Η χρήση κάνναβης ενδέχεται να επηρεάζει την υγεία των ωαρίων μιας γυναίκας και να αυξάνει τον κίνδυνο γενετικών προβλημάτων στα έμβρυα, σύμφωνα με νέα έρευνα.
Σε μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Nature Communications, ερευνητές σε καναδική κλινική γονιμότητας διαπίστωσαν ότι υψηλότερα επίπεδα τετραϋδροκανναβινόλης (THC) – της κύριας ψυχοδραστικής ουσίας της κάνναβης – μπορεί να επηρεάζουν την ωρίμανση των ωαρίων, οδηγώντας πιθανώς σε χρωμοσωμικά σφάλματα που σχετίζονται με συγγενείς ανωμαλίες.
Τα ευρήματα της μελέτης
Η ομάδα εξέτασε περισσότερα από 1.000 δείγματα ωοθηκικού υγρού από γυναίκες που υποβάλλονταν σε θεραπείες γονιμότητας. Από αυτά, τα μη γονιμοποιημένα ωάρια 62 γυναικών που βρέθηκαν θετικά σε THC συγκρίθηκαν με δύο δείγματα ελέγχου από γυναίκες που δεν χρησιμοποιούσαν κάνναβη.
Η σύγκριση έδειξε ότι τα ωάρια που εκτέθηκαν σε THC ωρίμαζαν ταχύτερα, κάτι που ενδέχεται να μειώνει τις πιθανότητες ανάπτυξης εμβρύων με τον σωστό αριθμό χρωμοσωμάτων. Όταν τα χρωμοσώματα δεν ευθυγραμμίζονται σωστά, το ωάριο μπορεί να μην γονιμοποιηθεί ή να οδηγήσει σε ελαττώματα στο έμβρυο.
Οι ερευνητές σημείωσαν ότι τα μη γονιμοποιημένα ωάρια, ή ωοκύτταρα, χρειάζονται επαρκή χρόνο για να φτάσουν στην κυτταροπλασματική ωριμότητα, δηλαδή στο στάδιο όπου ολοκληρώνονται όλες οι βιοχημικές και δομικές αλλαγές που απαιτούνται για επιτυχή γονιμοποίηση και υγιή ανάπτυξη. Η διαδικασία αυτή εξαρτάται από την ακριβή συσκευασία βασικών στοιχείων, όπως τα μητρικά μόρια αγγελιαφόρου RNA (mRNA), τα οποία αποτελούν τη μοναδική πηγή οδηγιών για την πρώιμη ανάπτυξη του εμβρύου έως ότου ενεργοποιηθούν τα δικά του γονίδια.
Οι επιστήμονες κατέληξαν ότι η έκθεση σε THC φαίνεται να επηρεάζει κρίσιμα γονιδιακά μεταγραφικά μονοπάτια που σχετίζονται με την ωρίμανση των ωαρίων, τη γονιμοποίηση, την ανάπτυξη του πρώιμου εμβρύου και την εμφύτευση, αν και οι ακριβείς μηχανισμοί παραμένουν άγνωστοι.
Εργαστηριακά πειράματα
Σε άλλο σκέλος της μελέτης, εξετάστηκαν πολύ ανώριμα ωάρια που καλλιεργήθηκαν σε δοκιμαστικό σωλήνα. Τα ωάρια αυτά, δωρεά από γυναίκες που υποβάλλονταν σε θεραπείες γονιμότητας και δεν ήταν κατάλληλα προς χρήση, εκτέθηκαν σε THC υπό ελεγχόμενες συνθήκες.
Μετά από 24 ώρες, τα ωάρια που είχαν εκτεθεί σε υψηλότερα επίπεδα THC εμφάνισαν περισσότερα ελαττώματα στα ατράκτια – τις μικροσκοπικές δομές που καθοδηγούν την τοποθέτηση των χρωμοσωμάτων κατά τη διαίρεση του κυττάρου. Τέτοια σφάλματα θα μπορούσαν να εμποδίσουν τη φυσιολογική ανάπτυξη ενός εμβρύου.
