Ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, Ντόναλντ Τραμπ, και ο ηγέτης του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας, Σι Τζινπίνγκ, ξεκίνησαν συνομιλίες στις 19 Σεπτεμβρίου με αντικείμενο τη συμφωνία που θα επέτρεπε στη ByteDance, με έδρα την Κίνα, να πωλήσει το TikTok σε Αμερικανό αγοραστή.
Σύμφωνα με το επίσημο ανακοινωθέν της συνομιλίας, το οποίο δημοσιοποίησε το κινεζικό κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Xinhua, οι δύο ηγέτες συζήτησαν και άλλα ζητήματα, συμπεριλαμβανομένου του εμπορίου.
Σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα Truth Social, ο Τραμπ δήλωσε ότι «η Κίνα ενέκρινε την πώληση του TikTok», χωρίς να αποκαλύψει τους όρους της συμφωνίας. «Η συνομιλία ήταν εξαιρετική. Θα μιλήσουμε ξανά τηλεφωνικά. Εκτιμώ την έγκριση σχετικά με το TikTok», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Ο ίδιος πρόσθεσε ότι η συνομιλία ήταν ιδιαίτερα παραγωγική και αφορούσε και άλλα ζητήματα, όπως ο πόλεμος Ρωσίας-Ουκρανίας. «Σημειώθηκε πρόοδος σε πολλά σημαντικά θέματα, μεταξύ των οποίων το εμπόριο, η φαιντανύλη, η ανάγκη να τερματιστεί ο πόλεμος μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, καθώς και η έγκριση για το TikTok», έγραψε ο Τραμπ.
Επιπλέον, ανακοίνωσε σειρά μελλοντικών συναντήσεων. «Συμφώνησα επίσης με τον πρόεδρο Σι να συναντηθούμε στη Σύνοδο APEC στη Νότια Κορέα, να επισκεφθώ την Κίνα στις αρχές του επόμενου έτους, ενώ ο πρόεδρος Σι θα επισκεφθεί και αυτός τις Ηνωμένες Πολιτείες σε κατάλληλο χρόνο».
Σε ό,τι αφορά το TikTok, το πρακτορείο Xinhua μετέδωσε ότι η στάση της κινεζικής πλευράς είναι πως οι εταιρείες μπορούν να προχωρήσουν σε εμπορικές διαπραγματεύσεις βάσει των κανόνων της αγοράς και να καταλήξουν σε λύσεις που συνάδουν με τους κινεζικούς νόμους και ισορροπούν τα συμφέροντα. Δεν δόθηκαν περαιτέρω λεπτομέρειες για τη συμφωνία.
Κινεζικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι η τηλεφωνική επικοινωνία ξεκίνησε στις 8:12 μ.μ. ώρα Πεκίνου, δηλαδή 12 ώρες μπροστά από την Ουάσιγκτον.
Ο Τραμπ είχε παρουσιάσει τους βασικούς όρους της συμφωνίας νωρίτερα την ίδια εβδομάδα, καθώς διαπραγματευτές από ΗΠΑ και Κίνα συναντήθηκαν στη Μαδρίτη.
Ο Αμερικανός αντιπρόσωπος Εμπορίου, Τζέιμσον Γκριρ, και ο υπουργός Οικονομικών, Σκοτ Μπεζάντ, δήλωσαν στους δημοσιογράφους ότι έπειτα από δύο ημέρες διαπραγματεύσεων, κατέληξαν σε ένα πλαίσιο συμφωνίας, καθοριστικό ρόλο στην οποία είχε η παρέμβαση Τραμπ.
«Ο πρόεδρος Τραμπ συμμετείχε ενεργά. Μιλήσαμε μαζί του χθες το βράδυ. Μας έδωσε συγκεκριμένες οδηγίες, τις οποίες μεταφέραμε στους Κινέζους συνομιλητές μας», ανέφερε ο Γκριρ στις 16 Σεπτεμβρίου. «Χωρίς την ηγεσία και το διαπραγματευτικό του πλεονέκτημα, δεν θα είχαμε καταφέρει να ολοκληρώσουμε τη συμφωνία σήμερα».
Ο Μπεζάντ είπε στους δημοσιογράφους στις 15 Σεπτεμβρίου ότι η κινεζική αποστολή προσήλθε με απαιτήσεις για σημαντικές εμπορικές και τεχνολογικές παραχωρήσεις. Επεσήμανε επίσης ότι επέμειναν να διατηρηθούν τα «κινεζικά χαρακτηριστικά» του TikTok σε περίπτωση πώλησης.
