Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, παρέστη σε διάσκεψη ειρήνης στην Αίγυπτο στις 13 Οκτωβρίου, όπου υπέγραψε συμφωνία που στοχεύει στον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα, σηματοδοτώντας ένα κομβικό σημείο στις προσπάθειες ειρήνευσης της περιοχής και εγκαινιάζοντας, όπως τόνισε, «μια νέα εποχή για τη Μέση Ανατολή».
Ο Αμερικανός πρόεδρος πλαισιώθηκε από ηγέτες χωρών που διαδραμάτισαν μεσολαβητικό ρόλο στις αρχικές φάσεις της συμφωνίας. «Ύστερα από χρόνια οδύνης και αιματοχυσίας, ο πόλεμος στη Γάζα έλαβε τέλος», δήλωσε ο Τραμπ στη διάρκεια της συνόδου.
Τριάντα πέντε αρχηγοί κρατών βρέθηκαν δίπλα του στο θέρετρο Σαρμ ελ Σέιχ· μεταξύ αυτών οι ηγέτες της Βρετανίας, της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Ιταλίας, της Τουρκίας, της Ιορδανίας και του Κατάρ, καθώς και ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρρες και η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Στη σύνοδο συμμετείχε και ο πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής Μαχμούντ Αμπάς, ωστόσο εκπρόσωποι της Χαμάς δεν παρέστησαν. Απών ήταν και ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου, λόγω θρησκευτικών υποχρεώσεων, όπως ανακοίνωσε το γραφείο του, παρόλο που η συμμετοχή του είχε ανακοινωθεί από την αιγυπτιακή κυβέρνηση.
Κατά την υπογραφή της συμφωνίας, ο Τραμπ ανακοίνωσε πως ξεκίνησε η δεύτερη φάση της συμφωνίας μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς.
Το σχέδιο των είκοσι σημείων που πρότεινε ο ίδιος για τον τερματισμό της σύρραξης, και το οποίο δημοσιοποιήθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου, προβλέπει τον αφοπλισμό της Χαμάς και τη προσωρινή διακυβέρνηση της Γάζας από ένα «Συμβούλιο Ειρήνης» – μέτρα που αναμένεται να εφαρμοστούν στο επόμενο στάδιο του σχεδίου.
Ως ένας εκ των προέδρων της συνόδου, ο Τραμπ υποδέχθηκε προσωπικά τους ηγέτες των 35 χωρών.
Προτού μεταβεί στην Αίγυπτο, ο Τραμπ επισκέφθηκε πρώτα το Ισραήλ, όπου απηύθυνε ιστορική ομιλία στην Κνεσέτ, την ισραηλινή βουλή και συνάντησε Ισραηλινούς ομήρους και τις οικογένειές τους.
Το κλίμα κατά την προσγείωση του αεροπλάνου του στο Τελ Αβίβ ήταν πανηγυρικό, καθώς είχε προηγηθεί η απελευθέρωση και επιστροφή των τελευταίων είκοσι Ισραηλινών ομήρων, οι οποίοι είχαν απαχθεί από τη Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023, όταν η τρομοκρατική οργάνωση πραγματοποίησε μεγάλης κλίμακας επιθέσεις εντός του Ισραήλ, σκοτώνοντας ~1.200 αμάχους και παίρνοντας συνολικά 251 ομήρους, τους οποίους και μετέφεραν στη Γάζα. Η κίνηση αυτή πυροδότησε την επακόλουθη σύγκρουση, που εξελίχθηκε σε διετή πόλεμο, με στόχο την εξάρθρωση της οργάνωσης. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η Χαμάς απελευθέρωνε σταδιακά ορισμένο αριθμό ομήρων, ενώ είκοσι περίπου εξ αυτών έχουν κηρυχθεί νεκροί από τον ισραηλινό στρατό. Από την πλευρά του, το Ισραήλ απελευθέρωσε περισσότερους από 250 φυλακισμένους Παλαιστινίους και πάνω από 1.700 κρατούμενους από τη Γάζα, ως μέρος των όρων της εκεχειρίας που συμφωνήθηκε τώρα.
