Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων μνήμης για τη Μικρασιατική Καταστροφή εγκαινιάστηκε την Τετάρτη 28 Ιουνίου, στο Μουσείο Πλινθοκεραμοποιίας Τσαλαπάτα Βόλου, μια ξεχωριστή και ιδιαίτερου ενδιαφέροντος έκθεση, αφιερωμένη στον ξεριζωμένο Ελληνισμό της Μικράς Ασίας. Η έκθεση, που φέρει τον τίτλο «Εκ Μικράς Ασίας», διοργανώνεται το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς και θα διαρκέσει μέχρι τις 8 Ιανουαρίου 2024.
Στους εκθεσιακούς χώρους του Μουσείου Τσαλαπάτα προβάλλονται μέσα από αρχειακό υλικό, φωτογραφίες, κειμήλια και προσωπικά αντικείμενα που έφεραν μαζί τους οι πρόσφυγες από την Μικρά Ασία και μεταξύ αυτών ξεχωρίζουν τα κεντημένα προικιά της οικογένειας Μηνόγλου, τα οποία Τούρκοι επέστρεψαν στους απογόνους της οικογένειας στον Βόλο, 75 χρόνια μετά την καταστροφή της Σμύρνης.
Για την έκθεση, προσφυγικά σωματεία του Βόλου, εθνικοί και τοπικοί φορείς αλλά και ιδιώτες συλλέκτες, δάνεισαν στο Πολιτιστικό Ίδρυμα του Ομίλου Πειραιώς αυθεντικά αντικείμενα από τις συλλογές τους, ενώ δεν είναι λίγες οι συγκινητικές ιστορίες των ανθρώπων που εγκαταστάθηκαν στον Βόλο, κυρίως στην περιοχή της Νέας Ιωνίας – όπως ονομάστηκε η περιοχή της εγκατάστασής τους – που μέχρι πριν από λίγα χρόνια αποτελούσε και ένα μεγάλο ξεχωριστό δήμο μέσα στο πολεοδομικό συγκρότημα του Βόλου.
Επίσης, οι επισκέπτες της έκθεσης «Εκ Μικράς Ασίας» έχουν την ευκαιρία να δουν, μεταξύ άλλων, ενδύματα, εξαρτήματα ένδυσης και προσωπικής φροντίδας, εικόνες και εκκλησιαστικά σκεύη, σπάνιες εκδόσεις, επιστολές από το Μέτωπο, ημερολόγια και απομνημονεύματα αιχμαλώτων, πιστοποιητικά και έγγραφα ενσωμάτωσης των προσφύγων στη νέα πατρίδα.
Η έκθεση, που τελεί υπό την αιγίδα του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και της Ομοσπονδίας Προσφυγικών Σωματείων Ελλάδος, περιλαμβάνει και αποσπάσματα από έργα σημαντικών δημιουργών, όπως ο Κοσμάς Πολίτης, ο Στράτης Μυριβήλης, η Διδώ Σωτηρίου, τα οποία, σε συνδυασμό με μαρτυρίες ανθρώπων που έζησαν τα γεγονότα, αποδίδουν γλαφυρά το κλίμα πριν και μετά την καταστροφή. Οι ενότητες της έκθεσης περιγράφουν την καθημερινή ζωή στη Μικρά Ασία, στιγμιότυπα από τη Μικρασιατική Εκστρατεία, το τέλος και τον ξεριζωμό, την άφιξη και την περίθαλψη των προσφύγων στον Βόλο, την ενσωμάτωσή τους στην πόλη, με την ίδρυση του συνοικισμού της Νέας Ιωνίας, καθώς και τη διατήρηση της μνήμης, ενώ μεταξύ άλλων αναδεικνύεται και το ισχυρό αποτύπωμα που άφησαν οι Μικρασιάτες πρόσφυγες στην τοπική ιστορία και την ανάπτυξη της περιοχής, αλλά και τη γενικότερη επίδραση που είχε η παρουσία τους σε τομείς της ελληνικής κοινωνίας.
Την ημέρα των εγκαινίων, στην κατάμεστη αίθουσα εκδηλώσεων του πολυχώρου πολιτισμού Τσαλαπάτα, που ανήκει στα μουσεία-τοπόσημα ανά την Ελλάδα του Ιδρύματος Πολιτισμού της Τράπεζας Πειραιώς, έδωσαν το παρόν σημαντικές προσωπικότητες της τέχνης και του πολιτισμού, ενώ την έναρξη της έκθεσης χαιρετησε με ομιλία του ο πρόεδρος του ιδρύματος Γιώργος Χαντζηνικολάου. Όπως είπε, ο Βόλος ήταν μία από τις πόλεις που δέχτηκαν πολύ μεγάλο αριθμό προσφύγων, και ρίζωσαν σε αυτό τον τόπο πολλές γενιές που πρόσφεραν στον πολιτισμό, φέρνοντας μαζί τους και κειμήλια που σήμερα εκτίθενται σε αυτούς τους χώρους. «Σαν Ίδρυμα Πολιτισμού του Ομίλου Πειραιώς θέλουμε να έρθουμε πιο κοντά και στην ελληνική περιφέρεια και να βγούμε από την Αθήνα, και γι΄αυτό θα ακολουθήσουν αντίστοιχες εκθέσεις στο Μουσείο Μαστίχας της Χίου και στο Μουσείο Βιομηχανικής Ελαιουργίας στην Λέσβο», ανέφερε ο κ. Χατζηνικολάου.
Χαιρετισμό απηύθυνε και ο μητροπολίτης Δημητριάδος κ. Ιγνάτιος, που υπενθύμισε ότι πριν λίγες μέρες, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος που επισκέφθηκε τον Βόλο και τον καθεδρικό ναό της Ευαγγελίστριας στη Νέα Ιωνία, με την ιστορική – όπως τη χαρακτήρισε – ομιλία του, άγγιξε τις καρδιές και έφερε μνήμες από την ιστορία της Μικράς Ασίας.
Η πρόεδρος του μικρασιατικού συλλόγου «Το Εγγλεζονήσι» Ουρανία Σταματιάδου, συνταξιούχος εκπαιδευτικός, είπε ότι όλη της τη ζωή την αφιέρωσε στο να μιλά για την πατρίδα και να προσπαθεί να κρατήσει άσβεστη τη φλόγα για τη διατήρηση της μνήμης του μικρασιατικού πολιτισμού.
Η έκθεση στο Μουσείο Πλινθοκεραμοποιίας στον Βόλο, θα ολοκληρώσει τον κύκλο της στις 8 Ιανουαρίου του επόμενου έτους.
