Ρεπουμπλικάνοι νομοθέτες παρουσίασαν πρόταση νόμου που θα απαγορεύει σε πολίτες αντίπαλων κρατών, και κυρίως της Κίνας, να εργάζονται ή να επισκέπτονται τα εθνικά εργαστήρια των Ηνωμένων Πολιτειών.
Το νομοσχέδιο κατατέθηκε στις 11 Μαρτίου από τον γερουσιαστή Τομ Κότον (R-Ark.) εν μέσω αυξανόμενων ανησυχιών της Ουάσιγκτον για την κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας και τις κατασκοπευτικές δραστηριότητες που υποστηρίζονται από το Πεκίνο. Ο Κότον, ο οποίος είναι πρόεδρος της Επιτροπής Πληροφοριών της Γερουσίας, δήλωσε ότι η παρουσία ξένων υπηκόων στα πιο ευαίσθητα εργαστήρια της χώρας αποτελεί ξεκάθαρη απειλή για την εθνική ασφάλεια και πρέπει να σταματήσει άμεσα.
Ο γερουσιαστής Μάικ Λι (R-Utah), συνυποστηρικτής του νομοσχεδίου, υποστήριξε ότι το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας (ΚΚΚ) και άλλα εχθρικά καθεστώτα έχουν συστηματικά στοχοποιήσει τα αμερικανικά εργαστήρια, προσελκύοντας κορυφαίους επιστήμονες και χρησιμοποιώντας την αμερικανική έρευνα για να ενισχύσουν τις στρατιωτικές τους φιλοδοξίες.
Το νομοσχέδιο, με τίτλο «Νόμος για την Προστασία της Αμερικανικής Τεχνολογίας από Εκμετάλλευση», αποσκοπεί στην απαγόρευση εισόδου ή εργασίας σε ερευνητές από την Κίνα, τη Ρωσία, το Ιράν, τη Βόρεια Κορέα και την Κούβα στα εθνικά εργαστήρια του υπουργείου Ενέργειας των ΗΠΑ. Η απαγόρευση δεν θα επηρεάζει Αμερικανούς πολίτες ή κατόχους άδειας μόνιμης διαμονής, ενώ θα υπάρχει πρόβλεψη για εξαιρέσεις. Σύμφωνα με το κείμενο του νομοσχεδίου, ο υπουργός Ενέργειας θα μπορεί να χορηγεί ειδικές εξαιρέσεις για ακαδημαϊκούς επισκέπτες από τις πέντε αυτές χώρες, εφόσον αποδεικνύεται ότι η παρουσία τους αποφέρει περισσότερα οφέλη απ’ ό,τι εθνικούς και οικονομικούς κινδύνους για τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Έλλειψη αμοιβαιότητας
Σήμερα, στις 17 εθνικές ερευνητικές εγκαταστάσεις που υπάγονται στο υπουργείο Ενέργειας πραγματοποιείται επιστημονική έρευνα σε τομείς που εκτείνονται από τις ενεργειακές τεχνολογίες έως την πυρηνική αποτροπή.
Σύμφωνα με το γραφείο του Κότον, το οικονομικό έτος 2023, περίπου 40.000 ξένοι επιστήμονες είχαν πρόσβαση σε αυτά τα εργαστήρια, εκ των οποίων σχεδόν 8.000 προέρχονταν από την Κίνα και τη Ρωσία. Αυτό σημαίνει ότι ένας στους πέντε ξένους επιστήμονες που εισέρχονται στα κορυφαία εργαστήρια των ΗΠΑ προέρχεται από τα πιο επικίνδυνα αντίπαλα κράτη, επισημαίνει το γραφείο του γερουσιαστή.
Κατά τη διάρκεια ακρόασης που πραγματοποιήθηκε τον Φεβρουάριο από την Επιτροπή Ενέργειας και Φυσικών Πόρων της Γερουσίας, ο Κότον έθεσε στους νομοθέτες και τους ερευνητές το ερώτημα εάν πιστεύουν ότι σε αντίστοιχα κινεζικά ή ρωσικά εργαστήρια ένας στους πέντε ξένους επιστήμονες είναι Αμερικανός. Ο ίδιος υπογράμμισε ότι δεν υπάρχει καμία αμοιβαιότητα σε αυτό το ζήτημα.
Ο γερουσιαστής Τζέιμς Ρις (R-Idaho), πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας, συμμερίστηκε τις ανησυχίες σχετικά με την παρουσία Κινέζων ερευνητών στα εργαστήρια. Τόνισε ότι ένας μηχανικός που φτάνει στις ΗΠΑ για να εργαστεί σε ένα ερευνητικό εργαστήριο μπορεί να μην έχει αρχικά καμία κακή πρόθεση. Ωστόσο, όπως υποστήριξε, όποιος ζει σε ένα κομμουνιστικό, αυταρχικό καθεστώς δεν έχει τίποτα που να του ανήκει πραγματικά. Σύμφωνα με τον Ρις, η ιδιοκτησία, η σκέψη και οι γνώσεις ενός Κινέζου ανήκουν στο Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας.
