Επί δύο δεκαετίες, η Κίνα διοχετεύει δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια σε χώρες με χαμηλό και μεσαίο εισόδημα, χρηματοδοτώντας τεράστια λιμενικά έργα στο όνομα της παγκόσμιας ανάπτυξης.
Ωστόσο, εμπειρογνώμονες και νομοθέτες προειδοποιούν ότι το Κομμουνιστικό Κόμμα Κίνας (ΚΚΚ), το οποίο κυβερνά την Κίνα ως μονοκομματικό κράτος, στην πραγματικότητα επιδιώκει να αναπτύξει την παγκόσμια στρατιωτική του παρουσία, δημιουργώντας νέες υπερπόντιες ναυτικές βάσεις από τα εμπορικά λιμάνια που έχει χρηματοδοτήσει και κατασκευάσει στο εξωτερικό.
Σύμφωνα με μια νέα έκθεση της AidData, δεξαμενής σκέψης που αναλύει τις δαπάνες κυβερνητικής βοήθειας για διεθνή αναπτυξιακά έργα, το καθεστώς έχει δαπανήσει σχεδόν 30 δισεκατομμύρια δολάρια για υπερπόντιες λιμενικές υποδομές από το 2001.
Για όσους στο Κογκρέσο είναι επιφορτισμένοι με την αντιμετώπιση της απειλής από τον νέο επεκτατισμό του ΚΚΚ, η επιδίωξη του καθεστώτος για νέες ευκαιρίες δημιουργίας βάσεων είναι μια ανησυχητική εξέλιξη που απαιτεί άμεση δράση.
Ο βουλευτής Μάικ Γκάλαχερ (R-Wis.), ο οποίος προεδρεύει της Ειδικής Επιτροπής της Βουλής των Αντιπροσώπων για το ΚΚΚ, πιστεύει ότι ο μόνος τρόπος αντιμετώπισης μιας τέτοιας επέκτασης είναι η αύξηση των στρατιωτικών και διπλωματικών επενδύσεων των Ηνωμένων Πολιτειών. Τέτοιες επενδύσεις σε έθνη-εταίρους, ελπίζει ότι θα αντιμετωπίσουν την υφέρπουσα επιρροή του ΚΚΚ.
«Η επέκταση της υπερπόντιας ναυτικής παρουσίας του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας είναι ένας ηχηρός συναγερμός, αλλά εμείς συνεχίζουμε να κοιμόμαστε», δήλωσε ο κος Γκάλαχερ στην Epoch Times.
«Για να αντιμετωπίσουν την κακόβουλη επιρροή και τη στρατιωτική επιθετικότητα του ΚΚΚ, οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει τόσο να ενισχύσουν τη δική τους στρατιωτικο-βιομηχανική ικανότητα όσο και να είναι πιο παρούσες στον Ινδο-Ειρηνικό, επεκτείνοντας την ανάπτυξη και τη διπλωματία με βασικούς εταίρους για να διασφαλίσουν ότι δεν θα υποκύψουν στη διπλωματία της παγίδας του χρέους.»
Η Κίνα επιδιώκει παγκόσμια στρατιωτική επέκταση
Η έκθεση της AidData «Harboring Global Ambitions» (Υποθάλποντας παγκόσμιες φιλοδοξίες) αναλύει πάνω από 20 χρόνια επίσημων επενδύσεων των κρατικών οντοτήτων της Κίνας σε υπερπόντια λιμενικά έργα, που θα μπορούσαν να αποτελέσουν τα θεμέλια για νέες ναυτικές βάσεις.
Από το 2000 έως το 2023, το Πεκίνο δαπάνησε το ιλιγγιώδες ποσό των 29,9 δισεκατομμυρίων δολαρίων μέσω δανείων και επιχορηγήσεων για 123 διαφορετικά έργα σε 78 λιμάνια σε 46 χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, σύμφωνα με την έκθεση.
Κάθε ένα από αυτά τα έργα χρηματοδοτήθηκε απευθείας από το Πεκίνο ή από κρατικές εταιρείες.
Αυτό σημαίνει ότι η έκθεση δεν αρχίζει καν να εξετάζει τις πιθανές δαπάνες των σκιωδών εταιρειών χωρίς επίσημους δεσμούς με το καθεστώς, ούτε λαμβάνει υπόψη της την πολιτική του καθεστώτος για τη συγχώνευση του στρατιωτικού και του πολιτικού τομέα, η οποία απαιτεί από όλες τις ιδιωτικές κινεζικές οντότητες να δημιουργούν στρατιωτικό πλεονέκτημα για το ΚΚΚ.
Ο Πωλ Κρέσπο, πρόεδρος της δεξαμενής σκέψης Center for American Defense Studies (Ερευνητικό Κέντρο για την Αμερικανική Άμυνα), πιστεύει ότι αυτή η μνημειώδης προσπάθεια καθοδηγείται εν μέρει από την επιθυμία του καθεστώτος να μπορεί να απειλήσει τις Ηνωμένες Πολιτείες οπουδήποτε στον κόσμο.
«Η Κίνα δημιουργεί με ταχείς ρυθμούς ένα μεγάλο επιθετικό ναυτικό ανοικτής θαλάσσης παγκόσμιας κλίμακας, ικανό να προκαλέσει τις [Ηνωμένες Πολιτείες] πολύ πέρα από τον δυτικό Ειρηνικό, ιδίως κατά τη διάρκεια ενός πολέμου για την Ταϊβάν», δήλωσε ο κος Κρέσπο.
«Εκτός του ότι της επιτρέπει να απειλεί τις γραμμές εφοδιασμού μας, η Κίνα θέλει εδώ και καιρό να κάνει τις [Ηνωμένες Πολιτείες] να νιώσουν πώς είναι να έχουν ένα ξένο πανίσχυρο ναυτικό στο κατώφλι τους.»
