Η Κίνα ετοιμάζεται αύριο 3 Σεπτεμβρίου να πραγματοποιήσει τη μεγαλύτερη στρατιωτική παρέλαση της σύγχρονης ιστορίας της, με το πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ να επιδιώκει όχι μόνο να τιμήσει την 80ή επέτειο από τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, αλλά κυρίως να προβάλει την ισχύ της χώρας του ως ανερχόμενη ηγεμονία σε έναν κόσμο γεμάτο γεωπολιτικές αναταράξεις.
Περισσότεροι από είκοσι ξένοι ηγέτες αναμένεται να βρεθούν στην πλατεία Τιεν Αν Μεν για την εκδήλωση της «Ημέρας της Νίκης», η οποία σηματοδοτεί τα 80 χρόνια από την ήττα της Ιαπωνίας στο τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Κεντρικά πρόσωπα θα είναι ο Βλαντίμιρ Πούτιν, ο Κιμ Γιονγκ Ουν και ο Ιρανός πρόεδρος Μασούντ Πεζεσκιάν, ενώ δίπλα τους θα σταθεί και ο επικεφαλής της χούντας της Μιανμάρ, Μιν Άουνγκ Χλάινγκ, ο οποίος σπάνια ταξιδεύει στο εξωτερικό. Παρών θα είναι επίσης και ο πρώην πρωθυπουργός της Ελλάδας Γιώργος Παπανδρέου, γεγονός που προσθέτει ελληνικό ενδιαφέρον στη διεθνή σύνθεση των προσκεκλημένων.
Η συνύπαρξη όλων αυτών των προσωπικοτήτων ερμηνεύεται από αναλυτές ως σαφές μήνυμα: το Πεκίνο επιχειρεί να συγκροτήσει έναν εναλλακτικό πόλο ισχύος απέναντι στη Δύση, τον λεγόμενο «άξονα αναταραχής».
«Η παρουσία του Βλαντίμιρ Πούτιν, του Ιρανού Μασούντ Πεζεσκιάν και του Κιμ Γιονγκ Ουν υπογραμμίζει τον ρόλο της Κίνας ως κορυφαίας αυταρχικής δύναμης στον κόσμο», δήλωσε ο Νηλ Τόμας, ειδικός σε θέματα κινεζικής πολιτικής στο Κέντρο Ανάλυσης της Κίνας του Ινστιτούτου Πολιτικής της Κοινωνίας της Ασίας.
Η αύξηση των ηγετών από χώρες της Κεντρικής Ασίας, της Δυτικής Ασίας και της Νοτιοανατολικής Ασίας που συμμετέχουν στη φετινή παρέλαση σε σύγκριση με την τελευταία του 2015 υπογραμμίζει την πρόοδο του Πεκίνου στην περιφερειακή διπλωματία, προσέθεσε ο Τόμας.
Επιδείξεις στρατιωτικής ισχύος
Η παρέλαση αναμένεται να είναι προσεκτικά σκηνοθετημένη ώστε να καταδείξει τα άλματα της Κίνας στον στρατιωτικό εκσυγχρονισμό. Θα παρουσιαστούν υπερηχητικά όπλα, μη επανδρωμένα αεροσκάφη, νέοι βαλλιστικοί πύραυλοι, όπως ο DF-26, γνωστός ως «δολοφόνος της Γκουάμ», λόγω της ικανότητάς του να πλήττει αμερικανικές βάσεις στον Ειρηνικό, καθώς και νέοι αντιπλοϊκοί πύραυλοι (πύραυλοι που έχουν σχεδιαστεί για να καταστρέφουν ή να ακινητοποιούν εχθρικά πλοία) , οι Ying Ji (που σημαίνει «επίθεση αετού» στα κινέζικα), που όπως έχουν επισημάνει κινέζοι σχολιαστές στοχεύουν να αποτρέψουν την αμερικανική απειλή για την εθνική ασφάλεια της Κίνας.
Η εμφάνιση του Σι να επιθεωρεί τα στρατεύματα με φόντο τον Πούτιν και τον Κιμ Γιονγκ Ουν αναμένεται να αποτελέσει το ισχυρό σύμβολο της ημέρας, μια σαφή εικόνα πως το Πεκίνο φιλοδοξεί να σταθεί στο κέντρο ενός αυταρχικού συνασπισμού που αντιμάχεται την αμερικανική επιρροή.
