματεύσεις, προς αποφυγή περαιτέρω ανθρωπιστικής κρίσης.
Η κλιμάκωση της έντασης και η επανάληψη των εχθροπραξιών στη Γάζα δοκιμάζουν επικίνδυνα τις αντοχές κατοίκων και των δύο πλευρών. Η άμεση αποκλιμάκωση και η επιστροφή σε επικοινωνία αποτελούν τη βασική πρόκληση για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη και τη διεθνή κοινότητα.
