Η υπουργός Εξωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου Λιζ Τρας θα είναι η επόμενη πρωθυπουργός, αφού κέρδισε τον διαγωνισμό για την ηγεσία του Συντηρητικού Κόμματος, νικώντας τον πρώην υπουργό Οικονομικών Ρίσι Σούνακ με διαφορά άνω των 20.000 ψήφων.
Θα αντικαταστήσει τον σημερινό πρωθυπουργό Μπόρις Τζόνσον, ο οποίος παραιτήθηκε στις 7 Ιουλίου, αφού περισσότεροι από 50 υπουργοί της κυβέρνησης παραιτήθηκαν, λέγοντας ότι έχασαν την εμπιστοσύνη τους στο πρόσωπό του ως ηγέτη. Ακολούθησε η παραδοχή του Τζόνσον ότι ήταν «λάθος» να διατηρήσει τον Κρις Πίντσερ ως κυβερνητικό εκπρόσωπο, παρά τις καταγγελίες για σεξουαλική ανάρμοστη συμπεριφορά εναντίον του.
Ο Σούνακ ήταν από τους πρώτους που παραιτήθηκαν, μαζί με τον υπουργό Υγείας Σάτζιντ Τζάβιντ, αλλά η Τρας παρέμεινε πιστή στον Τζόνσον μέχρι τέλους.
Η Τρας κέρδισε την υπουργό Εμπορίου Πένι Μόρντοντ στον τελικό γύρο της ψηφοφορίας των βουλευτών τον Ιούλιο για να περάσει και να αντιμετωπίσει τον Σούνακ, αλλά αποδείχθηκε πιο δημοφιλής σε 12 περιφερειακές αναμετρήσεις από την πρώην υπουργό Οικονομικών μεταξύ των 172.000 μελών του Συντηρητικού Κόμματος βάσης.
Η ψηφοφορία έκλεισε την Παρασκευή και ο σερ Γκράχαμ Μπρέιντι, πρόεδρος της Επιτροπής 1922 των βουλευτών του Συντηρητικού κόμματος, ανακοίνωσε το αποτέλεσμα τη Δευτέρα.
Η Τρας κέρδισε 81.326 ψήφους, έναντι 60.399 ψήφων για τον Σούνακ.
Ο συμπρόεδρος του Συντηρητικού Κόμματος, Άντριου Στέφενσον, επαίνεσε τον Τζόνσον, ο οποίος, όπως είπε, «ανταποκρίθηκε ξανά και ξανά στην πρόκληση» από θέματα όπως η πανδημία COVID-19 και ο πόλεμος στην Ουκρανία.
Σε ομιλία του αμέσως μετά την ανακοίνωση του αποτελέσματος, η Τρας απέτισε φόρο τιμής στον Σούνακ και τον Τζόνσον, τον οποίο, όπως είπε, «θαύμαζε από το Κίεβο μέχρι το Καρλάιλ».
Είπε ότι οι αξίες του κόμματος των Τόρις «ελευθερία, χαμηλοί φόροι και προσωπική ευθύνη» βρήκαν απήχηση στους Βρετανούς.
Η Τρας υπόσχεται «τολμηρό σχέδιο για τη μείωση των φόρων και την ανάπτυξη της οικονομίας»
Η Τρας είπε: «Θα παραδώσω ένα τολμηρό σχέδιο για τη μείωση των φόρων και την ανάπτυξη της οικονομίας και θα επιτύχω αποτελέσματα για τους λογαριασμούς ενέργειας».
Υποσχέθηκε επίσης να δώσει μια «μεγάλη νίκη» στο Συντηρητικό Κόμμα στις επόμενες εκλογές.
Συνήθως οι απερχόμενοι και οι επερχόμενοι πρωθυπουργοί πηγαίνουν στα ανάκτορα του Μπάκιγχαμ για να μιλήσουν με τη βασίλισσα, η οποία είναι η αρχηγός του κράτους, αλλά σε μια παρέκκλιση από την παράδοση αναμένεται να ταξιδέψουν στο Μπαλμόραλ στη Σκωτία την Τρίτη για να συναντήσουν τον μονάρχη.
