Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, υποδέχθηκε στις 20 Οκτωβρίου τον πρωθυπουργό της Αυστραλίας, Άντονι Αλμπανέζι, στον Λευκό Οίκο, στην πρώτη επίσημη συνάντησή τους, όπου οι δύο ηγέτες υπέγραψαν νέα συμφωνία για τις σπάνιες γαίες.
Ο κ. Τραμπ υπογράμμισε στους δημοσιογράφους ότι οι δύο χώρες πρόκειται να πετύχουν πολλά, καλωσορίζοντας τον Αυστραλό πρωθυπουργό έξω από τη Δυτική Πτέρυγα.
«Δουλεύουμε εδώ και πολύ καιρό πάνω σε αυτό», είπε ο Τραμπ αναφερόμενος στη συμφωνία για τις σπάνιες γαίες, ενώ υποδεχόταν τον Αλμπανέζι και την αντιπροσωπεία του στην Αίθουσα του Υπουργικού Συμβουλίου.
«Σε περίπου ένα χρόνο από σήμερα, θα έχουμε τόσα πολλά κρίσιμα μέταλλα και σπάνιες γαίες που δεν θα ξέρετε τι να τα κάνετε», πρόσθεσε.
Υπογράμμισε ότι η συμφωνία ολοκληρώθηκε σε διάστημα τεσσάρων έως πέντε μηνών.
Η συμφωνία έρχεται σε μια περίοδο κατά την οποία η Κίνα εργαλειοποιεί τις διεθνείς εφοδιαστικές αλυσίδες, επεκτείνοντας δραστικά τους ελέγχους στις εξαγωγές σπάνιων γαιών και μεταλλευμάτων τις τελευταίες εβδομάδες.
Μία μέρα πριν από τη συνάντηση, ο κ. Τραμπ εξέφρασε ξανά τη δυσφορία του για τις ενέργειες του Πεκίνου.
«Δεν θέλω να παίξουν το παιχνίδι των σπάνιων γαιών μαζί μας», δήλωσε στις 19 Οκτωβρίου στο Air Force One.
Οι δύο χώρες δεσμεύτηκαν να κινητοποιήσουν κρατικούς και ιδιωτικούς πόρους, επενδύοντας συνολικά 8,5 δισεκατομμύρια δολάρια στην εξόρυξη και επεξεργασία κρίσιμων μετάλλων και σπανίων γαιών.
«Ένα δισ. δολάρια θα διαθέσουν η Αυστραλία και οι ΗΠΑ μέσα στους επόμενους έξι μήνες για άμεσα διαθέσιμα έργα», ανέφερε ο Αλμπανέζι κατά τη διάρκεια της συνάντησης.
Βάσει της νέας συμφωνίας, οι δύο πλευρές θα συνεργαστούν για την προστασία των εγχώριων αγορών τους από πολιτικές εκτός αγοράς και αθέμιτες εμπορικές πρακτικές.
Δεκαετίες κρατικών επιδοτήσεων και στήριξης έχουν εδραιώσει την κυριαρχία της Κίνας στην εφοδιαστική αλυσίδα των σπάνιων γαιών.
Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας, η Κίνα ελέγχει σήμερα το 60%–70% της παγκόσμιας παραγωγής μεταλλεύματος σπανίων γαιών και πάνω από το 90% της διύλισης υλικών και μαγνητών.
Ο κ. Αλμπανέζι επισήμανε ότι τα κρίσιμα μέταλλα και το ατσάλι από σπάνιες γαίες θα αναβαθμίσουν το οικονομικό εταιρικό σχήμα μεταξύ των δύο χωρών.
«Σήμερα θα θεωρηθεί ως σημαντική ημέρα στην πορεία των σχέσεών μας», δήλωσε στους δημοσιογράφους.
Η Αυστραλία μπορεί να προμηθεύσει τις ΗΠΑ με 30 είδη σπάνιων γαιών, ενώ η κυβέρνησή της έχει δημιουργήσει φέτος εθνικό στρατηγικό απόθεμα κρίσιμων μετάλλων αξίας περίπου 780 εκατομμυρίων δολαρίων.
Τον Αύγουστο, ο πρέσβης της Αυστραλίας στις ΗΠΑ, Κέβιν Ραντ, είχε δηλώσει σε φόρουμ ότι η Αυστραλία μπορεί να εξελιχθεί σε μεγάλη δύναμη στον τομέα των κρίσιμων μετάλλων και των σπανίων γαιών.
«Διαθέτουμε τη μεγαλύτερη βιομηχανία εξόρυξης και τις ισχυρότερες μεταλλευτικές εταιρείες στον κόσμο», σημείωσε ο Ραντ σε εκδήλωση του Κέντρου Στρατηγικών και Διεθνών Μελετών.
Η Αυστραλία χρειάζεται την αμερικανική υποστήριξη για την κατεργασία και επεξεργασία των κρίσιμων μετάλλων, ώστε να ανταγωνιστεί την Κίνα.
Μετά τις διμερείς συνομιλίες, οι δύο ηγέτες προγραμμάτισαν γεύμα.
Στήριξη Τραμπ στη συμφωνία για τα πυρηνικά υποβρύχια
Ο Αλμπανέζι, 62 ετών, είχε πραγματοποιήσει κρατική επίσκεψη στην Ουάσιγκτον το 2023, επί διοίκησης του Τζο Μπάιντεν.
Ένα από τα βασικά θέματα στην ατζέντα ήταν η τριμερής συμμαχία ασφάλειας Αυστραλίας–Ηνωμένου Βασιλείου–ΗΠΑ (AUKUS), που δημιουργήθηκε το 2021 επί Μπάιντεν.
