Παρά την αυξανόμενη αναγνώριση ότι η πυρηνική ενέργεια μπορεί να είναι η πιο βιώσιμη λύση στην αναζήτηση της Αμερικής για αξιόπιστη ηλεκτρική ενέργεια με χαμηλές εκπομπές άνθρακα, η βιομηχανία πυρηνικής ενέργειας αγωνίζεται να ξεπεράσει σημαντικά εμπόδια- μεταξύ αυτών, το τι θα γίνει με τα ραδιενεργά, χρησιμοποιημένα καύσιμα.
Όμως, οι νέες προσπάθειες για την ανακύκλωση των πυρηνικών αποβλήτων στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες παρεμποδίζονταν επί δεκαετίες από νομικά και ρυθμιστικά εμπόδια, θα μπορούσαν να επιλύσουν αυτό το ζήτημα και πολλά άλλα, αν τους επιτραπεί να ευδοκιμήσουν.
Η πυρηνική ενέργεια καταπνίγεται τα τελευταία 50 χρόνια από γραφειοκρατικά εμπόδια που έχουν ουσιαστικά σταματήσει την κατασκευή νέων πυρηνικών εργοστασίων στην Αμερική. Τα εμπόδια αυτά οφείλονται στους φόβους της κοινής γνώμης μετά την τήξη των αντιδραστήρων στο Τσερνομπίλ, στο Three Mile Island και στη Φουκουσίμα, καθώς και στις ανησυχίες για την τοξικότητα των χρησιμοποιημένων πυρηνικών καυσίμων και την πιθανή επαναχρησιμοποίησή τους σε πυρηνικά όπλα.
Πρόσφατα, ωστόσο, προέκυψε μια σπάνια διακομματική συναίνεση υπέρ της πυρηνικής ενέργειας. Μιλώντας στην 29η Διάσκεψη των Μερών του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή (COP 29), ο οικοδεσπότης της συνόδου κορυφής Τζεϊχούν Μπαϊράμοφ ζήτησε «την ασφαλή, ασφαλή, δίκαιη και προσιτή επέκταση της πυρηνικής ενέργειας», επιβεβαιώνοντας ότι οι περιβαλλοντολόγοι βλέπουν πλέον την πυρηνική ενέργεια ως αποδεκτά «καθαρή», μαζί με την αιολική και την ηλιακή.
Αλλά η αναβίωση της αδρανούς βιομηχανίας πυρηνικής ενέργειας της Αμερικής είναι ένα άλλο θέμα.
Όσον αφορά τις προτεραιότητες, «υπάρχει η απειλή της κλιματικής [αλλαγής] από την πλευρά των Δημοκρατικών, και σίγουρα η ενεργειακή ασφάλεια, οι γεωστρατηγικές [ανησυχίες], η Ρωσία και η Κίνα από την πλευρά των Ρεπουμπλικανών, που τώρα βλέπουμε δεσμεύσεις για τριπλασιασμό των πυρηνικών από τις Ηνωμένες Πολιτείες και την COP 29, μαζί με 20 άλλες χώρες», δήλωσε στους Epoch Times ο Εντ ΜακΓκίνις, διευθύνων σύμβουλος της Curio, μιας εταιρείας που σχεδιάζει να ανακυκλώνει πυρηνικά καύσιμα στην Αμερική.
«ΑΑλλά πού είναι οι παραγγελίες; Γιατί δε χτυπάνε την πόρτα οι αμερικανικές επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας για αυτούς τους προηγμένους αντιδραστήρες;», ρώτησε ο ΜακΓκίνις. «Θα έλεγα ότι ο λόγος είναι ότι βρίσκονται σε εξαιρετικά δύσκολη θέση».
Εάν οι επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας μπορούν να ξεπεράσουν τη δύσκολη διαδικασία για την απόκτηση ρυθμιστικών εγκρίσεων και αδειών και στη συνέχεια να συγκεντρώσουν αρκετά κεφάλαια για την κατασκευή ενός νέου πυρηνικού σταθμού, εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν την ανάγκη για αξιόπιστη προμήθεια καυσίμων. Και όταν τα καύσιμα αναλωθούν, χρειάζονται έναν ασφαλή και σίγουρο τρόπο διάθεσής τους.
Από το 1992, οι Ηνωμένες Πολιτείες εξαρτώνται από τις εισαγωγές για το μεγαλύτερο μέρος των 40 εκατομμυρίων κιλών ουρανίου που απαιτούνται για την τροφοδοσία της αμερικανικής πυρηνικής βιομηχανίας.
