Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, επανέλαβε την έκκληση προς τη Ρωσία να αποδεχθεί συμφωνία εκεχειρίας 30 ημερών με την Ουκρανία, επισημαίνοντας ότι παραμένουν ανοιχτές πολλές διαπραγματευτικές επιλογές για μια πιο μόνιμη λήξη του πολέμου.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ουκρανία ανακοίνωσαν από κοινού την πρόταση προσωρινής εκεχειρίας μετά τη λήξη συνομιλιών στη Σαουδική Αραβία στις 11 Μαρτίου. Σε κοινή τους δήλωση, οι διαπραγματευτές ανέφεραν ότι η αρχική εκεχειρία θα διαρκέσει 30 ημέρες, με δυνατότητα παράτασης εφόσον Μόσχα και Κίεβο σημειώσουν πρόοδο στις ειρηνευτικές συνομιλίες.
«Όλοι αναμένουμε με ανυπομονησία την απάντηση της Ρωσίας και την παροτρύνουμε να εξετάσει σοβαρά το ενδεχόμενο τερματισμού των εχθροπραξιών», δήλωσε ο Ρούμπιο στους δημοσιογράφους, κάνοντας στάση στην Ιρλανδία στις 12 Μαρτίου, καθώς επέστρεφε στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ο Ρούμπιο τόνισε πως ενδεχόμενη αρνητική απάντηση από τη Μόσχα θα υποχρεώσει την Ουάσιγκτον να επανεξετάσει τις πραγματικές προθέσεις της Ρωσίας στις διαπραγματεύσεις.
«Αν πουν όχι, θα καταλάβουμε πολλά για τους στόχους τους και τον τρόπο σκέψης τους», σημείωσε.
Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, δήλωσε την Τετάρτη ότι η Μόσχα αναμένει περισσότερες λεπτομέρειες για την πρόταση εκεχειρίας. Δεν απέκλεισε, ωστόσο, το ενδεχόμενο τηλεφωνικής επικοινωνίας μεταξύ του Ντόναλντ Τραμπ και του Βλαντιμίρ Πούτιν.
Ο Ρούμπιο ανέφερε ότι η κυβέρνηση Τραμπ εξετάζει πολλαπλούς διαύλους επικοινωνίας για να προωθήσει τις συνομιλίες.
Εδαφικές παραχωρήσεις της Ουκρανίας
Κατά τη διάρκεια της ενημέρωσης των δημοσιογράφων την Τετάρτη, ο Ρούμπιο επιβεβαίωσε ότι οι συζητήσεις μεταξύ των εκπροσώπων των ΗΠΑ και της Ουκρανίας περιλάμβαναν τη δυνατότητα εδαφικών παραχωρήσεων από το Κίεβο ως μέρος μιας συμφωνίας με τη Ρωσία.
«Είχαμε συνομιλίες», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Αξιωματούχοι της κυβέρνησης Τραμπ θεωρούν μη ρεαλιστικό για την Ουκρανία να περιμένει ότι θα ανακτήσει όλα τα εδάφη που έχει χάσει από το 2014. Ο Ρούμπιο υπογράμμισε πως και οι δύο πλευρές πρέπει να σταματήσουν τις μάχες χωρίς να επιδιώκουν τη μέγιστη πολεμική τους νίκη.
Σύμφωνα με εκτίμηση του Ινστιτούτου Μελέτης του Πολέμου στις 21 Φεβρουαρίου, η Ρωσία ελέγχει σήμερα περίπου το 20% της προπολεμικής ουκρανικής επικράτειας. Ο Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, έχει ήδη προτείνει ανταλλαγή εδαφών που ελέγχει η Ρωσία στην Ουκρανία με την απόσυρση των ουκρανικών δυνάμεων από περιοχές εντός των ρωσικών συνόρων στην περιφέρεια του Κουρσκ.
Η Μόσχα υποστηρίζει ότι έχει ανακτήσει το μεγαλύτερο μέρος των εδαφών της στο Κουρσκ, αλλά οι ουκρανικές δυνάμεις εξακολουθούν να διατηρούν παρουσία εντός της Ρωσίας. Παραμένει ασαφές εάν ο Ζελένσκι θα διατηρήσει αυτό το διαπραγματευτικό χαρτί στις τελικές ειρηνευτικές συνομιλίες και αν θα μπορέσει να το ανταλλάξει με κάποια περιοχή της προπολεμικής Ουκρανίας.