Μια εκτεταμένη εκστρατεία
Αμερικανοί αξιωματούχοι προειδοποιούν εδώ και καιρό ότι το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας (ΚΚΚ) διεξάγει μια εκτεταμένη εκστρατεία κατασκοπείας με στόχο την αμερικανική πνευματική ιδιοκτησία. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, το Πεκίνο χρησιμοποιεί μεθοδικά την κλοπή, την υποχρεωτική μεταφορά τεχνογνωσίας, τις κυβερνοεπιθέσεις και άλλες μεθόδους, προκειμένου να ξεπεράσει τις Ηνωμένες Πολιτείες και να ικανοποιήσει τις φιλοδοξίες του.
Το 2021, ο τότε διευθυντής του FBI Κρίστοφερ Ρέι είχε δηλώσει σε νομοθέτες ότι η υπηρεσία του ξεκινούσε έρευνες αντικατασκοπείας σχετικές με την Κίνα «κάθε 12 ώρες».
Παράλληλα, το Πεκίνο έχει δρομολογήσει προγράμματα προσέλκυσης ταλέντων, όπως το Πρόγραμμα των Χιλίων Ταλέντων, με στόχο να δελεάσει ξένους ειδικούς, μεταξύ αυτών και Κινέζους της διασποράς, ώστε να εργαστούν στην Κίνα.
Ο γερουσιαστής Μάικ Λι, πρόεδρος της Επιτροπής Ενέργειας και Φυσικών Πόρων της Γερουσίας, τόνισε κατά τη διάρκεια ακρόασης ότι το ΚΚΚ στρατολογεί συστηματικά κορυφαίους επιστήμονες, οι οποίοι εκπαιδεύτηκαν στη Δύση, εργάστηκαν σε αμερικανικά εργαστήρια και χρηματοδοτήθηκαν από τις Ηνωμένες Πολιτείες για την ανάπτυξη τεχνολογιών, επισημαίνοντας ότι το κινεζικό καθεστώς στη συνέχεια τούς προσελκύει στην Κίνα, με σκοπό την αξιοποίηση της αμερικανικής τεχνογνωσίας προς όφελος του κινεζικού στρατού.
Ο Λι επεσήμανε ότι οι συνέπειες αυτής της στρατηγικής έχουν αρχίσει να γίνονται ορατές, καθώς πρώην ερευνητές [του υπουργείου Ενέργειας] των ΗΠΑ βοηθούν την Κίνα στην ανάπτυξη υπερηχητικών πυραύλων, διατρητικών πυρηνικών κεφαλών και προηγμένων υποβρυχίων. Αυτά τα όπλα, όπως σημείωσε, έχουν σχεδιαστεί για να ξεπεράσουν και να αποτρέψουν τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο ίδιος προειδοποίησε ότι το Πεκίνο εκμεταλλεύεται ενεργά τα ανεπαρκή πρωτόκολλα ασφαλείας.
Έκθεση της ιδιωτικής εταιρείας πληροφοριών Strider Technologies από το 2021 αποκάλυψε ότι τουλάχιστον 162 επιστήμονες που είχαν εργαστεί στο Εθνικό Εργαστήριο του Λος Άλαμος – όπου αναπτύχθηκε η πρώτη ατομική βόμβα – είχαν στρατολογηθεί από το Πεκίνο τις τελευταίες τρεις δεκαετίες για να συμμετάσχουν σε στρατιωτικά προγράμματα της Κίνας.
Ένας πρώην επιστήμονας του εργαστηρίου αυτού καταδικάστηκε το 2020 σε πενταετή αναστολή, αφού παραδέχτηκε την ενοχή του για ψευδείς δηλώσεις σχετικά με τη συμμετοχή του στο κρατικά χρηματοδοτούμενο κινεζικό Πρόγραμμα των Χιλίων Ταλέντων.
Ανταποκρινόμενος στις αυξανόμενες ανησυχίες, ο Νόμος Εθνικής Άμυνας του 2025, που υπογράφηκε τον Δεκέμβριο του 2024 από τον πρόεδρο Τζο Μπάιντεν, περιλαμβάνει διάταξη που περιορίζει την πρόσβαση πολιτών ή «εκπροσώπων» από τέσσερεις αντίπαλες χώρες, μεταξύ αυτών και της Κίνας, σε μη δημόσιες εγκαταστάσεις των εθνικών εργαστηρίων ασφαλείας και παραγωγής πυρηνικών όπλων του υπουργείου Ενέργειας των ΗΠΑ.
Ο περιορισμός, ο οποίος τίθεται σε ισχύ τον Απρίλιο του 2025, καλύπτει μόνο τα εθνικά εργαστήρια Λος Άλαμος, Λόρενς Λίβερμορ και Σάντια.
Κατά τη διάρκεια ακρόασης τον Φεβρουάριο, ο Πολ Ντάμπαρ, πρώην υφυπουργός Επιστήμης του Υπουργείου Ενέργειας κατά την πρώτη θητεία του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ, υπογράμμισε ότι βάσει του κινεζικού νόμου εθνικής ασφάλειας, οι Κινέζοι υπήκοοι υποχρεούνται να παραδώσουν οποιαδήποτε πληροφορία απαιτήσει το κομμουνιστικό καθεστώς.
Ο Ντάμπαρ, ο οποίος αναλαμβάνει τη θέση του αναπληρωτή υπουργού Εμπορίου, πρότεινε την επέκταση της απαγόρευσης σε όλα τα εθνικά εργαστήρια, εκτός αν χορηγείται ειδική εξαίρεση. Σύμφωνα με τον ίδιο, η Κίνα υποκλέπτει αμερικανικές τεχνολογίες εδώ και μια ολόκληρη γενιά.
Της Dorothy Li
