Όλο και περισσότερο καταπονούνται οι νέοι στην Κίνα στην εργασία τους ή δυσκολεύονται να βρουν δουλειά. Οι υπερβολικά πολλές ώρες εργασίας και η θλιβερή αγορά εργασίας αναγκάζουν τους νέους Κινέζους να κάνουν ασυνήθιστες επιλογές.
Η Τζούλι, εξαντλημένη από τη δουλειά της ως προγραμματίστρια παιχνιδιών στο Πεκίνο, παραιτήθηκε τον Απρίλιο για να γίνει «κόρη πλήρους απασχόλησης».
Η 29χρονη περνά πλέον τη μέρα της ασχολούμενη με το νοικοκυριό: πλένει τα πιάτα, ετοιμάζει το φαγητό και κάνει και τις άλλες δουλειές του σπιτιού. Οι γονείς της Τζούλι πληρώνουν τα περισσότερα από τα καθημερινά της έξοδα, αλλά εκείνη αρνήθηκε την προσφορά τους για μηνιαίο μισθό 2.000 γουάν (περίπου 250 ευρώ).
Η τωρινή προτεραιότητά της, άλλωστε, είναι να πάρει μια ανάσα από το 16ωρο της προηγούμενης εργασίας της. «Ήμουν ένα πτώμα που περπατούσε», είπε.
Η Τζούλι είναι μέρος μιας αυξανόμενης ομάδας που αυτοαποκαλείται «παιδιά πλήρους απασχόλησης», τα οποία οδηγούνται πίσω στην άνεση του σπιτιού είτε επειδή λαχταρούν ένα διάλειμμα από την εξαντλητική επαγγελματική τους ζωή είτε επειδή απλά δεν μπορούν να βρουν δουλειά.
Οι νέοι Κινέζοι, οι οποίοι πάντα άκουγαν ότι οι προσπάθειες που κατέβαλλαν για να σπουδάσουν και να αποκτήσουν κάποιο πτυχίο θα απέδιδαν καρπούς, τώρα νιώθουν ηττημένοι και παγιδευμένοι.
Πάνω από ένας στους πέντε νέους μεταξύ 16 και 24 ετών είναι άνεργοι στην Κίνα και το ποσοστό ανεργίας των νέων έχει ανέλθει. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα πρόσφατα, το ποσοστό αυτό ανέρχεται πλέον στο 21,3% – το υψηλότερο από τότε που οι Αρχές ξεκίνησαν να δημοσιεύουν στοιχεία το 2018. Το ποσοστό δεν λαμβάνει υπόψη την αγροτική αγορά εργασίας.
Πολλά από τα λεγόμενα «παιδιά πλήρους απασχόλησης» λένε ότι σκοπεύουν να μείνουν στο σπίτι μόνο προσωρινά – το βλέπουν ως μια περίοδο χαλάρωσης, προβληματισμού και εύρεσης καλύτερων θέσεων εργασίας. Αλλά αυτό είναι πιο εύκολο να το πεις παρά να το κάνεις.
Η Τζούλι έχει στείλει περισσότερες από 40 αιτήσεις εργασίας σε υπεύθυνους προσλήψεων προσωπικού τις τελευταίες δύο εβδομάδες, αλλά την έχουν καλέσει μόνο δύο φορές για συνέντευξη. «Ήταν δύσκολο να βρω δουλειά πριν τα παρατήσω. Αφού τα παράτησα, έγινε ακόμα πιο δύσκολο», λέει.
Εξαντλημένοι από την υπερκόπωση, άνεργοι ή κολλημένοι;
Η επαγγελματική εξουθένωση που οδηγεί τους εργαζόμενους ενήλικες να γίνουν «παιδιά πλήρους απασχόλησης» δεν προκαλεί έκπληξη, δεδομένης της κακής ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής της Κίνας. Η εργασιακή κουλτούρα στη χώρα αναφέρεται συχνά ως το λεγόμενο “996”, όπου οι άνθρωποι θεωρούν κανόνα τη δουλειά από τις 9 π.μ. έως τις 9 μ.μ., έξι ημέρες την εβδομάδα.
Η Τσεν Ντούντου, επίσης «κόρη πλήρους απασχόλησης», άφησε τη δουλειά της στα ακίνητα νωρίτερα φέτος, καθώς ένιωθε να οδεύει προς την υπερκόπωση και μάλιστα για το τίποτα. Η 27χρονη είπε ότι «δεν της έμενε τίποτα» αφού πλήρωνε το ενοίκιο.
Όταν επέστρεψε στο σπίτι των γονιών της στη νότια Κίνα, η Τσεν είπε ότι «έζησε τη ζωή μιας συνταξιούχου», αλλά το άγχος την είχε κατακλύσει. Λέει ότι άκουγε συνέχεια δύο διακριτές φωνές μέσα στο κεφάλι της: «Η μία έλεγε ότι είναι σπάνιο να έχεις αυτόν τον ελεύθερο χρόνο, οπότε έπρεπε να το απολαύσω. Η άλλη με παρότρυνε να σκεφτώ τι να κάνω στη συνέχεια».
Η Τσεν, η οποία έχει τώρα ξεκινήσει τη δική της επιχείρηση, είπε: «Αν αυτό συνεχιζόταν για μεγάλο χρονικό διάστημα, θα είχα όντως γίνει παράσιτο».
