Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, παρέστη σε διάσκεψη ειρήνης στην Αίγυπτο στις 13 Οκτωβρίου, όπου υπέγραψε συμφωνία που στοχεύει στον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα, σηματοδοτώντας ένα κομβικό σημείο στις προσπάθειες ειρήνευσης της περιοχής και εγκαινιάζοντας, όπως τόνισε, «μια νέα εποχή για τη Μέση Ανατολή».
Ο Αμερικανός πρόεδρος πλαισιώθηκε από ηγέτες χωρών που διαδραμάτισαν μεσολαβητικό ρόλο στις αρχικές φάσεις της συμφωνίας. «Ύστερα από χρόνια οδύνης και αιματοχυσίας, ο πόλεμος στη Γάζα έλαβε τέλος», δήλωσε ο Τραμπ στη διάρκεια της συνόδου.
Περίπου 35 αρχηγοί κρατών βρέθηκαν δίπλα του στο θέρετρο Σαρμ Ελ Σέιχ, ανάμεσά τους οι ηγέτες της Βρετανίας, της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Ιταλίας, της Τουρκίας, της Ιορδανίας και του Κατάρ, καθώς και ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες και η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Κατά την υπογραφή της συμφωνίας, ο Τραμπ ανακοίνωσε πως ξεκίνησε η δεύτερη φάση της συμφωνίας μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς.
Το 20-σημείο σχέδιό του για τον τερματισμό της σύρραξης, που δημοσιοποιήθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου, προβλέπει τον αφοπλισμό της Χαμάς και τη προσωρινή διακυβέρνηση της Γάζας από ένα «Συμβούλιο Ειρήνης» – μέτρα που αναμένεται να εφαρμοστούν στο επόμενο στάδιο του σχεδίου.
Ως συμπροεδρεύων της συνόδου, ο Τραμπ υποδέχθηκε προσωπικά τους ηγέτες και των 35 χωρών.
Προτού μεταβεί στην Αίγυπτο, ο Τραμπ επισκέφθηκε πρώτα το Ισραήλ, όπου απηύθυνε ιστορική ομιλία στην Κνεσέτ, την ισραηλινή βουλή.
Καθώς προσγειωνόταν στο Τελ Αβίβ, το κλίμα ήταν πανηγυρικό με την απελευθέρωση και επιστροφή των τελευταίων 20 Ισραηλινών ομήρων από τη Γάζα, ενώ, υπό τους όρους της εκεχειρίας, περισσότεροι από 250 Παλαιστίνιοι φυλακισμένοι και πάνω από 1.700 κρατούμενοι από τη Γάζα αφέθηκαν ελεύθεροι.
Ο πόλεμος μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς ξέσπασε στις 7 Οκτωβρίου 2023, όταν ένοπλοι της Χαμάς διέσχισαν τα σύνορα και σκότωσαν περίπου 1.200 άτομα στο Ισραήλ, κρατώντας στη συνέχεια ομήρους 251 άτομα που μετέφεραν στη Γάζα.
Στη Σαρμ Ελ Σέιχ, ο Τραμπ είχε κατ’ ιδίαν συνάντηση με τον Αιγύπτιο πρόεδρο Αμπντέλ Φατάχ αλ-Σίσι, εκθειάζοντας τον ρόλο του στην επίτευξη της συμφωνίας που οδήγησε τη Χαμάς στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
«Η Χαμάς σέβεται τη χώρα αυτή και την ηγεσία της Αιγύπτου», υπογράμμισε ο Τραμπ. Στη σύνοδο συμμετείχε και ο πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής Μαχμούντ Αμπάς, ωστόσο εκπρόσωποι της Χαμάς δεν παρέστησαν.
Ιστορική ομιλία στην Κνεσέτ
Θερμή υποδοχή επεφύλαξε η Κνεσέτ στον Τραμπ. Κατά την ομιλία του στάθηκε στα δεινά που υπέστησαν και οι δύο πλευρές και χαρακτήρισε την περίσταση «ιστορική αυγή για τη Μέση Ανατολή».
«Αυτή θα καταγραφεί ως η στιγμή που τα πάντα άρχισαν να αλλάζουν, και μάλιστα προς το πολύ καλύτερο», σημείωσε ο Τραμπ. «Όπως οι ΗΠΑ σήμερα, έτσι κι εδώ, ανοίγει η χρυσή εποχή του Ισραήλ, αλλά και ολόκληρης της περιοχής».
