Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν πραγματοποίησε την Πέμπτη την πρώτη του συνάντηση με φιλοκουρδικούς πολιτικούς, στο πλαίσιο προσπαθειών για τον τερματισμό της βίας που διαρκεί εδώ και τέσσερις δεκαετίες μεταξύ του τουρκικού κράτους και των Κούρδων μαχητών.
Οι βουλευτές του Κόμματος Ισότητας και Δημοκρατίας των Λαών (DEM Party), Περβίν Μπουλντάν και Σιρρί Σουρεϊγιά Οντέρ, συναντήθηκαν με τον Ερντογάν στο προεδρικό μέγαρο στην Άγκυρα.
Το DEM Party ιδρύθηκε το 2023 και αποτελεί τη νεότερη εκδοχή του φιλοκουρδικού πολιτικού κινήματος στην Τουρκία.
«Ήταν μια πολύ θετική συνάντηση και εξελίχθηκε καλά. Είμαστε πλέον πολύ πιο αισιόδοξοι», δήλωσε ο Οντέρ μετά την ολοκλήρωση των συνομιλιών.
Πριν την έναρξη της ημίωρης συνάντησης, ο Οντέρ είχε αναφέρει πως σκόπευαν να ενημερώσουν αναλυτικά τον Τούρκο πρόεδρο για τη μέχρι τώρα πορεία των ειρηνευτικών συνομιλιών, εκτιμώντας ότι οι διαπραγματεύσεις αναμένεται να επιταχυνθούν.
Στη συνομιλία έλαβαν επίσης μέρος ο επικεφαλής των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών, Ιμπραχίμ Καλίν, καθώς και ο αντιπρόεδρος του κυβερνώντος κόμματος AKP, Εφκάν Αλά.
Οι Μπουλντάν και Οντέρ έχουν πρωτοστατήσει στις πρόσφατες επαφές με τον φυλακισμένο ηγέτη του PKK, Αμπντουλάχ Οτσαλάν, με στόχο τον τερματισμό των συγκρούσεων που έχουν στοιχίσει τη ζωή δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων.
Το PKK, που ξεκίνησε μια βίαιη εξέγερση κατά του τουρκικού κράτους στα μέσα της δεκαετίας του ’80, θεωρείται τρομοκρατική οργάνωση τόσο από την Άγκυρα όσο και από τις περισσότερες δυτικές χώρες.
Ο Οτσαλάν κρατείται σε φυλακές υψηλής ασφαλείας από το 1999, όταν αιχμαλωτίστηκε από Τούρκους πράκτορες στην Κένυα. Στα τέλη Φεβρουαρίου, κάλεσε το PKK να θέσει τέλος στον ένοπλο αγώνα και να διαλυθεί.
Λίγες ημέρες αργότερα, η οργάνωση ανακοίνωσε κατάπαυση του πυρός και ζήτησε την απελευθέρωση του Οτσαλάν από τη φυλακή του, προκειμένου να ηγηθεί ενός συνεδρίου που θα οδηγούσε στην οριστική διάλυσή της.
Ο πρόεδρος Ερντογάν χαρακτήρισε τότε τα γεγονότα αυτά ως «ιστορική ευκαιρία για να γκρεμιστεί το τείχος του τρόμου» μεταξύ Τούρκων και Κούρδων.
Ωστόσο, από τότε έχει υπάρξει ελάχιστη πρόοδος, ενώ η κυβέρνηση δεν έχει προχωρήσει σε κάποια δημόσια παραχώρηση προς το PKK. Αντιθέτως, ο τουρκικός στρατός συνεχίζει επιχειρήσεις εναντίον μαχητών του PKK στο βόρειο Ιράκ, ενώ ομάδες υποστηριζόμενες από την Τουρκία συγκρούονται με Κούρδους που συνδέονται με το PKK στη βορειοανατολική Συρία.
Η κατάπαυση του πυρός από το PKK πραγματοποιήθηκε σε μια περίοδο θεμελιωδών αλλαγών στην ευρύτερη περιοχή, όπως η αποπομπή του Σύριου προέδρου Μπασάρ Αλ-Άσαντ, η αποδυνάμωση της Χεζμπολάχ στο Λίβανο και η σύγκρουση Ισραήλ-Χαμάς.
Παράλληλα, έχει αυξηθεί η πίεση προς τα αντιπολιτευόμενα κόμματα, ιδίως το CHP και το DEM Party. Πρόσφατα απομακρύνθηκαν από τη θέση τους αρκετοί δήμαρχοι που πρόσκεινται στην αντιπολίτευση, ορισμένοι εκ των οποίων έχουν συλληφθεί.
Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα αποτελεί η σύλληψη του δημάρχου της Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου. Ο Ιμάμογλου, πιθανός αντίπαλος του Ερντογάν στις επόμενες εκλογές, συνελήφθη με κατηγορίες διαφθοράς και για υποτιθέμενη στήριξη του PKK μετά την εκλογική του συνεργασία με το DEM Party το 2024. Η σύλληψή του πυροδότησε μαζικές διαδηλώσεις σε όλη την Τουρκία.
Αναλυτές θεωρούν πως η πρωτοβουλία συμφιλίωσης από την πλευρά της κυβέρνησης Ερντογάν έχει στόχο να εξασφαλίσει τη στήριξη των Κούρδων σε ένα νέο σύνταγμα που θα επιτρέπει την παράταση της παραμονής του Τούρκου προέδρου στην εξουσία πέραν του 2028.
Η τωρινή εκεχειρία είναι η πρώτη σαφής ένδειξη για πιθανή επίλυση της σύγκρουσης μετά την κατάρρευση των τελευταίων ειρηνευτικών συνομιλιών το 2015.
Με την συμβολή των Associated Press και τον Άνταμ Μόροου.