Σύμφωνα με την Αμερικανική Υπηρεσία Ενεργειακών Πληροφοριών (Energy Information Administration-EIA), η εγχώρια παραγωγή ουρανίου -της πηγής καυσίμου για τα πυρηνικά εργοστάσια- κορυφώθηκε το 1980. Από το 2022, οι ξένοι προμηθευτές ουρανίου είναι η Ρωσία (12%, παρά το εμπάργκο), το Καζακστάν (25%), το Ουζμπεκιστάν (11%), ο Καναδάς (27%), η Αυστραλία (9%) και άλλα ξένα έθνη (16%).
Η Αμερική επιλέγει την αποθήκευση έναντι της ανακύκλωσης
Τα πυρηνικά καύσιμα, τα οποία έχουν τη μορφή μικρών κεραμικών σφαιριδίων που αποτελούνται από εμπλουτισμένο ουράνιο-235 και ουράνιο-238, τροφοδοτούν τους αντιδραστήρες για πέντε χρόνια πριν αναλωθούν. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, μόνο το 4% περίπου του υλικού χρησιμοποιείται στη διαδικασία σχάσης.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, το υπόλοιπο προϊόν, που αποτελείται από περισσότερους από 85.000 μετρικούς τόνους μέχρι σήμερα, απομακρύνεται από τους αντιδραστήρες ως ραδιενεργά απόβλητα και βυθίζεται σε νερό στο χώρο του εργοταξίου για να ψύχεται για αρκετά χρόνια μέχρι να χάσει μέρος της ραδιενέργειάς του. Στη συνέχεια συσκευάζεται σε ξηρά δοχεία και αποθηκεύεται επ’ αόριστον, συνήθως στους χώρους των σταθμών παραγωγής ενέργειας.
Σήμερα, υπάρχουν περισσότεροι από 60 χώροι αποθήκευσης σε ξηρά δοχεία σε 34 πολιτείες των ΗΠΑ, σύμφωνα με το Center for Arms Control and Proliferation (Κέντρο για τον Ελεγχο και την Αύξηση των Όπλων).
Σύμφωνα με τους όρους του νόμου του 1982 περί πολιτικής για τα πυρηνικά απόβλητα, το Υπουργείο Ενέργειας των ΗΠΑ (Department of Energy-DOE) είναι υπεύθυνο για την ασφαλή διάθεση των πυρηνικών αποβλήτων. Αλλά μέχρι στιγμής, το DOE έχει αφήσει το έργο αυτό στις ηλεκτρικές εταιρείες κοινής ωφέλειας, ενώ αναμένει τη χρηματοδότηση για την κατασκευή χώρων αποθήκευσης, όπως η προτεινόμενη αποθήκη στο όρος Γιούκα στη Νεβάδα.
«Το DOE είναι υπεύθυνο για τη διάθεση αυτών των αποβλήτων υψηλής ραδιενέργειας σε μόνιμο γεωλογικό χώρο αποθήκευσης, αλλά δεν έχει ακόμη κατασκευάσει μια τέτοια εγκατάσταση, επειδή οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής βρίσκονται σε αδιέξοδο σχετικά με το τι θα γίνει με αυτά τα αναλωμένα καύσιμα από το 2010», αναφέρει το Government Accountability Office (Γραφείο Λογοδοσίας της Κυβέρνησης) των ΗΠΑ.
Εν τω μεταξύ, ο όγκος των αναλωμένων πυρηνικών καυσίμων που οι επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας έχουν κρατήσει σε προσωρινή αποθήκευση συνεχίζει να συσσωρεύεται κατά επιπλέον 2.000 μετρικούς τόνους κάθε χρόνο, γεγονός που ωθεί τις επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας να μηνύσουν επιτυχώς την κυβέρνηση για παραβίαση της σύμβασης.
«Αν δεν λύσουμε το πρόβλημα των αποβλήτων, οι επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας δεν πρόκειται να χτυπήσουν την πόρτα παραγγέλνοντας ένα σωρό αντιδραστήρες», δήλωσε ο ΜακΓκίνις. «Αν αγοράσουν έναν αντιδραστήρα, αυτόματα συμφωνούν να έχουν αδρανή πυρηνικά απόβλητα στο χώρο τους.