Ο Τραμπ είχε προηγουμένως ακούσει ομιλίες του πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου και του επικεφαλής της αντιπολίτευσης Γιαΐρ Λαπίντ. Πρόκειται μόλις για τον τέταρτο Αμερικανό πρόεδρο που απευθύνεται στην Κνεσέτ, μετά τους Κάρτερ, Κλίντον και Μπους τον νεότερο.
Κατά τη διαμονή του στο Ισραήλ, ο Τραμπ συνάντησε Ισραηλινούς ομήρους και τις οικογένειές τους. Αναφερόμενος στις εξελίξεις, δήλωσε: «Ο μακρύς και επώδυνος εφιάλτης έφτασε επιτέλους στο τέλος του», προσθέτοντας ότι «καθώς η περιοχή επουλώνεται, ένα φωτεινότερο μέλλον διαφαίνεται πλέον στον ορίζοντα».
Ο Νετανιάχου, από το βήμα της Κνεσέτ, χαρακτήρισε τον Τραμπ «τον σημαντικότερο φίλο που είχε ποτέ το Ισραήλ στον Λευκό Οίκο» και μίλησε για μια «ιστορική ημέρα».
«Υπό την ηγεσία σας, μπορούμε να συνάψουμε νέες ειρηνευτικές συμφωνίες με αραβικές και μουσουλμανικές χώρες εντός και εκτός της περιοχής», ανέφερε ο Νετανιάχου. Ο Τραμπ εξέφρασε, επίσης, την ελπίδα ότι οι Συμφωνίες του Αβραάμ θα διευρυνθούν με τη συμμετοχή και άλλων χωρών.
Άνοιγμα και προς το Ιράν επεχείρησε ο Τραμπ, λέγοντας: «Είμαστε έτοιμοι όποτε είστε κι εσείς – θα είναι η καλύτερη απόφαση που πήρε ποτέ το Ιράν», αναφερόμενος στο ενδεχόμενο συμφωνίας.
Η αιγυπτιακή κυβέρνηση είχε ανακοινώσει αρχικά ότι στη διάσκεψη της Δευτέρας θα μετείχε και ο Νετανιάχου μαζί με τον Τραμπ και άλλους ηγέτες. Ωστόσο, το γραφείο του Ισραηλινού πρωθυπουργού διευκρίνισε αργότερα ότι δεν θα παραστεί. Στην ομιλία του, ο Τραμπ επαίνεσε τον ειδικό απεσταλμένο Στιβ Γουίτκοφ για τις επίπονές προσπάθειες μεσολάβησης, παρομοιάζοντάς τον με τον Χένρι Κίσινγκερ.
«Αναρωτιόμουν αν θα έβλεπα ποτέ αυτή τη μέρα. Είναι συγκινητικό να ξέρεις ότι τόσες οικογένειες θα ξαναβρεθούν επιτέλους», έγραψε ο Γουίτκοφ στην πλατφόρμα Χ πριν την απελευθέρωση των ομήρων.
Το γραφείο του προέδρου αλ-Σίσι ανακοίνωσε ότι η Αίγυπτος θα απονείμει στον Τραμπ την ανώτατη πολιτική της διάκριση, το Παράσημο του Νείλου, για τη συμβολή του στον τερματισμό του πολέμου μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς. «Είναι μεγάλη τιμή να λαμβάνω από εσάς την ανώτατη τιμητική διάκριση της Αιγύπτου», δήλωσε ο Τραμπ στη σχετική τελετή.
Σύμφωνα με το δεύτερο στάδιο της ειρηνευτικής συμφωνίας, προτεραιότητα δίνεται στην ανοικοδόμηση της Γάζας. Ο Τραμπ σημείωσε πως πολλές χώρες έχουν εκφράσει διάθεση να συνδράμουν στην αποκατάσταση της περιοχής.
Τον Φεβρουάριο, η Παγκόσμια Τράπεζα εκτίμησε το κόστος ανασυγκρότησης και επανενεργοποίησης της οικονομίας της Λωρίδας στα 53 δισ. δολάρια.