Το ΚΚΚ αναγνωρίζει επί του παρόντος μόνο μία υπερπόντια στρατιωτική βάση, αυτή του Τζιμπουτί, στο Κέρας της Αφρικής. Ωστόσο, Κινέζοι αξιωματούχοι έχουν παραδεχτεί εδώ και καιρό ότι ο στρατός τους τρέφει φιλοδοξίες παγκόσμιας εμβέλειας και άφησαν να εννοηθεί ότι παρόμοιες βάσεις ίσως βρίσκονται στα σκαριά.
Ο Κινέζος υπουργός Εξωτερικών Γουάνγκ Γι είχε δηλώσει το 2016 ότι η Κίνα ήταν πρόθυμη να συνεργαστεί με έθνη-εταίρους για την ανάπτυξη εγκαταστάσεων παρόμοιων με αυτή στο Τζιμπουτί.
Ομοίως, η έκδοση του 2020 της «Επιστήμης της Στρατιωτικής Στρατηγικής» (pdf), που δημοσιεύθηκε από το Εθνικό Πανεπιστήμιο Άμυνας της Κίνας, πρότεινε ότι ένα νέο δίκτυο ναυτικών εγκαταστάσεων μεγάλης εμβέλειας ήταν απαραίτητο για την επέκταση της ακτίνας δράσης της Κίνας.
«Για να βελτιώσουμε τις ικανότητες υποστήριξης των ναυτικών δυνάμεων στον ωκεανό, εκτός από την ανάπτυξη συνοδευτικών πλοίων υποστήριξης μεγάλης κλίμακας, πρέπει επίσης να δώσουμε σημασία στην κατασκευή θαλάσσιων συνολικών σημείων αναπλήρωσης σε μεγάλες αποστάσεις και πολλαπλών καναλιών, αν θέλουμε να διασφαλίσουμε ότι οι ναυτικές δυνάμεις θα διεξάγουν υπερπόντιες στρατιωτικές επιχειρήσεις στον ωκεανό», αναφέρεται στο έγγραφο.
Ο κος Κρέσπο, ο οποίος στο παρελθόν είχε διατελέσει ναυτικός ακόλουθος στην Υπηρεσία Πληροφοριών Άμυνας, δήλωσε ότι ένα τέτοιο δίκτυο βάσεων θα αποτελούσε προϋπόθεση για τη μακροπρόθεσμη διατήρηση μιας ολοένα και πιο παγκόσμιας στρατιωτικής παρουσίας της Κίνας.
«Για να αμφισβητήσει το αμερικανικό ναυτικό σε παγκόσμιο επίπεδο, η Κίνα χρειάζεται βάσεις για τον επανεξοπλισμό, τον ανεφοδιασμό και την επισκευή του ταχέως αναπτυσσόμενου στόλου της», δήλωσε ο κος Κρέσπο.
Ομοίως, η έκθεση της AidData τοποθετεί τις πολλές υπερπόντιες επενδύσεις του καθεστώτος εντός ενός ευρύτερου πλαισίου ανταγωνισμού με τις Ηνωμένες Πολιτείες για παγκόσμια επιρροή.
Σε αντίθεση με την ακλόνητη δέσμευση του κου Γκάλαχερ να αντιμετωπίσει τη δύναμη με δύναμη οπουδήποτε στον κόσμο, η έκθεση υποδεικνύει ότι μια τέτοια προσέγγιση μπορεί μόνο να επιδεινώσει τις παγκόσμιες εντάσεις.
«Οι [Ηνωμένες Πολιτείες] και οι σύμμαχοί τους πρέπει να είναι σε επαγρύπνηση και να κατανέμουν τους πόρους με σύνεση, προωθώντας συμμαχίες και συνεργασίες με χώρες που εξετάζουν το ενδεχόμενο να στραφούν προς την Κίνα», αναφέρεται στην έκθεση. «Αλλά οι δυτικοί συνασπισμοί δεν θα πρέπει να αντιδρούν υπερβολικά στις ειδήσεις ή τις φήμες ότι η Κίνα εγκαθιστά μια βάση εδώ ή εκεί.»
«Μια ορμητική βιασύνη από μια δυτική χώρα ή συμμαχία να δημιουργήσει νέες βάσεις στο εξωτερικό ως μέσο εξισορρόπησης μπορεί να παρέχει ακριβώς τη δικαιολογία ή την κάλυψη που χρειάζεται η Κίνα για να εγκαταστήσει μια δική της ναυτική βάση.»
Όποια και αν είναι η προσέγγιση των Ηνωμένων Πολιτειών, το πού ακριβώς θα ξεπηδήσει η επόμενη βάση του ΚΚΚ παραμένει ένα ανοιχτό ερώτημα.
Συγκρίνοντας τις συνολικές επενδύσεις σε επιμέρους λιμενικά έργα και σταθμίζοντας τη στρατηγική αξία μιας γεωγραφικής θέσης, τη δύναμη των σχέσεων του ΚΚΚ με τις τοπικές ελίτ, την περιφερειακή πολιτική σταθερότητα και την ευθυγράμμιση της χώρας με την ψήφο της Κίνας στην παγκόσμια σκηνή, η έκθεση της AidData προτείνει μερικές χώρες ως βασικούς υποψήφιους για να δεχτούν νέες κινέζικες στρατιωτικές υποδομές.
Οι επιλογές εκτείνονται από τον Ινδικό Ειρηνικό έως τον Ατλαντικό, με κάθε περιοχή να προσφέρει διακριτά πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα.
Επιμέλεια: Αλία Ζάε