«Αυτό που εμποδίζει την αύξηση των παραγγελιών είναι η έλλειψη των υπηρεσιών και των τεχνολογιών που χρειάζονται οι επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας», είπε. «Χρειάζονται τον αντιδραστήρα, χρειάζονται το καύσιμο και χρειάζονται επίσης τη διαχείριση των αποβλήτων».
Αξιοποίηση χρησιμοποιημένου καυσίμου
Ο ΜακΓκίνις, ο οποίος εργάστηκε στο DOE από το 1991 έως το 2021, εγκατέλειψε την κυβέρνηση για την ιδιωτική βιομηχανία, αναλαμβάνοντας θέση επικεφαλής μιας νεοφυούς εταιρείας με την ονομασία Curio, η οποία ιδρύθηκε το 2020 από τον ραβίνο Γιετσεζκέλ Μόσκοβιτς και τον αδελφό του Γιεχούντα Μόσκοβιτς.
Αν και η Curio έχει αναπτύξει τη δική της καινοτόμο και «περιβαλλοντικά βιώσιμη» τεχνολογία ανακύκλωσης, η αρχική διαδικασία επαναχρησιμοποίησης των αναλωμένων πυρηνικών καυσίμων αναπτύχθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες τη δεκαετία του 1950 και χρησιμοποιείται κερδοφόρα σε άλλες χώρες εδώ και δεκαετίες.
Η Orano, μία από τις μεγαλύτερες εμπορικές εταιρείες ανακύκλωσης στον κόσμο, έχει επανεπεξεργαστεί περισσότερους από 40.000 μετρικούς τόνους χρησιμοποιημένων πυρηνικών καυσίμων από το 1976, μεγάλο μέρος των οποίων τοποθετείται ξανά σε αντιδραστήρες για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, σύμφωνα με τον Κέρτις Ρόμπερτς, διευθυντή επικοινωνίας της εταιρείας.
Η Orano δραστηριοποιείται σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών. Η εταιρεία έχει επανεπεξεργαστεί στις γαλλικές εγκαταστάσεις της χρησιμοποιημένα πυρηνικά καύσιμα από χώρες όπως η Γαλλία, η Ιαπωνία, η Ολλανδία, το Βέλγιο, η Ελβετία και η Γερμανία και εκτιμά ότι το 10 % της ηλεκτρικής ενέργειας της Γαλλίας προέρχεται από ανακυκλωμένα πυρηνικά καύσιμα.
«Σε αντίθεση με τις Ηνωμένες Πολιτείες, η Γαλλία δεν έχει ανάγκη για ενδιάμεση ξηρή αποθήκευση [των χρησιμοποιημένων πυρηνικών καυσίμων των αντιδραστήρων ελαφρού ύδατος], καθώς η ανακύκλωση του ουρανίου και του πλουτωνίου των χρησιμοποιημένων καυσίμων παρέχει μια βιώσιμη λύση διαχείρισης», δήλωσε ο Ρόμπερτς στους Epoch Times.
Οι πυρηνικές φιλοδοξίες της Αμερικής
Όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες δημιούργησαν για πρώτη φορά την υποδομή πυρηνικής ενέργειας τη δεκαετία του 1970, είχαν φιλοδοξίες να κατασκευάσουν περίπου 1.000 εργοστάσια σε όλη τη χώρα. Το σχέδιο εκείνη την εποχή ήταν επίσης να ανακυκλώνουν τα καύσιμα, αλλά η βιομηχανία ανακύκλωσης έκλεισε λόγω ανησυχιών της κυβέρνησης Κάρτερ για τη διάδοση πυρηνικών όπλων από τα επανεπεξεργασμένα καύσιμα.
Παρόλο που η πολιτική αυτή ανατράπηκε στη συνέχεια τη δεκαετία του 1980, η βιομηχανία παρέμεινε έκτοτε επιφυλακτική.
«Για λόγους διεθνούς πολιτικής που ανάγονται στον Κάρτερ, όχι για τεχνικούς λόγους, αποφασίστηκε να μην ανακυκλώνεται πλέον», δήλωσε ο ΜακΓκίνις. «Ο πρόεδρος Ρέιγκαν το ανέτρεψε αυτό. Αλλά μέχρι τότε, οι εταιρείες που ανακύκλωναν είχαν χάσει ένα σημαντικό ποσό κεφαλαίου ως αποτέλεσμα της απότομης αλλαγής της πολιτικής και δεν υπήρχε καμία διάθεση να επιστρέψουν».