Η πρωθυπουργός της Σκωτίας, Νίκολα Στέρτζον, έγραψε στο Twitter: «Συγχαρητήρια στη Λιζ Τρας. Οι πολιτικές μας διαφορές είναι βαθιές, αλλά θα προσπαθήσω να οικοδομήσω μια καλή σχέση συνεργασίας μαζί της, όπως έκανα με τους 3 τελευταίους πρωθυπουργούς. Πρέπει τώρα να παγώσει τους ενεργειακούς λογαριασμούς για τους πολίτες & τις επιχειρήσεις, να παράσχει περισσότερη στήριξη σε μετρητά και να αυξήσει τη χρηματοδότηση για τις δημόσιες υπηρεσίες».
Η Τρας θεωρείται ότι έχει σε μεγάλο βαθμό οριστικοποιήσει το νέο υπουργικό της συμβούλιο και αναμένεται να ανακοινώσει τη νέα της κυβέρνηση το βράδυ της Τρίτης.
Δεν είναι σαφές αν ο Σούνακ, ο οποίος άσκησε έντονη κριτική στην Τρας κατά τη διάρκεια της αναμέτρησης για την ηγεσία, θα λάβει θέση στο υπουργικό συμβούλιο.
Όμως ένας από τους υποστηρικτές του Σούνακ, ο πρώην επικεφαλής του κόμματος Μαρκ Χάρπερ, την προέτρεψε να ενώσει το κόμμα επιλέγοντας άτομα από διαφορετικές πτέρυγες του κόμματος.
Ο Χάρπερ δήλωσε στο Sky News: «Αν έχεις ένα υπουργικό συμβούλιο με πολύ ευρεία βάση -δηλαδή, υπολογίζοντας ανθρώπους, όχι μόνο ανθρώπους που έχουν υποστηρίξει τον νικητή- τότε είναι πιο πιθανό να έχεις ένα ενιαίο και συνεκτικό κοινοβουλευτικό κόμμα».
Η Daily Express εκτίμησε ότι η Τρας μπορεί να προκηρύξει γενικές εκλογές τον Οκτώβριο του 2023, με το σκεπτικό ότι οι οικονομικές προοπτικές θα είναι χειρότερες μέχρι να υποχρεωθεί να τις προκηρύξει τον Δεκέμβριο του 2024.
Το 2007, αφού έγινε πρωθυπουργός, ο Γκόρντον Μπράουν εξέτασε το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών, αλλά αποφάσισε να μην το κάνει και έχασε τις βουλευτικές εκλογές δύο χρόνια αργότερα, αφού η Βρετανία επλήγη από την παγκόσμια οικονομική κρίση, ενώ η Τερέζα Μέι επέλεξε εκλογές το 2017, ένα χρόνο μετά την ανάληψη της εξουσίας, αλλά κατέληξε να χάσει την κοινοβουλευτική της πλειοψηφία.
Ο Μάθιου Λες, επικεφαλής της δημόσιας πολιτικής στο Ινστιτούτο Οικονομικών Υποθέσεων, δήλωσε τον περασμένο μήνα ότι όποιος και αν κερδίσει τον διαγωνισμό για την ηγεσία θα έχει μια «δύσκολη πρόκληση» να νικήσει τους Εργατικούς στις επόμενες εκλογές, λαμβάνοντας υπόψη την οικονομική κατάσταση.
Προτεραιότητα για την Τρας θα είναι η αντιμετώπιση της κρίσης του κόστους ζωής της Βρετανίας και ιδίως η εκτίναξη των λογαριασμών ενέργειας στα ύψη.
Την περασμένη εβδομάδα η ρυθμιστική αρχή Ofgem δήλωσε ότι τα βρετανικά νοικοκυριά μπορούν να αναμένουν ότι ο μέσος όρος των λογαριασμών ενέργειας θα αυξηθεί κατά 80% τον Οκτώβριο.