«Το ενδιαφέρον τους είναι τα κινέζικα χαρακτηριστικά της εφαρμογής, τα οποία θεωρούν ως ήπια ισχύ. Εμάς δεν μας ενδιαφέρουν τα κινεζικά χαρακτηριστικά, αλλά η εθνική ασφάλεια», δήλωσε ο Μπεζάντ. «Δεν είμαστε διατεθειμένοι να θυσιάσουμε την εθνική μας ασφάλεια για μία εφαρμογή κοινωνικής δικτύωσης».
Το Κογκρέσο υιοθέτησε πέρυσι νομοθεσία απαγόρευσης ελέγχου εφαρμογών στις ΗΠΑ από «ξένους αντιπάλους». Ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν υπέγραψε τη σχετική διάταξη πριν από τη λήξη της προθεσμίας για τη ByteDance να αποεπενδύσει από το TikTok πριν το τέλος της θητείας του.
Η ByteDance και το TikTok προσέφυγαν στα αμερικανικά ομοσπονδιακά δικαστήρια, τα οποία ανέστειλαν την προθεσμία, δίνοντας στον Τραμπ, ως νέο πρόεδρο, χρόνο να αποφασίσει για τη διαχείριση του ζητήματος.
Ο Τραμπ έχει ήδη παρατείνει αρκετές φορές την προθεσμία, συμπεριλαμβανομένης και αυτής της εβδομάδας, καθώς οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται και η ByteDance υποστηρίζει ότι η κινεζική νομοθεσία δεν επιτρέπει την πώληση.
Οι κινεζικές αρχές έχουν τροποποιήσει τους νόμους περί ελέγχου εξαγωγών ώστε να καλύπτουν τους αλγορίθμους σύστασης —όπως τον αλγόριθμο του TikTok— υπό τον αυστηρότερο έλεγχο του Πεκίνου, την ώρα που η εφαρμογή βρέθηκε στο στόχαστρο της ομοσπονδιακής κυβέρνησης των ΗΠΑ.
Προηγουμένως μέσα στην εβδομάδα, ο Τραμπ ανακοίνωσε ότι υπάρχουν ήδη Αμερικανοί επενδυτές που ενδιαφέρονται να αγοράσουν το TikTok, αλλά οι όροι πρέπει να οριστικοποιηθούν στις συνομιλίες με τον Σι.
«Έχουμε συμφωνία για το TikTok. Υπάρχει μια ομάδα από πολύ μεγάλες εταιρείες που θέλουν να το αγοράσουν», είπε ο Τραμπ σε συνέντευξη Τύπου στις 16 Σεπτεμβρίου.
Ερωτήματα εξακολουθούν να υπάρχουν για το αν θα διατηρηθεί κινεζική συμμετοχή στην εταιρεία και αν η ByteDance θα παραμείνει διαχειρίστρια του αλγορίθμου του TikTok —κάτι που οι Κινέζοι διαπραγματευτές στη Μαδρίτη δήλωσαν πως επιθυμούν να μεταβιβαστεί με άδεια στον Αμερικανό αγοραστή.
Ο Κινέζος διαπραγματευτής Ουάνγκ Τζινγκτάο ενημέρωσε τους δημοσιογράφους ότι έχει επιτευχθεί συναίνεση σχετικά με την αδειοδότηση του αλγορίθμου και των λοιπών δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας του TikTok.
Κυβερνητικοί αξιωματούχοι και μέλη του Κογκρέσου στις ΗΠΑ εξέφρασαν επιφυλάξεις, ζητώντας να εξετάσει το Κογκρέσο τους όρους της συμφωνίας για να διαπιστωθεί αν ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της νομοθεσίας περί αποεπένδυσης.
Ο βουλευτής Τζον Μάρινλαρ, μιλώντας στην εκπομπή Squawk Box του CNBC, δήλωσε: «Είχα την ελπίδα ότι θα υπάρξει συμφωνία, αλλά παραμένουν ανησυχίες. Όταν μιλούμε για έλεγχο, ο Σι Τζινπίνγκ έχει τον έλεγχο και αν υπάρχει αμφιβολία ότι η ByteDance ελέγχεται από το Κομμουνιστικό Κόμμα Κίνας, δεν χρειάζεται να ψάξει κανείς παραπέρα: ο ίδιος ο ηγέτης διαπραγματεύεται την αποεπένδυση με τη ByteDance».
Ο Μάρινλαρ συμπλήρωσε: «Το ζήτημα του αλγορίθμου είναι εξαιρετικά κρίσιμο και δεν θέλουμε να επιτρέψουμε στην Κίνα να συνεχίσει να επηρεάζει, να ελέγχει το τι βλέπουν και πώς σκέφτονται 170 εκατομμύρια Αμερικανοί. Αναμένουμε με ενδιαφέρον την επόμενη συνομιλία του προέδρου με τον Σι Τζινπίνγκ».
Με την συμβολή της Ντόροθι Λι