Μια έκθεση του Μαΐου των νομικών αναλυτών Τζέιν Ακομάντο, εταίρου της Morgan Lewis, και Πάτρικ Πενέλα, συνεργάτη, συμφωνεί.
«Αν και αρκετές άλλες χώρες και ορισμένες κυβερνητικές εγκαταστάσεις των ΗΠΑ επεξεργάζονται καύσιμα, οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν αναπτύξει εμπορική βιομηχανία επανεπεξεργασίας», ανέφεραν.
«Αν και δεν απαγορεύεται από το νόμο, η δυνατότητα μιας κυβέρνησης να περιορίσει ή να απαγορεύσει την εμπορική επανεπεξεργασία δημιουργεί σημαντική αβεβαιότητα για τους ιδιώτες επενδυτές».
Δικομματική αλλαγή στάσης;
Πρόσφατα, ωστόσο, υπάρχουν ενδείξεις ότι οι πολιτικοί άνεμοι μπορεί να αλλάξουν.
Τον Οκτώβριο του 2022, το DOE ανακοίνωσε επιχορηγήσεις ύψους 38 εκατομμυρίων δολαρίων σε διάφορα πανεπιστήμια και ιδιωτικές εταιρείες για τη «μείωση των επιπτώσεων της διάθεσης χρησιμοποιημένων πυρηνικών καυσίμων (Used Nuclear Fuel-UNF) από αντιδραστήρες ελαφρού νερού», στο πλαίσιο του προγράμματος Converting UNF Radioisotopes Into Energy (Μετατροπή ραδιοϊσοτόπων UNF σε ενέργεια).
Στο πλαίσιο αυτού του προγράμματος, 5 εκατ. δολάρια χορηγήθηκαν στην Curio για την ανάπτυξη ενός προγράμματος ανακύκλωσης σε εμπορική κλίμακα μέσω μιας διαδικασίας που ανέπτυξε με την ονομασία NuCycle, η οποία αντιμετωπίζει επίσης ζητήματα μη διάδοσης.
«Το NuCycle μεταβάλλει το σημερινό παράδειγμα σχετικά με τα πυρηνικά απόβλητα, επαναπροσδιορίζοντάς τα ως περιουσιακό στοιχείο, και δημιουργεί την εμπορική προοπτική για την ανακύκλωση UNF στις ΗΠΑ», αναφέρεται σε δελτίο τύπου του DOE.
Τον Απρίλιο, η υποεπιτροπή της Βουλής των Αντιπροσώπων για την Ενέργεια, το Κλίμα και την Ασφάλεια των Δικτύων πραγματοποίησε ακρόαση για την εξεύρεση εναλλακτικών λύσεων για τη διάθεση των αναλωμένων πυρηνικών καυσίμων και οι συζητήσεις επιβεβαίωσαν ότι τα εναπομείναντα εμπόδια στην ανακύκλωση των πυρηνικών καυσίμων είναι μάλλον πολιτικά παρά τεχνικά, σύμφωνα με τους Ακομάντο και Πενέλα.
Η ακρόαση κάλυψε θέματα όπως τα 10,6 δισεκατομμύρια δολάρια που έχουν καταβάλει μέχρι σήμερα οι φορολογούμενοι για να πληρώσουν τις επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας για την αποτυχία του DOE να τηρήσει τις υποχρεώσεις του για την απομάκρυνση των πυρηνικών αποβλήτων σύμφωνα με τον νόμο περί πολιτικής για τα πυρηνικά απόβλητα.
Οι εταιρείες ανακύκλωσης λένε ότι υπάρχει μεγάλη αξία σε αυτό που αποκαλούν «ελαφρώς χρησιμοποιημένα πυρηνικά καύσιμα».
«Όχι μόνο απομένει το 96% της ενεργειακής αξίας για να μπορέσουμε να το επαναχρησιμοποιήσουμε για νέα καύσιμα, αλλά αυτή η πενταετής περίοδος σχάσης παράγει μια σειρά από εξαιρετικά πολύτιμα και περιζήτητα ισότοπα», δήλωσε ο ΜακΓκίνις.
«Ισότοπα για την καταπολέμηση του καρκίνου, για άλλες ιατρικές χρήσεις, ισότοπα για βιομηχανική χρήση, ισότοπα για την εθνική ασφάλεια, για διαστημικές βάσεις, ακόμη και ορισμένα μη ραδιενεργά ισότοπα που έχουν τεράστια αξία».
