Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν δήλωσε την Παρασκευή ότι η Μόσχα θα αρχίσει να αναπτύσσει τακτικά πυρηνικά όπλα στη Λευκορωσία όταν ολοκληρωθούν οι απαραίτητες ειδικές εγκαταστάσεις αποθήκευσης στην πρώην σοβιετική δημοκρατία στις αρχές του επόμενου μήνα.
Η ανακοίνωση έρχεται αρκετούς μήνες αφότου ο Πούτιν περιέγραψε για πρώτη φορά σχέδια για τη μεταφορά τακτικών πυρηνικών όπλων στη Λευκορωσία τον Μάρτιο, επισημαίνοντας την ανάπτυξη παρόμοιου οπλισμού από τις ΗΠΑ σε βάσεις του ΝΑΤΟ σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες επί πολλές δεκαετίες.
Ο επί μακρόν αυταρχικός ηγέτης της Λευκορωσίας, Αλεξάντερ Λουκασένκο, περιέγραψε πρόσφατα την εξέλιξη αυτή ως μια μοναδική ευκαιρία για το Μινσκ και τη Μόσχα να ενωθούν. Η Λευκορωσία, μαζί με το Καζακστάν και την Ουκρανία, παραχώρησε τα πυρηνικά της όπλα στη Ρωσία τη δεκαετία του 1990 με αντάλλαγμα εγγυήσεις ασφαλείας.
«Όλα εξελίσσονται σύμφωνα με το σχέδιο», δήλωσε ο Πούτιν σε τηλεοπτικές δηλώσεις από τη συνάντησή του με τον Λουκασένκο στο θέρετρό του Bocharov Ruchey στο Σότσι, στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας της Ρωσίας.
«Οι προετοιμασίες των σχετικών εγκαταστάσεων θα ολοκληρωθούν στις 7 ή 8 Ιουλίου και θα ξεκινήσουμε αμέσως τις δραστηριότητες που σχετίζονται με την ανάπτυξη των αντίστοιχων τύπων όπλων στο έδαφός σας», πρόσθεσε, σύμφωνα με το κείμενο των δηλώσεών του από το Κρεμλίνο.
Αν όλα πάνε σύμφωνα με το σχέδιο, η ανάπτυξη θα σηματοδοτήσει την πρώτη φορά που ρωσικά τακτικά πυρηνικά όπλα θα τοποθετηθούν εκτός Ρωσίας μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης τη δεκαετία του 1990.
Τα τακτικά πυρηνικά όπλα σχεδιάζονται ως ένα μέσο παροχής της καταστροφικής ισχύος ενός πυρηνικού όπλου σε έναν σχετικά περιορισμένο χώρο στο πεδίο της μάχης. Τα όπλα αυτά είναι συνήθως μικρότερης απόδοσης από τα στρατηγικά πυρηνικά όπλα που είχαν σχεδιαστεί για να καταστρέφουν ολόκληρες πόλεις κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου.
Ο Λουκασένκο, σταθερός σύμμαχος του Πούτιν που βρίσκεται στην εξουσία εδώ και σχεδόν τρεις δεκαετίες, βασίστηκε στην πολιτική και οικονομική στήριξη της Μόσχας για να επιβιώσει από μήνες διαδηλώσεων, μαζικών συλλήψεων και δυτικών κυρώσεων μετά από εκλογές του 2020 που τον διατήρησαν στην εξουσία αλλά θεωρήθηκαν ευρέως στο εσωτερικό και στο εξωτερικό ως στημένες.
Τον περασμένο μήνα, ο Λουκασένκο υποσχέθηκε τακτικά πυρηνικά όπλα σε κάθε άλλη χώρα που θα ήθελε να ενταχθεί στο Ενωτικό Κράτος της Ρωσίας και της Λευκορωσίας -μια υπερεθνική συμφωνία μεταξύ των δύο πρώην σοβιετικών δημοκρατιών που υπογράφηκε το 1999 με στόχο την ενίσχυση των οικονομικών και αμυντικών δεσμών μεταξύ των δύο γειτόνων.
