Διαφαίνεται πως το Κομμουνιστικό Κόμμα Κίνας έχει ήδη συνειδητοποιήσει ότι η χρυσή εποχή της χώρας ως κορυφαίου βιομηχανικού κέντρου πλησιάζει στο τέλος της. Ίσως γι’ αυτό εξηγείται και η νέα πολιτική που υιοθετεί, η οποία όχι μόνο επιτρέπει αλλά και ενθαρρύνει τη συστηματική υφαρπαγή πνευματικής ιδιοκτησίας από ξένους εταίρους.
Τι προβλέπει ο νέος νόμος
Τον Μάρτιο φέτος, οι κανονισμοί για την εφαρμογή του νόμου αντικυρώσεων σε βάρος ξένων επέκτειναν δραστικά τις εξουσίες του Πεκίνου να δεσμεύει και να αποκτά ξένες περιουσίες, συμπεριλαμβανομένων δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας. Το νομικό αυτό πλαίσιο καλύπτεται από το άρθρο 7 του σχετικού νόμου, το οποίο επιτρέπει την κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων εταιρειών που το Πεκίνο θεωρεί ότι συμμετείχαν άμεσα ή έμμεσα στη διαμόρφωση κυρώσεων κατά της Κίνας.
Η εξέλιξη αυτή αποτελεί επικαιροποίηση του αρχικού νόμου αντικυρώσεων, που θεσπίστηκε τον Ιούνιο του 2021. Ο αρχικός νόμος επέτρεπε στο Πεκίνο να απαντήσει σε άτομα ή εταιρείες που αποδεδειγμένα συμμετείχαν σε περιοριστικά μέτρα εις βάρος της Κίνας, είτε άμεσα είτε έμμεσα.
Τα αντίμετρα περιλάμβαναν απαγόρευση εισόδου στη χώρα, περιορισμούς σε εμπορικές δραστηριότητες ή ακόμα και «πάγωμα» περιουσιακών στοιχείων υπόπτων εταιρειών ή φυσικών προσώπων. Με τη νέα εκδοχή του 2025, ο όρος «περιουσιακά στοιχεία» αποσαφηνίζεται και επεκτείνεται σημαντικά, συμπεριλαμβάνοντας μετρητά, ομόλογα, τραπεζικές καταθέσεις, τίτλους, συμμετοχές σε κεφάλαια, εταιρικές μετοχές, δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας, απαιτήσεις και κάθε άλλο περιουσιακό στοιχείο.
Με απλά λόγια, το άρθρο 7 δίνει στις κινεζικές αρχές το δικαίωμα να δεσμεύσουν ή να κατάσχουν κάθε είδους ξένη πνευματική ιδιοκτησία. Ανάμεσά τους, διπλώματα ευρεσιτεχνίας, πνευματικά δικαιώματα, εμπορικά σήματα, εμπορικά απόρρητα—ό,τι κατέχει ένας ξένος εντός της χώρας.
Κι επιπλέον, ο νέος νόμος μειώνει δραστικά το όριο που ενεργοποιεί την κατάσχεση, καθώς ακόμη και ελάχιστη, έστω και έμμεση, εμπλοκή—ένας αόριστος άλλωστε όρος—αρκεί για να χαθεί ο έλεγχος σε λογαριασμούς, μετοχές, ακίνητα, εταιρική συμμετοχή, αλλά και εγχώρια δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας.
Όπως προκύπτει, τέτοιες πρακτικές δεν είναι καθόλου συμβατές με μια χώρα που θέλει να διατηρήσει ή να προσελκύσει ξένες επενδύσεις.
Σε τι στοχεύει πραγματικά ο νέος νόμος
Στην ουσία, ο νέος νόμος λειτουργεί εκφοβιστικά για κάθε εταιρεία που επιχειρεί να περιορίσει τις αθέμιτες τακτικές του κινεζικού καθεστώτος: από το λαθρεμπόριο και το ανεξέλεγκτο ντάμπινγκ, ως τις διαβόητες κλοπές πνευματικής ιδιοκτησίας που, σύμφωνα με αμερικανικές εκτιμήσεις, αγγίζουν τα 600 δισ. δολάρια ετησίως μόνο από τις ΗΠΑ, και άλλες εχθρικές εμπορικές πρακτικές με στόχο τον αφανισμό του ανταγωνισμού και την ενίσχυση του καθεστώτος.
Τα ξένα φυσικά πρόσωπα, εταιρείες ή οργανισμοί δεν έχουν δικαίωμα ένστασης—οι αποφάσεις είναι τελεσίδικες. Ο νόμος εφαρμόζεται συνολικά στη βιομηχανία, από λογισμικό και βιοτεχνολογία έως καταναλωτικά αγαθά και ψυχαγωγία.
Οι συνέπειες για τις υπόπτους εταιρείες μπορεί να αποδειχθούν καταστροφικές. Ποια επιχείρηση ή ιδιώτης μπορεί να επιβιώσει οικονομικά αν χάσει ξαφνικά όλα τα εμπορικά μυστικά, τα πλεονεκτήματά της έναντι του ανταγωνισμού αλλά και τα πάγια περιουσιακά της στοιχεία, χωρίς καμία αποζημίωση;
Ο νέος νόμος επιτρέπει, και ουσιαστικά ενθαρρύνει, ακόμη και ιδιώτες ή κινεζικές εταιρείες να καταθέτουν αγωγές κατά ξένων εταιρειών που έχουν χαρακτηριστεί ως συνδεδεμένες με κυρώσεις ή άλλες «περιοριστικές» ενέργειες κατά της Κίνας—ακόμη κι αν αυτές είναι έμμεσες ή δυσεξακρίβωτες.
