Η ηγέτιδα της αντιπολίτευσης στη Βενεζουέλα Μαρία Κορίνα Ματσάδο δεν παρέστη στην τελετή απονομής του Βραβείου Νόμπελ Ειρήνης στο Όσλο της Νορβηγίας στις 10 Δεκεμβρίου, όπως ανακοίνωσε ο επικεφαλής του Νορβηγικού Ινστιτούτου Νόμπελ. Ταυτόχρονα, επιβεβαίωσε ότι εκείνη έφτασε στο Όσλο λίγες ώρες μετά την τελετή, εν μέσω αβεβαιότητας για το πού βρισκόταν, λόγω απειλών κατά της ζωής της από το καθεστώς του Νικολάς Μαδούρο.
Ο διευθυντής του Ινστιτούτου Νόμπελ, Κρίστιαν Μπεργκ Χαρπβίκεν, δήλωσε στο νορβηγικό δίκτυο NRK στις 10 Δεκεμβρίου ότι η Ματσάδο δεν θα προλάβαινε να βρεθεί στην τελετή της ημέρας ούτε στις υπόλοιπες εκδηλώσεις.
Ανέφερε ότι δεν γνώριζε αν τελικά θα κατάφερνε να φτάσει κάποια στιγμή στη Νορβηγία και τόνισε πως δεν είχε καμία ένδειξη ότι είχε συμβεί κάτι απρόοπτο.
Η κόρη της Ματσάδο, Άνα Κορίνα Σόσα, παρέλαβε το βραβείο εκ μέρους της. Η Σόσα μετέφερε επίσης το μήνυμα της μητέρας της, η οποία υπογράμμισε ότι το βραβείο έχει βαθιά σημασία τόσο για τη Βενεζουέλα όσο και για ολόκληρο τον κόσμο· υπενθυμίζει πως η δημοκρατία είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την ειρήνη.
Επιπλέον, σημείωσε πως, σύμφωνα με την ηγέτιδα της αντιπολίτευσης, το σημαντικότερο που μπορούν να προσφέρουν οι Βενεζουελανοί στον κόσμο είναι το μάθημα που διαμορφώθηκε μέσα από αυτήν τη μακρά και δύσκολη πορεία· για να υπάρξει δημοκρατία, οι πολίτες πρέπει να είναι διατεθειμένοι να αγωνιστούν για την ελευθερία τους.
Η Ματσάδο, πρώην υποψήφια για την προεδρία εκ μέρους της αντιπολίτευσης της Βενεζουέλας, βραβεύτηκε με το Νόμπελ Ειρήνης στις 10 Οκτωβρίου «για την ακατάβλητη δράση της στην προώθηση των δημοκρατικών δικαιωμάτων του λαού της Βενεζουέλας», σύμφωνα με τη Νορβηγική Επιτροπή Νόμπελ.
Εν όψει των προεδρικών εκλογών του 2024 στη Βενεζουέλα, το σοσιαλιστικό καθεστώς του προέδρου Νικολάς Μαδούρο φέρεται να στοχοποίησε πραγματικούς ή υποτιθέμενους πολιτικούς αντιπάλους.
Η 58χρονη Ματσάδο τελεί υπό απαγόρευση εξόδου από τη χώρα από το 2014, που της έχει επιβάλει το καθεστώς Μαδούρο. Δεν είχε εμφανιστεί δημόσια από τον Ιανουάριο, λόγω ανησυχιών για την ασφάλειά της, ωστόσο αψήφησε την απαγόρευση προκειμένου να ταξιδέψει για την τελετή.
Η επιτροπή, σε ανακοίνωση της 10ης Οκτωβρίου, την περιέγραψε ως «γενναία και αφοσιωμένη υπέρμαχο της ειρήνης», η οποία «κρατά ζωντανή τη φλόγα της δημοκρατίας μέσα σε ένα ολοένα και πιο σκοτεινό περιβάλλον».
Η Ματσάδο εμφανίστηκε δημόσια για πρώτη φορά εδώ και 11 μήνες στο μπαλκόνι του εμβληματικού Grand Hotel στο κέντρο του Όσλο, γύρω στις 2.30 π.μ. (τοπική ώρα) στις 11 Δεκεμβρίου, αφού είχε διαφύγει από τη Βενεζουέλα δια θαλάσσης. Η διαφυγή της προς το νησί Κουρασάο στην Καραϊβική –σε μια περιοχή όπου καταγράφεται το τελευταίο διάστημα σημαντική ενίσχυση της παρουσίας του Πολεμικού Ναυτικού των Ηνωμένων Πολιτειών– είχε, σύμφωνα με πληροφορίες, καθυστερήσει λόγω κακοκαιρίας.
Μυστικότητα και προκλήσεις ασφαλείας
Η Ματσάδο είχε αποκλειστεί από τη συμμετοχή της ως υποψήφια απέναντι στον Μαδούρο στις εκλογές του 2024. Στη συνέχεια κρύφτηκε και δεν είχε εμφανιστεί δημόσια από τον Ιανουάριο.
