Η Ευρωπαϊκή Ένωση δήλωσε στις 17 Μαΐου ότι αναστέλλει τη διανομή τεσσάρων μέσων ενημέρωσης που συνδέονται με τη Ρωσία στην ΕΕ, παρά την προειδοποίηση της Μόσχας αυτή την εβδομάδα ότι οποιαδήποτε τέτοια κίνηση θα επισύρει άμεσα αντίποινα.
Το Συμβούλιο της ΕΕ, το νομοθετικό όργανο της ομάδας των 27 κρατών-μελών, απαγόρευσε την κυκλοφορία τεσσάρων ειδησεογραφικών μέσων ενημέρωσης που συνδέονται με τη Ρωσία, και συγκεκριμένα των Voice of Europe, RIA Novosti, Izvestia και Rossiyskaya Gazeta, για λόγους διάδοσης, όπως είπε, προπαγάνδας σχετικά με την εισβολή στην Ουκρανία και παραπληροφόρησης σχετικά με τις κοινοβουλευτικές εκλογές της ΕΕ που θα διεξαχθούν σε τρεις εβδομάδες.
«Τα εν λόγω μέσα ενημέρωσης βρίσκονται υπό τον μόνιμο άμεσο ή έμμεσο έλεγχο της ηγεσίας της Ρωσικής Ομοσπονδίας και διαδραματίζουν ουσιαστικό και καθοριστικό ρόλο στην προώθηση και υποστήριξη του επιθετικού πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, όπως και στην αποσταθεροποίηση των γειτονικών της χωρών», ανέφερε το Συμβούλιο σε ανακοίνωσή του.
Οι δραστηριότητες προπαγάνδας, χειραγώγησης πληροφοριών και παρεμβολής έχουν ως στόχο όχι μόνο το ουκρανικό κράτος και τις αρχές του, αλλά και τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα, ιδίως κατά τις προεκλογικές περιόδους, την «κοινωνία των πολιτών της ΕΕ, τους αιτούντες άσυλο, τις ρωσικές εθνικές μειονότητες, τις μειονότητες των φύλων και τη λειτουργία των δημοκρατικών θεσμών στην ΕΕ και τα κράτη-μέλη της», εξηγεί η ανακοίνωση.
Ωστόσο, σύμφωνα με την ανακοίνωση, οι κυρώσεις απαγόρευσαν μόνο τις ραδιοτηλεοπτικές μεταδόσεις στην ΕΕ. Το συμβούλιο δήλωσε ότι τα στοχοθετημένα μέσα ενημέρωσης και το προσωπικό τους μπορούν ακόμη να ασκούν δραστηριότητες εκτός της ραδιοτηλεοπτικής μετάδοσης, όπως έρευνα και συνεντεύξεις.
Την ίδια ημέρα, ο εκτελεστικός κλάδος της ΕΕ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εξήρε τις κυρώσεις σε ανακοίνωσή της.
Ελευθερία της έκφρασης
Η Επιτροπή ανέφερε στην ανακοίνωσή της ότι «οι κυρώσεις δεν στοχεύουν στην ελευθερία της γνώμης», διότι «περιλαμβάνουν ειδικές εγγυήσεις για την ελευθερία της έκφρασης και τις δημοσιογραφικές δραστηριότητες» και επιβάλλουν κυρώσεις μόνο στις ραδιοτηλεοπτικές εκπομπές, ενώ επιτρέπουν στα μέσα ενημέρωσης που υπόκεινται σε κυρώσεις να διεξάγουν άλλες δημοσιογραφικές δραστηριότητες.
Ο εγκεκριμένος από το Συμβούλιο κανονισμός αναφέρει ότι οι κυρώσεις «συνάδουν με τα θεμελιώδη δικαιώματα και τις ελευθερίες που αναγνωρίζονται στον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων [της ΕΕ], ιδίως με την ελευθερία της έκφρασης και της πληροφόρησης, όπως αναγνωρίζεται στο άρθρο 11 αυτού».
Το άρθρο 11 ορίζει ότι «καθένας έχει δικαίωμα στην ελευθερία της έκφρασης» και ότι «η ελευθερία και ο πλουραλισμός των μέσων ενημέρωσης γίνονται σεβαστά».
Ορίζει επίσης ότι το δικαίωμα της ελευθερίας της έκφρασης «περιλαμβάνει την ελευθερία της γνώμης και της λήψης και διάδοσης πληροφοριών και ιδεών χωρίς παρεμβάσεις από τη δημόσια εξουσία και ανεξαρτήτως συνόρων».
«[Οι κυρώσεις] πρέπει να διατηρηθούν έως ότου τερματιστεί η ρωσική επίθεση κατά της Ουκρανίας και έως ότου η Ρωσική Ομοσπονδία και τα συνδεδεμένα με αυτήν μέσα ενημέρωσης παύσουν να διεξάγουν προπαγανδιστικές ενέργειες κατά της Ένωσης και των κρατών-μελών της», αναφέρει ο κανονισμός.
Το μέτρο αποτελεί μέρος της σχεδιαζόμενης 14ης δέσμης κυρώσεων κατά της Ρωσίας για την πλήρους κλίμακας εισβολή της στην Ουκρανία το 2022. H EE έχει ήδη επιβάλει κυρώσεις στα ρωσικά κρατικά μέσα ενημέρωσης Russia Today και Sputnik.
Η Ένωση είχε σηματοδοτήσει την κίνηση αυτή νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, προκαλώντας την αντίδραση της εκπρόσωπο του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα: «Θα απαντήσουμε με αστραπιαία ταχύτητα και εξαιρετικά επώδυνα για τους Δυτικούς».
Ωστόσο, δεν έκανε σαφές πώς θα αντεπιτεθεί η Μόσχα.
Σε συνέντευξή του στη ρωσική εφημερίδα Ιζβέστια, ο επικεφαλής του διεθνούς τμήματος της Ρωσικής Ένωσης Δημοσιογράφων (RUJ) χαρακτήρισε την απαγόρευση της ΕΕ «παράνομη» και δήλωσε ότι το θέμα θα έπρεπε να είχε κριθεί από δικαστήριο.
Ο Τιμούρ Σαφίρ της RUJ δήλωσε ότι η απαγόρευση θα εμπόδιζε τους ρωσόφωνους που ζουν σε μέρη της Ευρώπης που κάποτε βρίσκονταν υπό σοβιετικό έλεγχο να έχουν πρόσβαση σε αυτό που αποκάλεσε «εναλλακτικές πληροφορίες» για τα παγκόσμια γεγονότα.
Το Βέλγιο ξεκίνησε ήδη τον περασμένο μήνα έρευνα για πιθανή ρωσική ανάμειξη στις πανευρωπαϊκές εκλογές του Ιουνίου, λέγοντας ότι η υπηρεσία πληροφοριών της χώρας του επιβεβαίωσε την ύπαρξη ενός δικτύου που προσπαθούσε να υπονομεύσει την υποστήριξη προς την Ουκρανία.
Η κυβέρνηση της Τσεχίας έχει επιβάλει κυρώσεις σε ορισμένα άτομα αφότου αποκαλύφθηκε εκεί μια φιλορωσική επιχείρηση επιρροής, με την κατηγορία απόπειρας δωροδοκίας μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στους οποίους προσέφεραν χρήματα για να προωθήσουν τη ρωσική προπαγάνδα.
Της Ella Kietlinska, με πληροφορίες από το Reuters και το Associated Press
Επιμέλεια: Αλία Ζάε