Κινέζοι ενάγοντες μπορούν να διεκδικούν και να λαμβάνουν αποζημιώσεις από όσους κριθούν ένοχοι, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο σε μαζικά δικαστικά μέτωπα εναντίον ξένων εταιρειών σε μια περίοδο που η οικονομική κρίση εντείνεται.
Θεσμοθετώντας την κλοπή τεχνολογίας και τις αναγκαστικές μεταβιβάσεις
Όσοι έχουν μακρά εμπειρία στην κινεζική αγορά δεν εκπλήσσονται. Η συστηματική κλοπή τεχνολογίας και πνευματικής ιδιοκτησίας αποτελεί εδώ και δεκαετίες αναπόσπαστο κομμάτι του επιχειρείν στην Κίνα—πολλές πολυεθνικές την αντιμετωπίζουν απλώς ως τίμημα του μεγάλου κέρδους. Πλέον, με τη ρητή θεσμοθέτησή της, ο νόμος αποκτά και γεωπολιτικό διακύβευμα.
Η μάχη τεχνολογικής κυριαρχίας σε τομείς όπως η τεχνητή νοημοσύνη, η ρομποτική, η βιοτεχνολογία, αλλά και τo νέο κύμα «πράσινων» τεχνολογιών, φουντώνει μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, αλλά και με άλλες ανεπτυγμένες οικονομίες—Ευρώπη, Ιαπωνία, Νότια Κορέα.
Οι μεγαλύτεροι τεχνολογικοί κολοσσοί, όπως η Tesla, η Apple και η Microsoft, διατηρούν τεράστιες επενδύσεις στη χώρα, με κρίσιμες αλυσίδες εφοδιασμού να βασίζονται σε κινεζικές βιομηχανικές μονάδες.
Πλέον διατρέχουν τον έκδηλο κίνδυνο να βρεθούν στο στόχαστρο και να χάσουν κάθε επιχειρηματική τους δραστηριότητα: από τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας τους έως τις γραμμές παραγωγής και τα καταστήματα λιανικής, τα πάντα δύνανται να κατασχεθούν.
Με απλά λόγια, ο νέος νόμος επιτρέπει μαζικές, καταναγκαστικές μεταβιβάσεις τεχνογνωσίας και ιδιοκτησίας, άμεσα και αμετάκλητα. Αυτό υπερβαίνει το επίπεδο ατομικών ή εταιρικών συμφερόντων, αγγίζοντας τη στρατηγική οικονομική και γεωπολιτική σταθερότητα.
Πρόκειται για απάντηση της Κίνας στη σκληρή εμπορική πολιτική των ΗΠΑ—ή και για μοχλό πίεσης. Η απειλή κατάσχεσης περιουσιακών στοιχείων αξίας τρισεκατομμυρίων δολαρίων που ανήκουν σε αμερικανικές ή άλλες ξένες εταιρείες δεν είναι δυνατό να αγνοηθεί.
Το Πεκίνο μετατρέπει τις ξένες επιχειρήσεις σε πιόνια στη σκακιέρα της γεωοικονομικής σύγκρουσης με την κυβέρνηση Τραμπ. Πρόκειται πλέον για διαπραγματευτικά χαρτιά στις συνομιλίες του Πεκίνου για άρση των αμερικανικών κυρώσεων και δασμών.
Πώς ακριβώς θα αξιοποιήσει το Πεκίνο την απειλή μαζικής κατάσχεσης αμερικανικής ή δυτικής πνευματικής ιδιοκτησίας και άλλης περιουσίας εντός της Κίνας; Μένει να φανεί.
Πάντως, πολυεθνικοί όμιλοι όπως η Huawei και η Xiaomi έχουν ήδη θωρακιστεί έναντι διεθνών αγωγών για κλοπή τεχνολογίας, επικαλούμενοι δικαστικές αποφάσεις κινεζικών δικαστηρίων που αντιλαμβάνονται τις σχετικές διαμάχες ως επιθέσεις εναντίον της Κίνας.
Το ρίσκο του Πεκίνου
Ο νέος νόμος αποτελεί ακόμη ένα σοβαρό επιχείρημα υπέρ της διαφοροποίησης των εφοδιαστικών αλυσίδων και της «μετακόμισης» πνευματικής ιδιοκτησίας και άλλων περιουσιακών στοιχείων μακριά από την Κίνα.
Το ΚΚΚ σαφώς και είχε προβλέψει αυτή την αντίδραση—τότε, γιατί να προχωρήσει στην ψήφισή του; Ίσως επειδή εκτίμησε ότι ούτε η αυστηρότερη αμερικανική πολιτική ούτε η τάση αποχώρησης εταιρειών θα αλλάξουν σύντομα, οπότε αποφάσισε να απαντήσει στην κυβέρνηση Τραμπ με όλα τα διαθέσιμα μέσα.
Οι Κινέζοι αξιωματούχοι γνωρίζουν επίσης πως, όσο περνά ο καιρός και περισσότερες εταιρείες απομακρύνονται, περιορίζεται και η δυνατότητα κατάσχεσης ξένης πνευματικής ιδιοκτησίας.
Ωστόσο, φαίνεται πως έκριναν ότι το ρίσκο αξίζει τον κόπο. Το ερώτημα είναι: πόσο σύντομα θα κάνει η Κίνα το πρώτο βήμα, κατάσχοντας, για παράδειγμα, τα περιουσιακά στοιχεία της Tesla ή της Apple;
Οι απόψεις που εκφράζονται σε αυτό το άρθρο είναι απόψεις του αρθρογράφου και δεν αντικατοπτρίζουν απαραίτητα τις απόψεις της Epoch Times.