Διπλωματικά μηνύματα
Η απουσία των περισσότερων δυτικών ηγετών θα υπογραμμίσει τον διχασμό του διεθνούς σκηνικού. Μόνες εξαιρέσεις ο Σλοβάκος πρωθυπουργός Ρόμπερτ Φίκο και ο Σέρβος πρόεδρος Αλεξάνταρ Βούτσιτς, γνωστοί για τις φιλορωσικές τους θέσεις. Η παρουσία, ωστόσο, του Γιώργου Παπανδρέου δίνει ένα διαφορετικό στίγμα, καθώς είναι από τους λίγους Ευρωπαίους που θα βρεθούν στο πλευρό του Σι.
Παράλληλα, η Κίνα επιχειρεί να επαναπλαισιώσει και να αναδείξει τη σωστή οπτική στην ιστορία του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, προβάλλοντας τον «καθοριστικό» ρόλο της ίδιας και της Σοβιετικής Ένωσης στην καταπολέμηση των φασιστικών δυνάμεων στην Ασία και την Ευρώπη, σε μια προσπάθεια να αντλήσει ιστορική νομιμοποίηση για τη σημερινή της γεωπολιτική ατζέντα.
Σε άρθρο της η People’s Daily ισχυρίστηκε, αυτή την εβδομάδα, ότι η διεθνής κοινότητα συστηματικά παραβλέπει τη συμβολή της Κίνας στον αγώνα κατά της Ιαπωνίας και ότι ο ρόλος του Κομουνιστικού Κόμματος στον πόλεμο έχει σκόπιμα παρουσιαστεί με αρνητικό και υποτιμητικό τρόπο.
Αναλυτές: Πρόβα παγκόσμιας ηγεσίας
Πολιτικοί επιστήμονες τονίζουν ότι το κεντρικό διακύβευμα της παρέλασης δεν είναι η μνήμη του πολέμου, αλλά η παγίωση της εικόνας του Σι Τζινπίνγκ ως παγκόσμιου ηγέτη. Η παρουσία των Πούτιν, Κιμ και Πεζεσκιάν θα προσδώσει διεθνές κύρος στην Κίνα, δείχνοντας ότι το Πεκίνο μπορεί να συγκροτήσει ένα δίκτυο συμμάχων στον παγκόσμιο νότο και πέραν αυτού.
«Ο Σι χρησιμοποιεί την ιστορική μνήμη για να οικοδομήσει μια νέα αφήγηση: ότι η Κίνα, όπως τότε στον πόλεμο, έτσι και τώρα, είναι απαραίτητη δύναμη για την παγκόσμια σταθερότητα, αλλά αυτή τη φορά υπό τους δικούς της όρους», σχολίασε ειδικός του Ινστιτούτου Πολιτικής της Ασίας.
Ο Λιμ Τσουάν-τιονγκ, ερευνητής στο Ινστιτούτο Προηγμένων Σπουδών για την Ασία του Πανεπιστημίου του Τόκυο, εκτίμησε ότι ο πραγματικός στόχος της «μεγαλοπρεπούς αυτής παράστασης» είναι να ενισχύσει το κύρος του Σι Τζινπίνγκ και του Κομμουνιστικού Κόμματος. Όπως τόνισε, «η 80ή επέτειος δεν προϋποθέτει απαραίτητα μια στρατιωτική παρέλαση», υπενθυμίζοντας ότι η Κίνα μόλις την τελευταία δεκαετία άρχισε να τιμά την ημερομηνία. Κατά την άποψή του, οι περισσότεροι από τους ξένους ηγέτες που θα παρευρεθούν δεν το κάνουν για να συμμετάσχουν στον εορτασμό της νίκης, αλλά για να προσδώσουν βαρύτητα στην εικόνα της Κίνας και να αποφύγουν τυχόν διπλωματικές τριβές.
Η Κίνα απέναντι στη Δύση
Η παρέλαση έρχεται σε μια περίοδο έντονων τριβών με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Η κυβέρνηση Τραμπ συνεχίζει τον εμπορικό πόλεμο και μειώνει τη συμμετοχή της σε διεθνείς θεσμούς, αφήνοντας κενά που η Κίνα σπεύδει να καλύψει. Η αυριανή στρατιωτική επίδειξη αναμένεται να λειτουργήσει όχι μόνο ως εορτασμός, αλλά και ως στρατιωτική δήλωση φιλοδοξιών.
Με τον Σι Τζινπίνγκ στο τιμόνι, το Πεκίνο δείχνει αποφασισμένο να εδραιωθεί ως ο νέος κεντρικός άξονας της παγκόσμιας τάξης, μια τάξη που δεν θα ορίζεται πλέον από τη Δύση, αλλά από το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας και τους συμμάχους του.