Οι ερευνητές επεσήμαναν ότι τα στοιχεία αυτά συνιστούν ισχυρή ένδειξη ότι η χρήση κάνναβης μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στη γυναικεία γονιμότητα.
Ευρύτερη βιβλιογραφία
Τα ευρήματα αυτά προστίθενται σε μια αυξανόμενη βιβλιογραφία που εξετάζει τον αντίκτυπο της κάνναβης στο γυναικείο αναπαραγωγικό σύστημα. Τον Μάιο, επιστήμονες στο Πανεπιστήμιο Επιστήμης και Υγείας (Health & Science University) του Όρεγκον πραγματοποίησαν συστηματική ανασκόπηση 51 μελετών που περιλάμβαναν περισσότερα από 21 εκατομμύρια άτομα. Διαπίστωσαν ότι η χρήση κάνναβης κατά την εγκυμοσύνη συνδεόταν με αυξημένους κινδύνους πρόωρου τοκετού, χαμηλού βάρους γέννησης και ακόμη και βρεφικής θνησιμότητας.
Σε αντίθεση με το αλκοόλ και τη νικοτίνη, η χρήση των οποίων έχει μειωθεί μεταξύ των εγκύων τα τελευταία χρόνια, η κατανάλωση κάνναβης έχει αυξηθεί καθώς οι νόμοι και οι κοινωνικοί κανόνες γύρω από τη μαριχουάνα γίνονται πιο ελαστικοί. Μελέτη που δημοσιεύθηκε τον Ιούνιο στο American Journal of Preventive Medicine ανέφερε ότι η χρήση κάνναβης τον τελευταίο μήνα υπερτριπλασιάστηκε μεταξύ εγκύων γυναικών στις Ηνωμένες Πολιτείες, από το 2002 έως το 2020.
Επιπτώσεις στους άνδρες
Η επίδραση της κάνναβης στη γονιμότητα των ανδρών έχει μελετηθεί εκτενέστερα. Ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του 1990, ερευνητές στο Πανεπιστήμιο του Μπάφαλο είχαν διαπιστώσει ότι η THC ενεργοποιεί τους ίδιους εγκεφαλικούς υποδοχείς με την ανανδαμίδη, μια φυσική κανναβινοειδή ουσία του οργανισμού, η οποία μπορεί να αποτρέψει τα σπερματοζωάρια από το να γονιμοποιήσουν το ωάριο. Σύμφωνα με τους ίδιους, οι χρόνιοι χρήστες κάνναβης διατρέχουν τον κίνδυνο να αποδυναμώσουν αυτό το φυσικό σύστημα σηματοδότησης που ρυθμίζει την κινητικότητα του σπέρματος.
Μεταγενέστερες μελέτες στο ίδιο πανεπιστήμιο έδειξαν ότι οι άνδρες που κάνουν συχνή χρήση κάνναβης τείνουν να έχουν χαμηλότερο όγκο σπερματικού υγρού, μειωμένο συνολικό αριθμό σπερματοζωαρίων και μη φυσιολογική κινητική συμπεριφορά. Σε πολλές περιπτώσεις, τα σπερματοζωάρια κινούνταν «υπερβολικά γρήγορα, πολύ νωρίς», εξαντλώντας την ενέργειά τους πριν φτάσουν στο ωάριο, γεγονός που καθιστούσε απίθανη τη γονιμοποίηση.
Πιο πρόσφατη έρευνα επιβεβαίωσε αυτές τις ανησυχίες. Μελέτη του 2020 σε 229 άνδρες στην Τζαμάικα έδειξε ότι ακόμη και η μέτρια χρήση κάνναβης συνδεόταν με τρεισήμισι φορές μεγαλύτερη πιθανότητα εμφάνισης παραμορφωμένων σπερματοζωαρίων, μειώνοντας σημαντικά τις πιθανότητες επιτυχούς γονιμοποίησης.
Του Bill Pan