Ο Χαρπβίκεν δήλωσε στις 10 Δεκεμβρίου, σύμφωνα με το NRK, ότι υπήρχαν «σοβαροί λόγοι» για τους οποίους δεν γνώριζε πού ακριβώς βρισκόταν η Ματσάδο.
Εξήγησε ότι δεν γνώριζε την τρέχουσα τοποθεσία της και ότι αυτό οφειλόταν σε βάσιμες ανησυχίες, υπογραμμίζοντας πως πρόκειται για ένα καταπιεστικό καθεστώς, διατεθειμένο να χρησιμοποιήσει απολύτως κάθε μέσο εναντίον της αντιπολίτευσης.
Ο Χαρπβίκεν ανέφερε επίσης ότι ήταν τα ζητήματα συντονισμού και μεταφοράς που εμπόδισαν τελικά τη Ματσάδο να βρεθεί εγκαίρως στο Όσλο. Σημείωσε ότι η ασφαλής μετακίνησή της προς τη Νορβηγία αποδείχθηκε ακόμη πιο απαιτητική από όσο αρχικά είχε εκτιμηθεί.
Τόνισε πως η Ματσάδο ζει ουσιαστικά υπό συνεχή απειλή για τη ζωή της από το καθεστώς. Πρόσθεσε ακόμη ότι ο κίνδυνος αυτός «ξεπερνά τα σύνορα της Βενεζουέλας και εκτείνεται σε άλλες χώρες, από το ίδιο το καθεστώς και από τους φίλους του σε ολόκληρο τον κόσμο».
Το Ινστιτούτο είχε ακυρώσει στις 9 Δεκεμβρίου μια προγραμματισμένη συνέντευξη Τύπου με τη Ματσάδο, η οποία θα πραγματοποιούνταν πριν από την τελετή.
Η υποψηφιότητα του Τραμπ
Η επιλογή της Ματσάδο προκάλεσε διεθνώς συζήτηση, ιδίως μετά το γεγονός ότι ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Ντόναλντ Τραμπ έτυχε ευρείας στήριξης για το διπλωματικό του έργο.
Πολλά στελέχη της κυβέρνησης Τραμπ, μαζί με ορισμένους ξένους ηγέτες, είχαν πιέσει ώστε ο Αμερικανός πρόεδρος να λάβει το Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης για τις προσπάθειές του κατά τη δεύτερη θητεία του να συμβάλει στον τερματισμό πολλαπλών ένοπλων συγκρούσεων.
Κατά τη συμμετοχή του στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ τον Σεπτέμβριο, ο Τραμπ υποστήριξε ότι, από τότε που επέστρεψε στον Λευκό Οίκο τον Ιανουάριο, είχε τερματίσει «επτά πολέμους», αναφερόμενος σε συγκρούσεις μεταξύ της Καμπότζης και της Ταϊλάνδης, του Κοσόβου και της Σερβίας, του Κονγκό και της Ρουάντα, του Πακιστάν και της Ινδίας, του Ισραήλ και του Ιράν, της Αιγύπτου και της Αιθιοπίας, καθώς και της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν.
Ορισμένοι από τους συμμάχους του Τραμπ, συμπεριλαμβανομένου του πρωθυπουργού του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου, φέρεται να είχαν ζητήσει μια ύστατη στιγμή αναγνώριση του έργου του, μετά την παρέμβασή του για την επίτευξη κατάπαυσης του πυρός μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς.
Ο Τραμπ δήλωσε σε δημοσιογράφους στις 10 Οκτωβρίου ότι είχε μιλήσει τηλεφωνικά με τη Ματσάδο την ημέρα που εκείνη ενημερώθηκε για το βραβείο.
Ανέφερε ότι η βραβευθείσα με Νόμπελ τον κάλεσε και του είπε πως αποδεχόταν το βραβείο προς τιμήν του, επειδή εκείνος, κατά την άποψή της, ήταν αυτός που πραγματικά το άξιζε. Ο Τραμπ χαρακτήρισε αυτήν τη χειρονομία «πολύ ωραία», τονίζοντας πόσο θερμή θεωρούσε την κίνηση αυτή.
Το Ίδρυμα Νόμπελ ανακοίνωσε ότι φέτος υπήρξαν 338 υποψηφιότητες για το βραβείο, εκ των οποίων 244 αφορούν φυσικά πρόσωπα και 94 οργανώσεις. Το βραβείο απονέμεται κάθε χρόνο στο Όσλο.
Τέσσερις πρόεδροι χωρών της Λατινικής Αμερικής βρίσκονται στο Όσλο για να εκφράσουν τη στήριξή τους στη Ματσάδο: ο πρόεδρος του Εκουαδόρ Ντανιέλ Νομπόα Ασίν, ο πρόεδρος του Παναμά Χοσέ Ραούλ Μουλίνο, ο πρόεδρος της Αργεντινής Χαβιέρ Μιλέι και ο πρόεδρος της Παραγουάης Σαντιάγο Πένια.
Με πληροφορίες από το Reuters
