Η Πολωνία και η Βουλγαρία έπαψαν να προμηθεύονται φυσικό αέριο από τον ρωσικό ενεργειακό κολοσσό Gazprom, αφού οι δύο χώρες της Ε.Ε. δεν πλήρωσαν σε ρούβλια, ανακοίνωσε την Τετάρτη η κρατική εταιρεία.
«Μέχρι το τέλος της εργάσιμης ημέρας στις 26 Απριλίου, η Gazprom Export δεν είχε λάβει πληρωμές σε ρούβλια για τις παραδόσεις φυσικού αερίου τον Απρίλιο από τις εταιρείες ‘Bulgargaz’ (Βουλγαρία) και PGNiG (Πολωνία)», ανέφερε η εταιρεία σε ανακοίνωσή της.
Η εταιρεία με έδρα την Αγία Πετρούπολη σημείωσε ότι «οι πληρωμές για το φυσικό αέριο που παραδόθηκε από την 1η Απριλίου πρέπει να γίνουν σε ρούβλια» και ότι και οι δύο εταιρείες είχαν ενημερωθεί σχετικά «εγκαίρως».
Η κίνηση αυτή καθιστά την Πολωνία και τη Βουλγαρία τις πρώτες χώρες στις οποίες η Ρωσία διέκοψε το φυσικό αέριο από τότε που ξεκίνησε η «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» του προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου.
Η Ρωσία είναι ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς πετρελαίου και φυσικού αερίου παγκοσμίως, αντιπροσωπεύοντας το 17% του φυσικού αερίου και το 12% του πετρελαίου στον κόσμο, και είναι επίσης ο μεγαλύτερος προμηθευτής πετρελαίου της Ευρώπης, παρέχοντας λίγο περισσότερο από το ένα τέταρτο, ή το 26%, των εισαγωγών πετρελαίου της Ε.Ε. το 2020, σύμφωνα με στοιχεία της στατιστικής υπηρεσίας του μπλοκ Eurostat.
Οι τιμές του φυσικού αερίου εκτινάχθηκαν στην Ευρώπη το πρωί της Τετάρτης μετά την κίνηση της Gazprom, με το ολλανδικό συμβόλαιο χονδρικής πώλησης φυσικού αερίου για το day-ahead, το οποίο χρησιμεύει ως σημείο αναφοράς για την Ευρώπη, να αυξάνεται κατά 24,2% στα 115,75 ευρώ ανά μεγαβατώρα.
Η πολωνική κρατική εταιρεία PGNiG PGN.WA επιβεβαίωσε ότι οι προμήθειές της από την Gazprom είχαν περικοπεί, αλλά δήλωσε ότι η κίνηση αυτή δεν είχε αντίκτυπο στις τρέχουσες παραδόσεις της στους πελάτες της, οι οποίοι «λαμβάνουν το καύσιμο σύμφωνα με τη ζήτησή τους».
«Παρόλο που η PGNiG έχει εκπληρώσει δεόντως όλες τις υποχρεώσεις της βάσει της σύμβασης Yamal, στις 27 Απριλίου 2022 η Gazprom σταμάτησε τις προμήθειες φυσικού αερίου που είναι υποχρεωμένη να παραδώσει σύμφωνα με τη σύμβαση και τις υποδείξεις της PGNiG», δήλωσε η πολωνική εταιρεία.
Η Ρωσία καλύπτει περίπου το 55% των αναγκών της Πολωνίας σε φυσικό αέριο, το οποίο παραδίδεται μέσω του αγωγού Yamal, μήκους 4.107 χιλιομέτρων (2.552 μιλίων), ο οποίος διέρχεται από τα ρωσικά κοιτάσματα φυσικού αερίου στη χερσόνησο Yamal και τη Δυτική Σιβηρία προς την Πολωνία και τη Γερμανία, μέσω της Λευκορωσίας.
«Η PGNiG θεωρεί ότι η διακοπή των προμηθειών φυσικού αερίου αποτελεί παραβίαση της σύμβασης Yamal. Η PGNiG διατηρεί το δικαίωμα να εγείρει αξιώσεις σε σχέση με τη διακοπή και θα χρησιμοποιήσει όλα τα συμβατικά της δικαιώματα και τα δικαιώματά της βάσει των εφαρμοστέων διατάξεων της νομοθεσίας», συνεχίζει η ανακοίνωση.
Εν τω μεταξύ, ο Πολωνός πρωθυπουργός Ματέους Μοραουιέτσκι χαρακτήρισε την απόφαση της Gazprom «άμεση επίθεση στην Πολωνία» και «εκδίκηση για τις κυρώσεις που επιβάλλαμε», αναφερόμενος στις κυρώσεις που επιβλήθηκαν στο Κρεμλίνο για την εισβολή του στην Ουκρανία.
Ο εκτελεστικός διευθυντής του βουλγαρικού φορέα εκμετάλλευσης του δικτύου φυσικού αερίου Bulgartransgaz δήλωσε στο Reuters ότι οι προμήθειες προς τη Βουλγαρία συνεχίζονται προς το παρόν. Η Ουγγαρία και η Αυστρία δήλωσαν επίσης ότι οι προμήθειες φυσικού αερίου ήταν κανονικές.
Η Πολωνία και η Βουλγαρία, αμφότερες μέλη του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε., είχαν δηλώσει νωρίτερα ότι η Μόσχα θα σταματούσε την Τετάρτη την προμήθεια φυσικού αερίου σε αυτές, καθώς οι εντάσεις συνεχίζουν να είναι υψηλές για την εισβολή της Ρωσίας.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν καταδίκασε την Τετάρτη την κίνηση της Gazprom, κάνοντας λόγο για «άλλη μια προσπάθεια της Ρωσίας να μας εκβιάσει με φυσικό αέριο».
«Και δείχνει για άλλη μια φορά την αναξιοπιστία της Ρωσίας ως προμηθευτή φυσικού αερίου. Είμαστε προετοιμασμένοι για αυτό το σενάριο. Βρισκόμαστε σε στενή επαφή με όλα τα κράτη μέλη», δήλωσε η ίδια.
Η φον ντερ Λάιεν πρόσθεσε ότι η Επιτροπή βρίσκεται σε «στενή επαφή με όλα τα κράτη μέλη» και «εργάζεται για να εξασφαλίσει εναλλακτικές παραδόσεις και τα καλύτερα δυνατά επίπεδα αποθήκευσης σε ολόκληρη την Ε.Ε.».
«Τα κράτη μέλη έχουν θέσει σε εφαρμογή σχέδια έκτακτης ανάγκης για ένα τέτοιο ακριβώς σενάριο και συνεργαστήκαμε μαζί τους με συντονισμό και αλληλεγγύη», δήλωσε η ίδια.
Ο Πούτιν προειδοποίησε τον Μάρτιο ότι οι «μη φιλικές» χώρες θα πρέπει να αρχίσουν να πληρώνουν τη ρωσική ενέργεια με ρούβλια, ενώ υποσχέθηκε επίσης ότι «θα συνεχίσει να παρέχει φυσικό αέριο» και ότι «θα σεβαστεί όλες τις υποχρεώσεις και την τιμολόγηση βάσει των συμβάσεων που έχουμε υπογράψει».
Ωστόσο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δήλωσε ότι οι εταιρείες θα πρέπει να συνεχίσουν να πληρώνουν την Gazprom στο νόμισμα που συμφωνείται στις συμβάσεις τους, η πλειονότητα των οποίων είναι σε ευρώ και δολάρια.