Στη Σαρμ ελ Σέιχ, ο Τραμπ είχε κατ’ ιδίαν συνάντηση με τον Αιγύπτιο πρόεδρο Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι, εγκωμιάζοντας τον ρόλο του στην επίτευξη της συμφωνίας που οδήγησε τη Χαμάς στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. «Η Χαμάς σέβεται τη χώρα αυτή και την ηγεσία της Αιγύπτου», υπογράμμισε ο Αμερικανός πρόεδρος.
Το γραφείο του προέδρου αλ Σίσι ανακοίνωσε ότι η Αίγυπτος θα απονείμει στον Τραμπ την ανώτατη πολιτική της διάκριση, το Τάγμα του Νείλου, για τη συμβολή του στον τερματισμό του πολέμου μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς. «Είναι μεγάλη τιμή να λαμβάνω από εσάς την ανώτατη τιμητική διάκριση της Αιγύπτου», δήλωσε ο Τραμπ στη σχετική τελετή.
Σύμφωνα με το δεύτερο στάδιο της ειρηνευτικής συμφωνίας, προτεραιότητα δίνεται στην ανοικοδόμηση της Γάζας. Ο Τραμπ σημείωσε πως πολλές χώρες έχουν εκφράσει τη διάθεση να συνδράμουν στην αποκατάσταση της περιοχής.
Τον Φεβρουάριο, η Παγκόσμια Τράπεζα εκτίμησε το κόστος ανασυγκρότησης και αναζωογόνησης της οικονομίας της Λωρίδας στα 53 δισ. δολάρια (~46 δισ. ευρώ).
Ιστορική ομιλία στην Κνεσέτ
Ο Τραμπ είναι ο τέταρτος Αμερικανός πρόεδρος που απευθύνεται στην Κνεσέτ, μετά τους Κάρτερ, Κλίντον και Μπους τον νεότερο, η οποία τού επεφύλαξε θερμή υποδοχή. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, κατά την ομιλία του, στάθηκε κυρίως στα δεινά που υπέστησαν και οι δύο πλευρές και χαρακτήρισε την περίσταση «ιστορική αυγή για τη Μέση Ανατολή».
«Αυτή θα καταγραφεί ως η στιγμή που τα πάντα άρχισαν να αλλάζουν, και μάλιστα προς το πολύ καλύτερο. Όπως στις ΗΠΑ, έτσι κι εδώ ανοίγει μια χρυσή εποχή, όχι μόνο για το Ισραήλ, αλλά και για ολόκληρη τη περιοχή».
Προηγήθηκαν οι ομιλίες του πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου και του επικεφαλής της αντιπολίτευσης Γιαΐρ Λαπίντ· ο πρώτος, από το βήμα της Κνεσέτ, χαρακτήρισε τον Τραμπ «τον σημαντικότερο φίλο που είχε ποτέ το Ισραήλ στον Λευκό Οίκο» και μίλησε για μια «ιστορική ημέρα». «Υπό την ηγεσία σας, μπορούμε να συνάψουμε νέες ειρηνευτικές συμφωνίες με αραβικές και μουσουλμανικές χώρες εντός και εκτός της περιοχής», ανέφερε ο Νετανιάχου, ελπίδα την οποία συμμερίστηκε και ο Τραμπ (βλ. Συμφωνίες του Αβραάμ).
Ο Τραμπ επιχείρησε και άνοιγμα προς το Ιράν, λέγοντας: «Είμαστε έτοιμοι όποτε είστε κι εσείς – θα είναι η καλύτερη απόφαση που πήρε ποτέ το Ιράν», αναφερόμενος στο ενδεχόμενο συμφωνίας, και επαίνεσε τον ειδικό απεσταλμένο Στηβ Γουίτκοφ για τις επίπονές προσπάθειες μεσολάβησης, παρομοιάζοντάς τον με τον Χένρυ Κίσσινγκερ.
