Λίγες μόλις ημέρες απομένουν για τις ενδιάμεσες εκλογές των Φιλιππίνων, εν μέσω αυξημένων προειδοποιήσεων για πιθανούς κινδύνους ξένης παρέμβασης, κυρίως από την πλευρά της Κίνας.
Ένας Κινέζος υπήκοος συνελήφθη από το Εθνικό Γραφείο Ερευνών (NBI), την αντίστοιχη υπηρεσία της FBI στις Φιλιππίνες, με την κατηγορία της κατασκοπείας, καθώς φέρεται να βρέθηκε με ηλεκτρονική συσκευή παρακολούθησης στο πορτμπαγκάζ του αυτοκινήτου του.
Πρόκειται για τον Λάο Τακ-Χόι, 47 ετών, ο οποίος, σύμφωνα με τις αρχές, βρισκόταν σε ένα γκρι Mitsubishi Adventure σταθμευμένο έξω από τα κεντρικά της Εκλογικής Επιτροπής (Comelec) στην Ιντραμούρος της Μανίλα, όταν και συνελήφθη από το NBI στις 29 Απριλίου.
Το περιστατικό αυτό έρχεται λίγο μετά από ακρόαση στη Γερουσία που είχε αναδείξει τους κινδύνους από προσπάθειες του Πεκίνου να επηρεάσει τις δημοκρατικές διαδικασίες στις Φιλιππίνες, σε μια περίοδο που το κινεζικό καθεστώς συνεχίζει τη διεκδίκηση νησιών στη Νότια Σινική Θάλασσα. Είναι χαρακτηριστικό πως οι εκλογές στις Φιλιππίνες έχουν οριστεί για τις 12 Μαΐου.
Σύμφωνα με το NBI, ο συλληφθείς είχε στην κατοχή του μια συσκευή καταγραφής διεθνών κινητών ταυτοτήτων (IMSI catcher). Πρόκειται για τεχνολογία που μιμείται κεραία κινητής τηλεφωνίας, επιτρέποντας την υποκλοπή κλήσεων, μηνυμάτων και δεδομένων τοποθεσίας σε ακτίνα ενός έως τριών χιλιομέτρων.
Υλικό από τη σύλληψη έδειξε τη συσκευή στο πορτμπαγκάζ του οχήματος του Λάο, με κρατικά μέσα να σημειώνουν ότι είχε τοποθετηθεί ένας αυτοσχέδιος ανεμιστήρας για να μην υπερθερμαίνεται κατά τη λειτουργία της.
Ο εκπρόσωπος του NBI, Φερνάντο Λαβίν, ανέφερε σε τοπικά μέσα πως από την έρευνα προέκυψε ότι τα εξαρτήματα της συσκευής είχαν μεταφερθεί μεμονωμένα στις Φιλιππίνες και συναρμολογήθηκαν επιτόπου.
«Αυτό είναι κάτι εξαιρετικά σοβαρό. αποτελεί απειλή για την εθνική μας ασφάλεια», δήλωσε, εκφράζοντας ανησυχίες πως στόχος της συσκευής ήταν η ίδια η Εκλογική Επιτροπή.
«Είναι ένα ενδεχόμενο. Δεν λέμε ότι είναι βέβαιο, αλλά δεν αποκλείεται. Για ποιον λόγο να βρεθεί κανείς σε τόσο ευαίσθητο σημείο, έξω από την Comelec; Το γεγονός προκάλεσε μεγάλη ανησυχία στις αρχές», συμπλήρωσε ο ίδιος.
Ο Λαβίν επεσήμανε, επίσης, πως το NBI έχει βίντεο με τον Λάο και ακόμα έναν Κινέζο να τοποθετούν ύποπτο εξοπλισμό παρακολούθησης κοντά στην Επιτροπή Εκλογών το Σαββατοκύριακο που προηγήθηκε.
Σύμφωνα με τον διευθυντή του NBI, Χάιμε Σαντιάγκο, οι υπηρεσίες παρακολουθούσαν τον ύποπτο αρκετές ημέρες, καταγράφοντας τις κινήσεις του σε κεντρικές συνοικίες της πρωτεύουσας, έως ότου παρατήρησαν πολλαπλές διελεύσεις του γύρω από την Comelec και προχώρησαν στη σύλληψή του.
Ο Λαβίν υπογράμμισε ότι τα πρόσφατα περιστατικά δεν είναι μεμονωμένα: στις 25 Φεβρουαρίου συνελήφθησαν άλλοι δύο Κινέζοι με κατηγορίες για κατασκοπεία, καθώς φέρεται να είχαν προσλάβει ντόπιους να τους μεταφέρουν σε στρατηγικά σημεία της Μανίλα, όπως το προεδρικό μέγαρο και την πρεσβεία των ΗΠΑ, με όχημα που έφερε επίσης IMSI catcher.
Από την έρευνα του NBI, φέρεται να προέκυψαν στοιχεία που ενισχύουν την υπόνοια κατασκοπείας, με τους Φιλιππινέζους συνεργούς να επιβεβαιώνουν ότι μετέφεραν τους Κινέζους σε ευαίσθητους χώρους.
