Κινέζος επιστήμονας που απέσπασε ευρεία αποδοκιμασία το 2018, αφού ισχυρίστηκε ότι δημιούργησε τα πρώτα στον κόσμο γενετικά τροποποιημένα μωρά, πρότεινε ένα νέο πείραμα για την πρόληψη της νόσου Αλτσχάιμερ με την ίδια μέθοδο.
Σε μια ενημέρωση του λογαριασμού του στο Twitter στις 29 Ιουνίου, ο He Jiankui πρότεινε τη γονιδιακή επεξεργασία εμβρύων ποντικιών και ανθρώπινων γονιμοποιημένων ωαρίων ή ζυγωτών, για να διαπιστώσει αν μια μετάλλαξη μπορεί να προστατεύσει από τη νόσο Αλτσχάιμερ.
Η νόσος Αλτσχάιμερ είναι μια μορφή άνοιας που συνδέεται με απώλεια μνήμης. Τόνισε στην πρότασή του ότι δεν υπάρχει προς το παρόν αποτελεσματική φαρμακευτική θεραπεία για την προοδευτική νευρολογική διαταραχή.
«Περισσότερο από το 5% του πληθυσμού άνω των 60 ετών πάσχει από άνοια- από αυτά, τα δύο τρίτα είναι αποτέλεσμα της νόσου Αλτσχάιμερ. Μετά την ηλικία των 65 ετών, ο επιπολασμός της νόσου Αλτσχάιμερ σχεδόν διπλασιάζεται κάθε πέντε χρόνια», δήλωσε.
«Προτείνουμε να εισαγάγουμε την σημειακή μετάλλαξη του γονιδίου APP (A673T) σε έμβρυα και να εξετάσουμε αν η μετάλλαξη αυτή παρέχει προστασία έναντι της νόσου Αλτσχάιμερ», δήλωσε ο επιστήμονας.
«Θα εκτελέσουμε πρώτα ένα πείραμα χρησιμοποιώντας ένα μοντέλο ποντικού. Με την εισαγωγή της μετάλλαξης APP A673T σε έμβρυο ποντικού, θα εφαρμοστούν ποικίλες μετρήσεις αποτελεσμάτων στο ποντίκι APP A673T, συμπεριλαμβανομένων τόσο νευροπαθολογικών όσο και λειτουργικών δοκιμών».
«Στη συνέχεια, θα εισάγουμε τη μετάλλαξη APP A673T σε ανθρώπινα τριπύρηνα ζυγωτά. Εκτεταμένες μελέτες έχουν δείξει ότι τα πολυσπερμικά ζυγωτά, όπως τα τριπυρηνικά (3PN) ζυγωτά, που απορρίπτονται στις κλινικές, μπορούν να χρησιμεύσουν ως εναλλακτική λύση για μελέτες φυσιολογικών ανθρώπινων ζυγωτών», πρόσθεσε.
Στη δήλωση αποποίησης ευθυνών της πρότασης, διευκρίνισε ότι κανένα ανθρώπινο έμβρυο δεν θα εμφυτευτεί για εγκυμοσύνη και ότι απαιτείται κυβερνητική άδεια και ηθική έγκριση πριν από οποιοδήποτε πείραμα.
Παραμένει ασαφές αν θα του χορηγηθεί άδεια για να πραγματοποιήσει την προτεινόμενη έρευνά του στην Κίνα.
Στις 2 Μαρτίου, πάνω από 200 επιστήμονες από όλη την Κίνα εξέδωσαν δήλωση με την οποία καταδικάζουν τη «στάση και την άρνηση του He να αναλογιστεί τις εγκληματικές του ενέργειες που παραβιάζουν τη δεοντολογία και τους κανονισμούς της γονιδιακής τροποποίησης, καθώς και την παραπλανητική εκστρατεία μάρκετινγκ για την έρευνα σπάνιων ασθενειών που στερείται επιστημονικής και ηθικής βάσης».
Αντιπαράθεση Lulu και Nana
Ο He, τότε αναπληρωτής καθηγητής στο Νότιο Πανεπιστήμιο Επιστήμης και Τεχνολογίας στο Shenzhen της Κίνας, προκάλεσε διεθνή επιστημονική και ηθική αντιπαράθεση όταν δήλωσε ότι χρησιμοποίησε μια τεχνολογία γνωστή ως CRISPR-Cas9 για να τροποποιήσει τα εμβρυϊκά γονίδια των δίδυμων κοριτσιών που γεννήθηκαν το 2018.
Τα δίδυμα μωρά ονομάστηκαν Lulu και Nana. Ο επιστήμονας είπε ότι είχε στοχεύσει ένα γονίδιο γνωστό ως CCR5 και το είχε επεξεργαστεί με τρόπο που πίστευε ότι θα προστάτευε τα κορίτσια από τη μόλυνση με τον ιό HIV, τον ιό που προκαλεί το AIDS.
Τα κινεζικά κρατικά μέσα ενημέρωσης αρχικά επαίνεσαν το επιστημονικό επίτευγμα, αλλά αργότερα άλλαξαν τον τόνο τους αφού η υπόθεση προκάλεσε την ευρεία καταδίκη της παγκόσμιας επιστημονικής κοινότητας για την υπέρβαση των ηθικών ορίων.
Οι επιστημονικοί εμπειρογνώμονες ανησυχούσαν ότι η τροποποίηση του γονιδιώματος ενός εμβρύου θα μπορούσε να προκαλέσει απροσδόκητη βλάβη όχι μόνο στο άτομο αλλά και στις μελλοντικές γενιές που θα κληρονομούσαν και θα μεταβίβαζαν τις ίδιες αλλαγές.
Υπό τη διεθνή πίεση, οι κινεζικές αρχές συνέλαβαν τον He το 2019 και τον καταδίκασαν σε τρία χρόνια φυλάκισης μέσω μυστικής δίκης για παράνομες ιατρικές πρακτικές. Του επιβλήθηκε επίσης πρόστιμο ύψους 475.000 δολαρίων για παραβίαση των ιατρικών κανονισμών.
Σύμφωνα με τα δικαστικά έγγραφα, ο He πραγματοποίησε γονιδιακή τροποποίηση και υποβοηθούμενη αναπαραγωγή σε στρατολογημένα ζευγάρια με τον άνδρα σύντροφο να έχει μολυνθεί από τον ιό HIV. Μετά τη Lulu και τη Nana, ένα τρίτο παιδί με το όνομα «Amy» γεννήθηκε τον επόμενο χρόνο με την ίδια μέθοδο.
Τον Απρίλιο του 2022, φέρεται να αποφυλακίστηκε αθόρυβα, αφού εξέτισε ποινή τριών ετών. Η βίζα του επιστήμονα για το Χονγκ Κονγκ ανακλήθηκε νωρίτερα φέτος μετά από εκτεταμένες επικρίσεις.
