Η αμερικανική κυβέρνηση δια του ειδικού απεσταλμένου της για τη Συρία, Τόμας Μπαράκ, εξέφρασε τη στήριξη της στο σχέδιο ενσωμάτωσης χιλιάδων ξένων Ισλαμιστών μαχητών στις τάξεις του ανασυγκροτούμενου συριακού στρατού μετά την αναμενόμενη αποχώρηση του καθεστώτος Άσαντ. Παράλληλα, οι ΗΠΑ συνεχίζουν να υποστηρίζουν την ενσωμάτωση κουρδικών πολιτοφυλακών στη νέα στρατιωτική διάρθρωση της Συρίας.
Απαντώντας σε ερώτηση στις 2 Ιουνίου σχετικά με τη στάση της Ουάσιγκτον απέναντι στο εν λόγω σχέδιο της Δαμασκού, ο πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Τουρκία και ειδικός απεσταλμένος για τη Συρία, Τόμας Μπαράκ, δήλωσε εμφατικά πως «η Ουάσιγκτον στηρίζει το σχέδιο», διευκρινίζοντας ωστόσο πως η εφαρμογή του πρέπει να γίνει «με διαφάνεια». Η προωθούμενη στρατηγική αφορά την απορρόφηση μαχητών που διαδραμάτισαν πρωταγωνιστικό ρόλο στην ένοπλη αντιπαράθεση με το προηγούμενο καθεστώς, πολλοί εκ των οποίων προέρχονται από το εξωτερικό και ανήκουν σε ισλαμιστικές ομάδες που συμμετείχαν στον ευρύτερο συριακό εμφύλιο.
Ταυτόχρονα, οι ΗΠΑ, δια στόματος του ίδιου αξιωματούχου, επανέλαβαν την επιθυμία τους για την ένταξη των κουρδικών πολιτοφυλακών –κυρίως του SDF (Syrian Democratic Forces), όπου κυριαρχεί η YPG– στη μετα-Άσαντ σύνθεση του συριακού στρατού, στο πλαίσιο μιας νέας εθνικής ενότητας που θα εγγυηθεί την ασφάλεια και τη σταθερότητα στη χώρα.
Η συριακή κρίση, με δεκάδες ξένους μαχητές να πολεμούν στο έδαφός της τα τελευταία δεκατρία χρόνια, έχει οδηγήσει σε πλείστες προτάσεις για την «απορρόφηση» εκτός συνόρων δυνάμεων στην εθνική στρατιωτική δομή της χώρας μετά την πτώση του καθεστώτος Άσαντ. Πρόκειται για μια σύνθετη και δυνητικά αμφιλεγόμενη προσπάθεια, καθώς εμπλέκονται –πέραν των Σύρων ανταρτών– ισλαμιστές και μισθοφόροι από διάφορες χώρες της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής, αλλά και κουρδικά στοιχεία που φιλοδοξούν σε νέο πολιτικό και στρατιωτικό ρόλο.
Η θέση των ΗΠΑ, όπως την εξέφρασε ο Τόμας Μπαράκ, εστιάζει στην ανάγκη να καταστούν όλες οι διαδικασίες αξιόπιστες και διαφανείς, με στόχο την αποφυγή νέων κύκλων βίας και την ενίσχυση του μεταβατικού στρατιωτικού σχήματος. Η ενσωμάτωση πρώην αντιμαχόμενων στοιχείων σε ενιαία δομή εκτιμάται πως θα μπορούσε να λειτουργήσει αποτρεπτικά για μελλοντικές συγκρούσεις, υπό προϋποθέσεις συνεκτικής ηγεσίας και διεθνούς εποπτείας.
Το αμερικανικό σχέδιο για ενσωμάτωση ξένων δυνάμεων και Κούρδων μαχητών στη συριακή στρατιωτική δομή έχει προκαλέσει ανάμεικτες αντιδράσεις στην περιοχή. Λίγες ημέρες νωρίτερα, ευρωπαϊκά δημοσιεύματα έκαναν λόγο για άρση των οικονομικών κυρώσεων της ΕΕ στη Συρία, εξέλιξη που δείχνει μετατόπιση στις δυτικές προσεγγίσεις. Αντίθετα, χώρες όπως η Τουρκία διατηρούν σοβαρές επιφυλάξεις, ιδιαίτερα έναντι της θεσμικής αναβάθμισης των κουρδικών οργανώσεων που θεωρούν συγγενείς με το ΡΚΚ.
Παράλληλα, παραμένει ανοιχτό το ερώτημα της διαχείρισης πιθανών ριζοσπαστικών τάσεων που εμπεριέχουν πολλές ξένες μαχητικές ομάδες. Ειδικοί σε ζητήματα ασφάλειας επισημαίνουν τον κίνδυνο διαιώνισης ακραίων ιδεολογιών εάν δεν υπάρξουν σαφείς εγγυήσεις και προγράμματα επανένταξης υπό διεθνή παρακολούθηση.
Η στήριξη των ΗΠΑ σε μια τέτοια μεταβατική αρχιτεκτονική ασφάλειας παγιώνει την πρόθεση παρατεταμένης αμερικανικής επιρροής στη διαμόρφωση του νέου συριακού κράτους, επιδιώκοντας ταυτόχρονα τη σταθερότητα μέσω συμπερίληψης πρώην αντιμαχομένων. Ωστόσο, η επιτυχία ή αποτυχία του σχεδίου θα εξαρτηθεί από τον βαθμό διαφάνειας, την ικανότητα διαχείρισης αντικρουόμενων συμφερόντων μεταξύ εθνοθρησκευτικών ομάδων και την αποδοχή από γειτονικά κράτη.
Για τη συριακή κοινωνία, η ένταξη μαχητών διαφορετικής προέλευσης συνιστά πρόκληση ενότητας και ασφάλειας, ενώ για τις περιφερειακές δυνάμεις αποτελεί τεστ ανθεκτικότητας των ισορροπιών στην πολύπαθη περιοχή. Παράλληλα, η αμερικανική επιμονή στην ενσωμάτωση των Κούρδων αναμένεται να δημιουργήσει επιπρόσθετες εντάσεις με τους περιφερειακούς συμμάχους της Ουάσιγκτον.
Καθώς οι διεργασίες για τη «μετα-Άσαντ» Συρία επιταχύνονται, το αμερικανικό «πράσινο φως» στην ενσωμάτωση ξένων και κουρδικών δυνάμεων ανοίγει τον δρόμο για μια νέα στρατιωτική δομή στη χώρα. Το εγχείρημα ωστόσο απαιτεί λεπτούς χειρισμούς, διαφάνεια και διεθνή εποπτεία, ώστε να διασφαλίσει πραγματική ασφάλεια, πολιτική συνοχή και αποτροπή νέων συγκρούσεων σε μια από τις πλέον ευαίσθητες περιοχές της Μέσης Ανατολής.