Ο ηγέτης της πλειοψηφίας στη Γερουσία, Φράνσις Τολοντίνο, σχολίασε πως η νέα σύλληψη επιβεβαιώνει τους φόβους για ενδεχόμενη ξένη παρέμβαση στις επικείμενες εκλογές: «Η σύλληψη ενισχύει αυτά που είχαμε σημειώσει στη Γερουσία – μια ενεργή προσπάθεια υπονόμευσης της εκλογικής διαδικασίας», ανέφερε, ευχαριστώντας το NBI για την ταχεία και αποφασιστική του επέμβαση ώστε να αποτραπεί η «εκτεταμένη δράση» του Πεκίνου.
Σε βάρος του Λάο ασκήθηκαν διώξεις για παραβίαση του νόμου περί κυβερνοεγκλημάτων, του νόμου περί προστασίας προσωπικών δεδομένων και του νόμου περί Κατασκοπείας.
«Ο εξοπλισμός θα αναλυθεί στο εργαστήριο ψηφιακής εγκληματολογίας ώστε να διαπιστωθεί η ακριβής του χρήση», ξεκαθάρισε ο Λαβίν.
Το υπουργείο Δικαιοσύνης διευκρίνισε ότι το θέμα της πιθανής αποφυλάκισης με εγγύηση αφορά την αρμόδια υπηρεσία μεταναστών, καθώς πρόκειται για αλλοδαπό πολίτη, ο οποίος αντιμετωπίζει επιπλέον κατηγορίες για παραβίαση της μεταναστευτικής νομοθεσίας.
Η επικεφαλής του γραφείου Τύπου της προεδρίας, Κλερ Κάστρο, εξέφρασε έντονη ανησυχία για την παρουσία κατασκοπευτικής συσκευής κινεζικής προέλευσης κοντά στα γραφεία της Εκλογικής Επιτροπής: «Πρόκειται για ιδιαίτερα ανησυχητική υπόθεση… ο πρόεδρος έχει εμπιστοσύνη στις υπηρεσίες αντικατασκοπείας που χειρίστηκαν την υπόθεση», σημείωσε.
Ο ίδιος ο Λάο ισχυρίστηκε κατά τη σύλληψή του ότι επισκεπτόταν τις Φιλιππίνες ως τουρίστας και το αυτοκίνητο δεν του ανήκε, λέγοντας πως «περιφερόταν για να βγάλει φωτογραφίες». Ωστόσο, ο διευθυντής του NBI, Σαντιάγκο, χαρακτήρισε τον ισχυρισμό του «απίστευτο», επισημαίνοντας ότι ο Λάο είχε προσλάβει Φιλιππινέζο οδηγό, στον οποίον κατέβαλλε 8.000 πέσος (περίπου 150 δολάρια) την ημέρα για τις μετακινήσεις του.
Ο Λάο είχε φτάσει στις Φιλιππίνες στις 25 Απριλίου με διαβατήριο από το Μακάο, που επιτρέπει σύντομη παραμονή χωρίς έκδοση τουριστικής βίζας — πρόκειται μάλιστα για το πρώτο του ταξίδι στη χώρα.
Ο επικεφαλής της Comelec, Τζορτζ Έρβιν Γκαρσία, επιβεβαίωσε πως, μετά από ελέγχους, διαπιστώθηκε ότι κανένα από τα συστήματα της Επιτροπής δεν έχει παραβιαστεί, ενώ τα δεδομένα των εκλογών δεν φυλάσσονται στα κεντρικά γραφεία.
Ο γερουσιαστής Τολοντίνο κάλεσε το υπουργείο Εξωτερικών να καλέσει τον Κινέζο πρεσβευτή, Χουάνγκ Ξιλιαν, για εξηγήσεις σχετικά με τις καταγγελίες περί εμπλοκής Κινέζων στις πρόσφατες υποθέσεις κατασκοπείας.
Η γερουσιάστρια Ρίζα Χοντιβέρος σημείωσε πως αν αποδειχθεί ότι ο Λάο προχώρησε σε πράξεις κατασκοπείας, τότε οι επιπτώσεις θα είναι σημαντικές για τις ήδη τεταμένες σχέσεις Μανίλα-Πεκίνου.
Στο μεταξύ, δημοσιεύματα συνδέουν κινεζικές οντότητες με λειτουργία «πειραματικών αγροκτημάτων τρολ» στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με στόχο την επιρροή στο εκλογικό σώμα εν όψει των ενδιάμεσων εκλογών. Η κινεζική πρεσβεία έχει απορρίψει κατηγορηματικά τις κατηγορίες, κάνοντας λόγο για «χρήση του χαρτιού της Κίνας» από ορισμένους πολιτικούς για εκλογικά οφέλη.
Οι αρχές των Φιλιππίνων, έχοντας επίγνωση της κρισιμότητας της περιόδου, παραμένουν σε επιφυλακή, με την προσοχή στραμμένη σε κάθε προσπάθεια κατασκοπείας ή χειραγώγησης της δημοκρατικής διαδικασίας.