Στο πλαίσιο της συμφωνίας, η Αυστραλία θα αποκτήσει τρία υποβρύχια κλάσης Βιρτζίνια έως τις αρχές της δεκαετίας του 2030, με δυνατότητα απόκτησης δύο ακόμη.
Η συμφωνία προβλέπει επίσης την κατασκευή νέου τύπου υποβρυχίου SSN AUKUS, με το πρώτο να παραδίδεται στο Βασιλικό Ναυτικό του Ηνωμένου Βασιλείου εντός της δεκαετίας του 2030 και το αντίστοιχο αυστραλιανό να εντάσσεται στο Βασιλικό Ναυτικό της Αυστραλίας στις αρχές της δεκαετίας του 2040.
Ο κ. Τραμπ δήλωσε ότι το έργο, το οποίο κινούνταν αργά, πλέον επιταχύνεται σημαντικά.
Επεσήμανε ότι συνεργάζεται στενά με τον Αλμπανέζι για την προώθησή του και επιβεβαίωσε τη στήριξή του στη συμφωνία, παρά τις προηγούμενες φήμες περί ενδεχόμενης ακύρωσης.
«Διαθέτουμε τα καλύτερα υποβρύχια στον κόσμο, οπουδήποτε στον κόσμο, και κατασκευάζουμε ακόμη μερικά αυτή την περίοδο», είπε.
Ο Τραμπ χαρακτήρισε την AUKUS αποτρεπτικό παράγοντα έναντι της Κίνας στην Ινδο-Ειρηνική, αν και εκτίμησε πως ίσως να μην καταστεί απαραίτητη.
«Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι η ισχυρότερη στρατιωτική δύναμη στον κόσμο με διαφορά», υπογράμμισε.
«Δεν συγκρίνεται με καμία άλλη, έχουμε τον καλύτερο εξοπλισμό, τα καλύτερα πάντα – κανείς δεν τολμά να μας αμφισβητήσει».
Τον Ιούνιο, το Πεντάγωνο είχε ανακοινώσει ότι θα επανεξετάσει τη συμφωνία, ώστε να διαπιστώσει αν ευθυγραμμίζεται με τις παρούσες προτεραιότητες του Τραμπ, εξέλιξη που κατέλαβε τα πρωτοσέλιδα στην Αυστραλία και προκάλεσε ανησυχία.
Η εταιρική σχέση είναι ζωτικής σημασίας για την αποτροπή επιθετικότητας από την Κίνα στη συγκεκριμένη περιοχή, δήλωσε η γερουσιαστής Τζιν Σαχίν, κορυφαίο στέλεχος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας, εκφράζοντας ικανοποίηση για τη στήριξη Τραμπ στην AUKUS.
«Χαίρομαι που ο πρόεδρος Τραμπ εξέφρασε τη στήριξή του στη συμφωνία AUKUS, που είναι καθοριστική τόσο για την ασφάλεια των ΗΠΑ όσο και για τη διασφάλιση ότι το βάρος της συλλογικής άμυνας θα επιμεριστεί μεταξύ των εταίρων και συμμάχων», δήλωσε.
Αυξανόμενη απειλή από την Κίνα
Η Αυστραλία θεωρεί την Κίνα ολοένα και μεγαλύτερη απειλή.
Κατά τη διάρκεια της συνάντησης, ο Τραμπ επισήμανε ότι το Πεκίνο πληρώνει υψηλούς δασμούς στις ΗΠΑ και επανέλαβε ότι σκοπεύει να συναντηθεί σύντομα με τον ηγέτη του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας, Σι Τζινπίνγκ.
«Πιστεύω ότι η Κίνα μας δείχνει μεγάλο σεβασμό», τόνισε ο Τραμπ, αναφερόμενος στα δισεκατομμύρια δολάρια που κατέβαλε η χώρα του στους δασμούς.
«Οι δασμοί που τώρα ισχύουν στο 55% θα αυξηθούν στο 155% αν δεν καταλήξουμε σε συμφωνία με τον Σι στη συνάντησή μας στη Νότια Κορέα τις επόμενες δύο εβδομάδες.
Πιστεύω ότι θα καταλήξουμε σε συμφωνία με τον πρόεδρο Σι της Κίνας. Θα είναι κάτι πολύ συναρπαστικό, κάτι καλό και για τις δύο χώρες».
Ο Τραμπ τόνισε ότι οι ΗΠΑ έχουν ισχυρό διαπραγματευτικό χαρτί, καθώς αμερικανικές εταιρείες πωλούν πολλά αεροπλάνα, ανταλλακτικά και εξαρτήματα στην Κίνα.
«Μας απείλησαν με τις σπάνιες γαίες κι εγώ τους απείλησα με δασμούς», είπε.
«Όμως, θα μπορούσα να τους απειλήσω και με άλλα, όπως τα αεροπλάνα. Ξέρετε τι γίνεται με τα αεροπλάνα, γιατί δεν μπορούν να βρουν ανταλλακτικά για τα δικά τους. Κατασκευάζουμε τα αεροπλάνα τους».
Υποστήριξε ότι, όσον αφορά το εμπόριο, η Κίνα βρίσκεται σε δυσχερή θέση.
«Πιστεύω ότι είναι σε μεγάλο πρόβλημα, κι εγώ δεν θέλω να βρεθούν σε τόσο σοβαρό πρόβλημα», κατέληξε ο Τραμπ.
