Ο Πολωνός πρωθυπουργός Ματέους Μοραβιέτσκι ανακοίνωσε την Τετάρτη ότι η χώρα θα σταματήσει να παρέχει όπλα στην Ουκρανία. Η απόφαση αυτή ελήφθη λίγο μετά την κλήση του πρεσβευτή της Ουκρανίας από τη Βαρσοβία, εν μέσω διαφωνίας για τις εξαγωγές σιτηρών.
Αντί να στέλνει όπλα στην Ουκρανία, η Πολωνία, που υπήρξε σταθερή σύμμαχος μετά την εισβολή της Ρωσίας τον Φεβρουάριο του 2022, θα επικεντρωθεί στον εξοπλισμό της, δήλωσε ο πρωθυπουργός.
«Δεν μεταφέρουμε πλέον όπλα στην Ουκρανία, διότι τώρα εξοπλίζουμε την Πολωνία με πιο σύγχρονα όπλα», δήλωσε ο κος Μοραβιέτσκι στο Polsat News.
«Αν θέλεις να υπερασπιστείς τον εαυτό σου, πρέπει να έχεις κάτι με το οποίο να μπορέσεις να αμυνθείς», είπε. «Εμείς τηρούμε αυτή την αρχή, γι’ αυτό και αυξήσαμε τις παραγγελίες μας.»
Εκτός από τον εξοπλισμό της Ουκρανίας εν μέσω της σύγκρουσης, η Πολωνία φιλοξενεί ένα εκατομμύριο Ουκρανούς πρόσφυγες, οι οποίοι έχουν λάβει διάφορα είδη κυβερνητικής βοήθειας.
📺 Premier @MorawieckiM w #GośćWydarzeń dla @PolsatNewsPL: Ukraina broni się przed bestialskim atakiem rosyjskim i rozumiem tą sytuację, jednak tak jak powiedziałem, będziemy chronić nasz kraj. My już nie przekazujemy uzbrojenia na 🇺🇦, ponieważ uzbrajamy teraz Polskę.
— Kancelaria Premiera (@PremierRP) September 20, 2023
Η κίνηση αυτή πραγματοποιήθηκε μετά τις δηλώσεις του προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών.
Τα σχόλια του προέδρου Ζελένσκι αναφέρονταν σε έθνη που προσποιούνται αλληλεγγύη με την Ουκρανία, αλλά βοηθούν έμμεσα τη Ρωσία μέσω των θέσεών τους για τις εξαγωγές σιτηρών. Αυτό προκάλεσε την έντονη μομφή της Βαρσοβίας, η οποία υποστηρίζει σταθερά την Ουκρανία από την έναρξη της σύγκρουσης.
«Είναι ανησυχητικό να βλέπουμε πώς κάποιοι στην Ευρώπη προσποιούνται αλληλεγγύη σε ένα πολιτικό θέατρο – κάνοντας ένα θρίλερ το ζήτημα των σιτηρών», δήλωσε ο πρόεδρος Ζελένσκι. «Μπορεί να φαίνεται ότι παίζουν τον δικό τους ρόλο, αλλά στην πραγματικότητα βοηθούν να στηθεί το σκηνικό για έναν ηθοποιό της Μόσχας.»
Ο Πολωνός πρωθυπουργός χαρακτήρισε τα σχόλια «αδικαιολόγητα όσον αφορά την Πολωνία, η οποία υποστηρίζει την Ουκρανία από τις πρώτες ημέρες του πολέμου».
Μετά τις παρατηρήσεις αυτές, ο πρωθυπουργός της Πολωνίας προειδοποίησε ότι θα μπορούσαν να επιβληθούν περισσότερες απαγορεύσεις στις ουκρανικές εξαγωγές, εάν τα πράγματα κλιμακωθούν.
«Προειδοποιώ τις αρχές της Ουκρανίας», δήλωσε ο κος Μοραβιέτσκι. «Διότι αν πρόκειται να κλιμακώσουν τη σύγκρουση με αυτόν τον τρόπο, θα προσθέσουμε επιπλέον προϊόντα στην απαγόρευση εισαγωγών στην Πολωνία. Οι ουκρανικές αρχές δεν κατανοούν τον βαθμό στον οποίο έχει αποσταθεροποιηθεί η γεωργική βιομηχανία της Πολωνίας. Εμείς προστατεύουμε τους Πολωνούς αγρότες.»