Επιπλέον, είπε, υπάρχει αρκετή ενέργεια που παραμένει στα αναλωμένα πυρηνικά καύσιμα, αν ανακυκλωθούν, για να καλύψει τις ενεργειακές ανάγκες της Αμερικής για τα επόμενα 150 χρόνια.
«Τα χρησιμοποιημένα πυρηνικά καύσιμα είναι απόβλητα μόνο αν τα σπαταλήσετε», δήλωσε ο Ρομπερτς.
Μέσω της ανακύκλωσης, το 96% των χρησιμοποιημένων πυρηνικών καυσίμων, που αποτελούνται κατά 95% από ουράνιο και κατά 1% από πλουτώνιο, μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν σε νέα πυρηνικά καύσιμα ή να χρησιμοποιηθούν για άλλους σκοπούς. Το υπόλοιπο 4% σφραγίζεται σε γυαλί και τοποθετείται σε μεταλλικά δοχεία για περίπου 300 χρόνια μέχρι να διασπαστεί στο αρχικό χαμηλό επίπεδο ραδιενέργειας του ουρανίου που εξορύχθηκε για πρώτη φορά.
Συγκριτικά, οι τρέχουσες περίοδοι αποθήκευσης για μη ανακυκλωμένο UNF κυμαίνονται μεταξύ 10.000 και 100.000 ετών.
Αλλά ο Ρόμπερτς λέει ότι η Orano εργάζεται για να βρει χρήσεις ακόμη και για μέρος αυτού του υπολειπόμενου 4%, το οποίο περιέχει «δυνητικά χρήσιμα υλικά όπως κρυπτόν-85, στρόντιο-90, αμερίκιο-241 και στοιχεία σπάνιων γαιών και λανθανιδίων».
Ξεπερνώντας τα εμπόδια
Ωστόσο, παραμένουν εμπόδια στην πορεία προς την πυρηνική ανακύκλωση στην Αμερική.
Ενώ οι ομοσπονδιακές επιχορηγήσεις είναι επί του παρόντος διαθέσιμες και η ιδιωτική χρηματοδότηση έχει αυξηθεί τα τελευταία πέντε χρόνια, οι εταιρείες ανακύκλωσης UNF λένε ότι «η ανακύκλωση ‘κυμαίνεται’ ανάλογα με τις τεχνολογικές εξελίξεις και την προσφορά και τη ζήτηση πυρηνικών καυσίμων, αλλά ακόμη περισσότερο με την κυβερνητική πολιτική.
Η Πυρηνική Ρυθμιστική Επιτροπή, η οποία εποπτεύει την αμερικανική βιομηχανία πυρηνικής ενέργειας, «εντόπισε 23 κενά στους δικούς της κανονισμούς για την επανεπεξεργασία, τα οποία ποτέ δεν έχει επιλύσει πλήρως», δήλωσε ο Ρόμπερτς, αν και «τα μέσα για να ξεπεραστούν αυτά τα κενά έχουν σε μεγάλο βαθμό προσδιοριστεί».
Εκτός από τα ρυθμιστικά ζητήματα, υπάρχει και η αμερικανική νομοθεσία που πρέπει να αντιμετωπιστεί.
«Οποιαδήποτε προσπάθεια για μια νέα ματιά σε αυτόν τον πολύτιμο εθνικό πόρο και για μια βιώσιμη προσέγγιση της ανακύκλωσης δεν ήταν πραγματικά δυνατή, επειδή θα έπρεπε να αλλάξει ο νόμος για την πολιτική πυρηνικών αποβλήτων, και αυτό θα απαιτούσε διακομματική υποστήριξη», δήλωσε ο ΜακΓκίνις.
«Μόλις τα τελευταία τρία ή τέσσερα χρόνια είχαμε αυτή τη μοναδική στιγμή όπου υπάρχει ισχυρή διακομματική υποστήριξη για την πυρηνική ενέργεια».
Ο ίδιος δήλωσε ότι σχεδιάζει να αποδείξει την απόδειξη της έννοιας σε υπάρχοντα πυρηνικά απόβλητα μέχρι το τέλος του επόμενου έτους και, αν μπορέσουν να ξεπεραστούν τα νομικά και ρυθμιστικά εμπόδια, να ξεκινήσει η εμπορική ανακύκλωση πυρηνικών αποβλήτων σε μεγάλη κλίμακα στην Αμερική εντός της επόμενης δεκαετίας.
Του Kevin Stocklin