«Είναι πολύ απλό: ενταχθείτε στο κράτος της Ένωσης της Λευκορωσίας και της Ρωσίας”, δήλωσε κατά τη διάρκεια συνέντευξης στην κρατική τηλεόραση του Κρεμλίνου στις 28 Μαΐου, προσθέτοντας: “Θα υπάρχουν πυρηνικά όπλα για όλους». Ο Λουκασένκο τόνισε κατά τη διάρκεια της συνέντευξης ότι επρόκειτο για τη δική του άποψη -όχι απαραίτητα για την άποψη του Πούτιν.
Στρατιωτική κλιμάκωση
Καθώς ο πόλεμος στην Ανατολική Ευρώπη μεταξύ της Ουκρανίας και της Ρωσίας συνεχίζει να μαίνεται μετά από περισσότερους από 15 μήνες, ο Πούτιν έχει επανειλημμένα εγείρει ζητήματα σχετικά με τις Ηνωμένες Πολιτείες και άλλα δυτικά έθνη που διοχετεύουν όπλα στο Κίεβο στο πλαίσιο ενός επεκτεινόμενου πολέμου δι’ αντιπροσώπων με στόχο να γονατίσει τη Ρωσία.
Ο Πούτιν θέτει τον πόλεμο ως μια μάχη για την επιβίωση της ίδιας της Ρωσίας απέναντι σε αυτό που περιγράφει ως ένα συνεχώς διευρυνόμενο ΝΑΤΟ. Έχει προειδοποιήσει τη Δύση ότι η Μόσχα δεν θα υποχωρήσει. Εξέφρασε επίσης την ανησυχία του για τις Ηνωμένες Πολιτείες που αναπτύσσουν τακτικές πυρηνικές κεφαλές B61 σε βάσεις του ΝΑΤΟ στο Βέλγιο, την Ολλανδία, τη Γερμανία, την Ιταλία και την Τουρκία. Η Μόσχα είναι επίσης δυσαρεστημένη για μια αναφερόμενη αναβάθμιση του B61, ο οποίος δοκιμάστηκε για πρώτη φορά στη Νεβάδα λίγο μετά την κρίση των πυραύλων της Κούβας.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν επικρίνει την πυρηνική επέκταση της Ρωσίας στη γειτονική σύμμαχό τους, αλλά έχουν δηλώσει ότι δεν έχουν πρόθεση να αλλάξουν τη θέση τους σχετικά με τα στρατηγικά πυρηνικά όπλα και επίσης ότι δεν έχουν δει ενδείξεις ότι η Ρωσία ετοιμάζεται να χρησιμοποιήσει πυρηνικό όπλο.
Η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου Καρέιν Ζαν-Πιέρ δήλωσε κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου τον Μάιο ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν είναι ενήμερη για τη συμφωνία Ρωσίας-Λευκορωσίας και «θα συνεχίσει να παρακολουθεί, σίγουρα, τις επιπτώσεις εδώ».
«Πρόκειται για ένα ακόμη παράδειγμα ανεύθυνων και προκλητικών επιλογών [του Πούτιν]», δήλωσε η ίδια. «Παραμένουμε προσηλωμένοι στη συλλογική άμυνα της συμμαχίας του ΝΑΤΟ και θα το αφήσω εκεί».
Η εκπρόσωπος του ΝΑΤΟ Οάνα Λουνγκέσκου καταδίκασε επίσης τα σχέδια του Πούτιν τον Μάρτιο, λέγοντας ότι η «αναφορά της Μόσχας στον πυρηνικό διαμοιρασμό του ΝΑΤΟ είναι εντελώς παραπλανητική».
«Οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ ενεργούν με πλήρη σεβασμό των διεθνών δεσμεύσεών τους», δήλωσε η ίδια, προσθέτοντας ότι «η Ρωσία έχει παραβιάσει σταθερά τις δεσμεύσεις της για τον έλεγχο των όπλων».
Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει προκαλέσει αυτό που τόσο η Μόσχα όσο και η Ουάσινγκτον λένε ότι είναι η βαθύτερη κρίση στις σχέσεις από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου, με σημαντικές συνθήκες ελέγχου των πυρηνικών όπλων να διαλύονται και τις δύο πλευρές να καταγγέλλουν η μία την άλλη δημοσίως.
Το Reuters συνέβαλε σε αυτό το ρεπορτάζ.
