Οι αυξανόμενες τριβές μεταξύ Κιέβου και Βαρσοβίας – σχετικά με τις εξαγωγές σιτηρών και τις μεταφορές όπλων – είναι ένα σημάδι ότι η Ουκρανία «χάνει συμμάχους», σύμφωνα με επιφανή Ρώσο νομοθέτη.
«Οι Ευρωπαίοι γραφειοκράτες … συνειδητοποιούν σταδιακά πόσο κοστίζει στις χώρες τους -και στους ίδιους- να υποστηρίζουν τον [Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ] Ζελένσκι», δήλωσε στις 20 Σεπτεμβρίου ο Λεονίντ Σλούτσκι, επικεφαλής της επιτροπής διεθνών υποθέσεων της ρωσικής Κρατικής Δούμας.
Ο ισχυρισμός του κ. Σλούτσκι συνέπεσε με την ανακοίνωση του Πολωνού πρωθυπουργού Ματέους Μοραβιέτσκι ότι η Βαρσοβία θα σταματήσει να παρέχει όπλα για την πολεμική δράση της Ουκρανίας.
«Δεν μεταφέρουμε πλέον όπλα στην Ουκρανία, διότι τώρα εξοπλίζουμε την Πολωνία με πιο σύγχρονα όπλα», δήλωσε ο κ. Μοραβιέτσκι σε δηλώσεις του στον πολωνικό Τύπο.
Η Βαρσοβία διευκρίνισε αργότερα ότι θα συνεχίσει να προμηθεύει την Ουκρανία με όπλα και πυρομαχικά -αλλά μόνο αυτά που έχουν ήδη συμφωνηθεί.
Από τότε που η Ρωσία εξαπέλυσε την εισβολή της στην ανατολική Ουκρανία στις αρχές του περασμένου έτους, η Βαρσοβία ήταν από τους πιο ένθερμους υποστηρικτές του Κιέβου.
Η Πολωνία ήταν μεταξύ των πρώτων χωρών που παρείχαν στην Ουκρανία μαχητικά αεροσκάφη και σήμερα φιλοξενεί περισσότερους από 1 εκατομμύριο Ουκρανούς πρόσφυγες.
Αλλά τους τελευταίους μήνες, οι τριβές μεταξύ Βαρσοβίας και Κιέβου έχουν αυξηθεί λόγω μιας μακροχρόνιας διαμάχης για τις εξαγωγές σιτηρών.
Την περασμένη εβδομάδα, οι εντάσεις ξέσπασαν όταν η Πολωνία, μαζί με την Ουγγαρία και τη Σλοβακία, επέβαλαν μονομερείς απαγορεύσεις σε εισαγόμενα ουκρανικά σιτηρά.
Οι τρεις χώρες προχώρησαν σε αυτό το βήμα αφού η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αρνήθηκε να επεκτείνει την προϋπάρχουσα απαγόρευση για τα ουκρανικά σιτηρά σε πέντε κράτη της ΕΕ, στα οποία περιλαμβάνονταν επίσης η Ρουμανία και η Βουλγαρία.
Οι απαγορεύσεις αποσκοπούν στην προστασία των τοπικών γεωργών από την εισροή ουκρανικών σιτηρών μετά την κατάρρευση μιας σημαδιακής συμφωνίας για τα σιτηρά μεταξύ Κιέβου και Μόσχας.
Με τη μεσολάβηση του ΟΗΕ και της Τουρκίας πέρυσι, η συμφωνία είχε επιτρέψει στην Ουκρανία να συνεχίσει να εξάγει σιτηρά -παρά τις εχθροπραξίες- μέσω της Μαύρης Θάλασσας.
Αλλά στα μέσα Ιουλίου, η Ρωσία ανέστειλε μονομερώς τη συμφωνία, λέγοντας ότι δεν είχαν εκπληρωθεί βασικά μέρη της συμφωνίας.
Το Κίεβο, εν τω μεταξύ, έχει καταθέσει επίσημη καταγγελία στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου με την ελπίδα να δει τις απαγορεύσεις εισαγωγής να ανατρέπονται.
Έχει επίσης απειλήσει να επιβάλει τους δικούς του περιορισμούς στα εισαγόμενα προϊόντα της Πολωνίας και της Ουγγαρίας, εάν οι δύο χώρες αρνηθούν να ανατρέψουν τις απαγορεύσεις εισαγωγής τους.
Ο κ. Μοραβιέτσκι, από την πλευρά του, έχει προειδοποιήσει το Κίεβο ότι αν επιλέξει να κλιμακώσει τη διαμάχη, η Βαρσοβία θα «προσθέσει περισσότερα προϊόντα στην απαγόρευση των [ουκρανικών] εισαγωγών».
Σκληρά λόγια στον ΟΗΕ
Μιλώντας ενώπιον της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στις 19 Σεπτεμβρίου, ο κ. Ζελένσκι κατήγγειλε τις απαγορεύσεις εισαγωγών σε σχόλια που φάνηκε να απευθύνονται στην Πολωνία.
«Είναι ανησυχητικό να βλέπουμε πώς κάποιοι στην Ευρώπη παίζουν την αλληλεγγύη [με την Ουκρανία] σε ένα πολιτικό θέατρο», δήλωσε ο κ. Ζελένσκι.