Η κλιμακούμενη διαμάχη πηγάζει από μια κρίση στο εμπόριο σιτηρών που προκλήθηκε από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η οποία διέκοψε τις ναυτιλιακές οδούς της Μαύρης Θάλασσας. Αυτό ανάγκασε την Ουκρανία να αναζητήσει εναλλακτικές χερσαίες οδούς, με αποτέλεσμα σημαντικές ποσότητες ουκρανικών σιτηρών να φτάσουν στην κεντρική Ευρώπη.
Τον Μάιο, η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) απαγόρευσε προσωρινά τις εισαγωγές ουκρανικών σιτηρών στη Βουλγαρία, την Ουγγαρία, τη Ρουμανία, τη Σλοβακία και την Πολωνία, σε μια προσπάθεια να προστατεύσει τους ντόπιους αγρότες, που ανησυχούσαν για τον αντίκτυπο των ουκρανικών σιτηρών στις τοπικές τιμές.
Τα προϊόντα εξακολουθούσαν να περνούν από τις πέντε χώρες, αλλά τα μέτρα εμπόδιζαν την πώλησή τους στις τοπικές αγορές.
Η απαγόρευση αυτή έληξε στις 15 Σεπτεμβρίου και η ΕΕ επέλεξε να μην την ανανεώσει – ωστόσο, η Ουγγαρία, η Σλοβακία και η Πολωνία αποφάσισαν μονομερώς να τη διατηρήσουν, ερχόμενες αντιμέτωπες με τη θέση της ΕΕ ότι η εμπορική πολιτική αποτελεί κοινοτικό προνόμιο.
Ο Πολωνός πρωθυπουργός δήλωσε την Τετάρτη ότι λυπάται που οι Ουκρανοί ολιγάρχες «διοχέτευσαν τα σιτηρά τους στην πολωνική αγορά» χωρίς να λάβουν υπόψη τους ντόπιους αγρότες. Η ενέργεια αυτή, είπε, έριξε τις τιμές, αναγκάζοντας την πολωνική κυβέρνηση να θεσπίσει εγγυήσεις τιμών και να επιβάλει τελικά την απαγόρευση.
«Ήμασταν οι πρώτοι που κάναμε πολλά για την Ουκρανία και γι’ αυτό περιμένουμε από αυτούς να κατανοήσουν τα συμφέροντά μας», δήλωσε ο κος Μοραβιέτσκι. «Φυσικά και σεβόμαστε τα προβλήματά τους, αλλά για εμάς τα συμφέροντα των αγροτών μας είναι το πιο σημαντικό πράγμα.»
Η Ουκρανία έχει προειδοποιήσει ότι θα προσφύγει για αυτό το ζήτημα στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, κατηγορώντας τα τρία κράτη-μέλη της ΕΕ ότι παραβιάζουν τις διεθνείς υποχρεώσεις τους. Η υπουργός Οικονομίας της Ουκρανίας Γιούλια Σβιριντένκο υποστήριξε ότι μεμονωμένα κράτη μέλη της ΕΕ δεν μπορούν να απαγορεύσουν τις ουκρανικές εισαγωγές.
Ωστόσο, η Πολωνία δεν πτοήθηκε, δηλώνοντας ότι «μια καταγγελία στον ΠΟΕ δεν μας τρομάζει».
Οι απαγορεύσεις που θέσπισαν τα εν λόγω κράτη-μέλη της ΕΕ δεν θα επηρεάσουν τη διέλευση ουκρανικών σιτηρών από τα εδάφη τους προς άλλες αγορές, δήλωσαν οι τρεις χώρες.
«Φυσικά, θα διατηρήσουμε τη διαμετακόμιση των ουκρανικών προϊόντων», δήλωσε ο κος Μοραβιέτσκι. «Αυτό δεν έχει κανένα κόστος για την Πολωνία. Αντιθέτως, θα μπορούσε να ειπωθεί ότι κερδίζουμε από αυτό.»
Η υποστήριξη της Πολωνίας προς την Ουκρανία ήταν σημαντική, περιλαμβάνοντας εκκλήσεις προς τη Γερμανία για την προμήθεια αρμάτων μάχης Leopard 2, την παροχή μαχητικών αεροσκαφών στην Ουκρανία και την υποδοχή περισσότερων από 1,5 εκατομμυρίου προσφύγων που εγκατέλειψαν τη χώρα λόγω της σύγκρουσης.
Το Κίεβο κάλεσε τη Βαρσοβία να παραμερίσει τα συναισθήματα και να υιοθετήσει μια εποικοδομητική προσέγγιση για την αντιμετώπιση της διαφοράς τους.
Του Caden Pearson
Επιμέλεια: Αλία Ζάε
