Το κινεζικό χρηματιστήριο εμφανίζει τις τελευταίες εβδομάδες σημαντική δυναμική, σε αντίθεση με την εικόνα της οικονομίας, όπου οι τιμές ακινήτων υποχωρούν, η καταναλωτική ζήτηση παραμένει ασθενής και οι βασικοί δείκτες συστηματικά κινούνται χαμηλότερα των προσδοκιών.
Στις 18 Αυγούστου, ο δείκτης Shanghai Composite ξεπέρασε προσωρινά τις 3.745 μονάδες, στο υψηλότερο επίπεδο της τελευταίας δεκαετίας. Ο δείκτης CSI 300 έχει ενισχυθεί σχεδόν 8% από την αρχή του έτους, ενώ οι ημερήσιοι όγκοι συναλλαγών υπερέβησαν πρόσφατα τα 2,7 τρισ. γουάν (περίπου 316 δισ. ευρώ), καταγράφοντας την τρίτη υψηλότερη επίδοση στην ιστορία.
Σύμφωνα με αναλυτές, η άνοδος δεν είναι τυχαία, αλλά μέρος οργανωμένης προσπάθειας του Πεκίνου να ενισχύσει τον πλούτο των νοικοκυριών και να τονώσει την κατανάλωση μέσω της χρηματιστηριακής αγοράς.
Αγορά εκτός πραγματικότητας
Υπό κανονικές συνθήκες, μια πτώση στην αγορά ακινήτων και απογοητευτικά μακροοικονομικά στοιχεία θα επιβάρυναν το χρηματιστήριο. Ωστόσο, η τάση αντιστράφηκε από τον περασμένο Σεπτέμβριο, όταν το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας (ΚΚΚ) έδωσε σήμα ότι θα προχωρήσει σε «πρωτοφανή μέτρα» για τη σταθεροποίηση των αγορών.
Το 2025, μετά την ανακοίνωση από τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ παγκόσμιων δασμών και εμπορικών αντιμέτρων τον Απρίλιο, η κινεζική οικονομία δέχθηκε επιπλέον πίεση, με επιβράδυνση της βιομηχανικής παραγωγής και έντονες ανησυχίες για την ανεργία.
Ο Χούιχου, αναλυτής με ειδίκευση στην αγορά ακινήτων με έδρα την Κίνα, εκτίμησε ότι οι κινεζικές Αρχές προσπαθούν να μετατρέψουν το χρηματιστήριο σε νέο μοχλό εμπιστοσύνης και κατανάλωσης για το κοινό. Όπως είπε, «αν τα κτηματομεσιτικά δεν αποδίδουν πλέον, οι μετοχές αποτελούν την επόμενη επιλογή».
Επιστροφή των μικροεπενδυτών
Δεδομένα του Χρηματιστηρίου της Σαγκάης δείχνουν εκρηκτική αύξηση νέων λογαριασμών ιδιωτών. Μόνο τον Ιούλιο δημιουργήθηκαν 1,96 εκατ. νέοι λογαριασμοί, αριθμός αυξημένος κατά 20% σχεδόν σε σχέση με τον Ιούνιο και πάνω από 70% συγκριτικά με το προηγούμενο έτος. Στο επτάμηνο του 2025 δημιουργήθηκαν συνολικά πάνω από 14,5 εκατ. νέοι λογαριασμοί.
Την ίδια στιγμή, οι τραπεζικές καταθέσεις των νοικοκυριών ανήλθαν σε ιστορικό ρεκόρ 130 τρισ. γουάν (περίπου 15,3 τρισ. ευρώ), ποσό που οι αρχές θεωρούν ως αχρησιμοποίητη ρευστότητα που μπορεί να διοχετευθεί στο χρηματιστήριο. Ο Χούιχου σημείωσε ότι «η στέγαση δεν είναι πλέον βιώσιμη επιλογή, οπότε η κυβέρνηση μεταφέρει το παιχνίδι στις μετοχές. Θέλει οι αποταμιευτές να γίνουν επενδυτές».
Σκιές από το παρελθόν
Έμπειροι επενδυτές βλέπουν αναλογίες με την περίφημη «άνοδο 5·19» του 1999, που ξεκίνησε μέσα σε οικονομική ύφεση, γνώρισε απότομη άνοδο και ακολούθως ισχυρή διόρθωση.
Ο πρώην διαχειριστής επενδύσεων στη GF Securities, Γουάνγκ Σιγιουάν, ο οποίος σήμερα δραστηριοποιείται στον τομέα ακινήτων στον Καναδά, τόνισε ότι «οι ανοδικές φάσεις στην Κίνα συνήθως συμβαίνουν όταν η οικονομία βρίσκεται στο χαμηλότερο σημείο». Σύμφωνα με τον Γουάνγκ, το χρηματιστήριο λειτουργεί κυρίως ως εργαλείο διαχείρισης κρίσεων και χρησιμοποιείται από την κυβέρνηση όταν η οικονομία αντιμετωπίζει προβλήματα.
Προειδοποίησε επίσης ότι η τρέχουσα άνοδος δεν στηρίζεται σε εταιρικά θεμελιώδη, αλλά στοχεύει στη δημιουργία «ψευδαίσθησης πλούτου» για να υποκατασταθούν τα κεφάλαια που χάθηκαν στην αγορά ακινήτων. Σε αντίθεση με τις ΗΠΑ, όπου η άνοδος των μετοχών βασίζεται στη δημιουργία αξίας και σε αυστηρή εποπτεία, στην Κίνα οι χρηματιστηριακές «φούσκες» τροφοδοτούνται από κερδοσκοπία και μόχλευση, καταλήγοντας συχνά σε μεγάλες απώλειες για τους μικροεπενδυτές.
Κρατική ώθηση
Σύμφωνα με τον Γουάνγκ, κρατικά συνδεδεμένα επενδυτικά ταμεία, όπως το Central Huijin Investment, έχουν προχωρήσει σε μαζικές αγορές διαπραγματεύσιμων αμοιβαίων κεφαλαίων (Exchange-Traded Funds – ETFs), ενώ οι ρυθμιστικές αρχές χαλάρωσαν τα όρια συμμετοχής ασφαλιστικών εταιρειών σε μετοχές και επέβαλαν περιορισμούς στις βραχυπρόθεσμες πωλήσεις. Το αποτέλεσμα, όπως σημείωσε, είναι ένας αγώνας ταχύτητας που ελέγχεται στενά από την αποκαλούμενη «εθνική ομάδα» των κρατικών κεφαλαίων.
Ωστόσο, επικριτές προειδοποιούν ότι η υπερβολική παρέμβαση του καθεστώτος κινδυνεύει να παρασύρει εκατομμύρια μικροεπενδυτές σε έναν νέο κύκλο ανόδου και κατάρρευσης. Ο Γουάνγκ επεσήμανε ότι «ο μεγαλύτερος κίνδυνος δεν είναι να χάσεις τον αγώνα, αλλά να πιστέψεις ότι μπορεί να διατηρηθεί».
Για το Πεκίνο, ο ρόλος του χρηματιστηρίου είναι πλέον σαφής. Δεν αποτελεί απλώς εργαλείο χρηματοδότησης των κρατικών επιχειρήσεων, αλλά μέσο αναθέρμανσης της εμπιστοσύνης των καταναλωτών. Η άνοδος των μετοχών δημιουργεί την αίσθηση πλούτου, που το ΚΚΚ ελπίζει να μεταφραστεί σε αύξηση της κατανάλωσης.
Του Michael Zhuang
Με τη συμβολή του Fang Xiao