«Μπορεί να φαίνεται ότι παίζουν τον δικό τους ρόλο, αλλά στην πραγματικότητα βοηθούν να στηθεί το σκηνικό για λογαριασμό της Μόσχας», πρόσθεσε, αφήνοντας να εννοηθεί ότι οι απαγορεύσεις εισαγωγών εξυπηρετούν την ενίσχυση της θέσης της Ρωσίας.
Σε μια ένδειξη της ταχείας επιδείνωσης των σχέσεων, η προγραμματισμένη συνάντηση μεταξύ του κ. Ζελένσκι και του Πολωνού προέδρου Αντρέι Ντούντα, ο οποίος επίσης συμμετείχε στη συνεδρίαση της Γενικής Συνέλευσης, δεν υλοποιήθηκε.
Ο κ. Ντούντα εξόργισε περαιτέρω το Κίεβο όταν μιλώντας στο περιθώριο της συνέλευσης, χαρακτήρισε την Ουκρανία ως «άνθρωπο που πνίγεται».
«Ένας άνθρωπος που πνίγεται έχει τεράστια δύναμη λόγω φόβου και αδρεναλίνης και μπορεί να καταλήξει να πνίξει τον διασώστη», δήλωσε στους δημοσιογράφους.
«Είναι λίγο σαν την κατάσταση μεταξύ Πολωνίας και Ουκρανίας», πρόσθεσε. «Η Ουκρανία, που δέχεται ρωσική επίθεση, βρίσκεται σε δύσκολη θέση και αρπάζει τα πάντα.
«Πρέπει να φροντίσουμε τα δικά μας συμφέροντα και θα το κάνουμε αποτελεσματικά και αποφασιστικά», διαβεβαίωσε ο κ. Ντούντα, ο οποίος θα βρεθεί αντιμέτωπος με εθνικές εκλογές τον επόμενο μήνα.
Το υπουργείο Εξωτερικών της Πολωνίας κάλεσε αργότερα τον πρέσβη της Ουκρανίας στη Βαρσοβία για να εκφράσει τη δυσαρέσκειά του για τα σχόλια του κ. Ζελένσκι στη Γενική Συνέλευση.
Σύμφωνα με το υπουργείο, ο πρέσβης ενημερώθηκε ότι «η άσκηση πίεσης στην Πολωνία σε πολυμερή φόρουμ ή η αποστολή καταγγελιών σε διεθνή δικαστήρια δεν είναι κατάλληλες μέθοδοι για την επίλυση διαφορών μεταξύ των χωρών μας».
Το υπουργείο Εξωτερικών της Ουκρανίας, εν τω μεταξύ, εξέφρασε την αντίθεσή του για τα σχόλια του κ. Ντούντα περί «πνιγμένου ανθρώπου», χαρακτηρίζοντάς τα «ανάρμοστα».
Η Μόσχα κατηγορεί συλλογικά τη Δύση
Οι Ρώσοι παρατηρητές, εν τω μεταξύ, παρακολουθούν στενά την κλιμακούμενη διαμάχη μεταξύ της Ουκρανίας και της Πολωνίας – μέλους του ΝΑΤΟ.
«Καθώς η κατάρρευση του αντιρωσικού σχεδίου [της Δύσης] γίνεται όλο και πιο εμφανής, το Κίεβο αρχίζει να χάνει συμμάχους», δήλωσε ο κ. Σλούτσκι, ο οποίος ηγείται του Φιλελεύθερου Δημοκρατικού Κόμματος της Ρωσίας, στο Telegram.
«Ο πρόεδρος Ντούντα αρνήθηκε να συναντήσει τον Ζελένσκι στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ και συνέκρινε την Ουκρανία με έναν ‘πνιγμένο’ που θα παρασύρει και άλλους στη δίνη», πρόσθεσε.
Η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα συμφώνησε με τα σχόλια του κ. Ντούντα, αλλά δήλωσε ότι έλειπε «μια μικρή λεπτομέρεια».
«Ήταν η Βαρσοβία -και άλλοι που υποστήριξαν την αλλαγή καθεστώτος στη χώρα- που βοήθησαν να πέσει η Ουκρανία στο νερό», σημείωσε η ίδια.
Πιθανότατα αναφερόταν στην «επανάσταση του Μαϊντάν» στην Ουκρανία το 2014, η οποία υποστηρίχθηκε από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους Ευρωπαίους συμμάχους τους.
Το γεγονός αυτό οδήγησε στην απομάκρυνση του Ουκρανού προέδρου Βίκτορ Γιανούκοβιτς, ο οποίος ήταν γνωστό ότι είχε καλές σχέσεις με τη Ρωσία. Σύντομα αντικαταστάθηκε από τον Πέτρο Ποροσένκο, ο οποίος έθεσε τη χώρα σε μια σαφώς πιο φιλοδυτική πορεία.
Η Μόσχα θεωρεί την απότομη μετάβαση της εξουσίας ως «πραξικόπημα» που υποστηρίχθηκε από τη Δύση και ως την κύρια αιτία της τρέχουσας σύγκρουσης στην Ουκρανία.
«Με τέτοιους “διασώστες”», διαβεβαίωσε η κ. Ζαχάροβα, «ο “πνιγμένος” δεν έχει καμία ελπίδα».