Ο Ρούμπιο αρνήθηκε να αποκαλύψει λεπτομέρειες σχετικά με τους όρους που το Κίεβο είναι διατεθειμένο να αποδεχθεί.
«Δεν πρόκειται να δημοσιοποιήσουμε τι ακριβώς συζητήσαμε, καθώς σε κάθε διαπραγμάτευση υπάρχει το στοιχείο της διατήρησης στρατηγικών πλεονεκτημάτων», είπε.
Τόνισε ότι οι συνομιλίες επικεντρώθηκαν περισσότερο στη διαδικασία διαπραγματεύσεων με τη Μόσχα παρά στους τελικούς όρους μιας ειρηνευτικής συμφωνίας.
«Το κύριο θέμα της συζήτησής μας ήταν η διαδικασία της διαπραγμάτευσης, όχι οι συγκεκριμένοι όροι, αλλά τα βήματα που πρέπει να γίνουν», εξήγησε.
Εγγυήσεις ασφαλείας και φυσικοί πόροι
Ο Ζελένσκι έχει θέσει επανειλημμένα το ζήτημα των διεθνών εγγυήσεων ασφαλείας ως βασική προϋπόθεση για μια τελική ειρηνευτική συμφωνία, προτείνοντας την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ.
Ο Πούτιν αντιτίθεται εδώ και χρόνια στην ένταξη της Ουκρανίας στη Συμμαχία και έχει δηλώσει ότι η πλήρους κλίμακας ρωσική εισβολή το 2022 είχε στόχο να αποτρέψει αυτό το ενδεχόμενο.
Πρόσφατα, Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν προτείνει την ανάπτυξη ειρηνευτικών δυνάμεων εντός της Ουκρανίας για την επιβολή μιας τελικής συμφωνίας. Η κυβέρνηση Τραμπ εμφανίζεται ανοιχτή σε αυτή την πρόταση, εφόσον εφαρμοστεί εκτός του πλαισίου του Άρθρου 5 του ΝΑΤΟ, το οποίο προβλέπει αμοιβαία στρατιωτική συνδρομή μεταξύ των μελών της Συμμαχίας. Ωστόσο, η Μόσχα παραμένει επιφυλακτική απέναντι σε οποιαδήποτε τρίτη δύναμη στην Ουκρανία.
Ο Ρούμπιο δήλωσε πως η εγγύηση ασφαλείας για την Ουκρανία μπορεί να λάβει διαφορετικές μορφές.
«Δεν έχουμε κάποια προδιαμορφωμένη λύση. Το βασικό είναι ότι πρέπει να είναι κάτι που θα κάνει την Ουκρανία να αισθάνεται ότι μπορεί να αποτρέψει και να αποθαρρύνει μια μελλοντική εισβολή», είπε. «Το πώς θα διαμορφωθεί αυτό, είναι κάτι που θα εξετάσουμε αν φτάσουμε σε εκείνο το στάδιο».
Οι διαπραγματεύσεις για τις εγγυήσεις ασφαλείας των ΗΠΑ προς την Ουκρανία έχουν ήδη αποδειχθεί σημείο τριβής στις συνομιλίες μεταξύ Τραμπ και Ζελένσκι.
Ο Ζελένσκι επισκέφθηκε την Ουάσινγκτον στις 28 Φεβρουαρίου, όπου ο Λευκός Οίκος είχε παρουσιάσει τη συνάντηση ως μια ευκαιρία για την ολοκλήρωση μιας συμφωνίας οικονομικής συνεργασίας μεταξύ ΗΠΑ και Ουκρανίας. Ωστόσο, οι συνομιλίες κατέρρευσαν λόγω διαφωνιών σχετικά με τις εγγυήσεις ασφαλείας και τις ουκρανικές υποχωρήσεις που απαιτούνται για την ειρήνη.
Ο Τραμπ είχε παρουσιάσει τη συμφωνία ως μια ευκαιρία για τις ΗΠΑ να ανακτήσουν μέρος των χρημάτων που έχουν δαπανήσει για την υποστήριξη της Ουκρανίας.
Ο Ρούμπιο, πάντως, δεν χαρακτήρισε τη συνεργασία για τους φυσικούς πόρους ως εγγύηση ασφαλείας, αλλά άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο στρατηγικής εμπλοκής των ΗΠΑ.