Ο Τζακ Τζενγκ, ο οποίος πρόσφατα αποχώρησε από τον κινεζικό τεχνολογικό γίγαντα Tencent, είπε ότι έπρεπε να απαντά σε σχεδόν 7.000 γραπτά μηνύματα που σχετίζονταν με την εργασία, εκτός του ωραρίου του καθημερινά. Ο 32χρονος το αποκαλεί αυτό «αόρατη υπερωρία» επειδή, ενώ ήταν αναμενόμενο, δεν πληρωνόταν για αυτήν. Τελικά τα παράτησε, αφού το άγχος από τη δουλειά τού άφησε μια κακή περίπτωση θυλακίτιδας, δερματική διαταραχή που προκαλείται από φλεγμονώδη τριχοθυλάκια.
Ο κος Τζενγκ βρήκε από τότε μια καλύτερη δουλειά, αλλά είπε ότι δεν είναι όλοι τόσο τυχεροί. Πολλοί αντιμετωπίζουν επίσης τη λεγόμενη «κατάρα των 35», μια ευρέως διαδεδομένη συνήθεια στην Κίνα, σύμφωνα με την οποία οι εργοδότες αποφεύγουν να προσλάβουν εργαζομένους άνω των 35 ετών , προτιμώντας τους νέους που είναι «λιγότερο ακριβοί».
Αυτό το δίκοπο μαχαίρι των ηλικιακών διακρίσεων και των ζοφερών ευκαιριών εργασίας είναι μια μεγάλη πρόκληση για όσους είναι στα 30 τους, που έχουν μια υποθήκη πάνω από τα κεφάλια τους ή που σκέφτονται να δημιουργήσουν οικογένεια.
Η απόγνωση δεν είναι μικρότερη μεταξύ των φοιτητών, τόσο που κάποιοι επιλέγουν να αποτυγχάνουν στις εξετάσεις τους μόνο και μόνο για να καθυστερούν την αποφοίτησή τους.
Τις τελευταίες εβδομάδες τα κινεζικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν πλημμυρίσει από μη τυπικές φωτογραφίες αποφοίτησης που μιλούν για την απογοήτευση των νέων αποφοίτων. Κάποιοι δείχνουν νέους ανθρώπους ξαπλωμένους φορώντας ρούχα αποφοίτησης και έχοντας τα πρόσωπα τους καλυμμένα με τα καπέλα των αποφοίτων. Σε άλλες, κρατούν τα πτυχία τους πάνω από κάδους σκουπιδιών, έτοιμοι να τα πετάξουν.
Το πανεπιστήμιο ήταν κάποτε μια ανώτερη επιδίωξη στην Κίνα. Αλλά μέσα στην τελευταία δεκαετία, τα ποσοστά εγγραφής αυξήθηκαν από 30% σε 59,6%, καθώς όλο και περισσότεροι νέοι έβλεπαν τα πτυχία κολεγίου ως εισιτήριο για καλύτερες ευκαιρίες σε μια ανταγωνιστική αγορά εργασίας. Όμως, οι φιλοδοξίες έχουν δώσει τη θέση τους στην απογοήτευση, καθώς η αγορά εργασίας πατώνει. Οι ειδικοί λένε ότι η ανεργία των νέων είναι πιθανό να επιδεινωθεί, καθώς εισέρχονται στην αγορά 11,6 εκατομμύρια νέοι πτυχιούχοι, αριθμός πρωτοφανής για τα δεδομένα της χώρας.
Τα κινεζικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν γεμίσει με φωτογραφίες αποφοίτησης που κοροϊδεύουν την έλλειψη επιλογών των αποφοίτων.
«Η κατάσταση είναι πολύ άσχημη. Οι άνθρωποι είναι κουρασμένοι και πολλοί προσπαθούν να μη συμμετέχουν. Υπάρχει μεγάλη απόγνωση», δήλωσε η Μίριαμ Γουίκερτσαϊμ, γενική διευθύντρια της γραφείου ευρέσεως εργασίας Direct HR με έδρα τη Σαγκάη.
Η πιο αργή από την αναμενόμενη οικονομική ανάκαμψη της Κίνας μετά τον Covid είναι ένας βασικός λόγος για την υψηλή ανεργία, λέει ο Μπρους Πανγκ, επικεφαλής οικονομολόγος για την ευρύτερη Κίνα στην Jones Lang LaSalle.
Ορισμένοι εργοδότες είναι επίσης λιγότερο πρόθυμοι να προσλάβουν πτυχιούχους «λευκού χαρτιού», αυτούς δηλαδή που έχουν λιγότερη εργασιακή εμπειρία από τους προκατόχους τους λόγω των παρατεταμένων περιορισμών λόγω Covid, είπε ο κος Πανγκ.
Οι πρόσφατες καταστολές της Κίνας σε βιομηχανίες δημοφιλείς μεταξύ των νέων Κινέζων επαγγελματιών έχουν επίσης πνίξει την αγορά εργασίας. Οι κανονισμοί κατά μεγάλων εταιρειών τεχνολογίας, οι περιορισμοί στον κλάδο των φροντιστηρίων και η απαγόρευση των ξένων επενδύσεων στην ιδιωτική εκπαίδευση έχουν οδηγήσει σε εκτεταμένες περικοπές θέσεων εργασίας.
«Αργή απασχόληση» και όχι «ανεργία» σύμφωνα με την κυβέρνηση της Κίνας
Ενώ η κυβέρνηση της Κίνας γνωρίζει καλά αυτά τα προβλήματα, προσπαθεί να τα υποβαθμίσει.
Τον Μάιο, ο Κινέζος ηγέτης Σι Τζινπίνγκ, στο πρωτοσέλιδο της εφημερίδας People’s Daily του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας (ΚΚΚ), προέτρεψε τους νέους να «τρώνε την πικρία», μια έκφραση η οποία στα Μανδαρινικά σημαίνει να αντέχεις τις κακουχίες.
Τα κρατικά μέσα ενημέρωσης, εν τω μεταξύ, έχουν αναλάβει να επαναπροσδιορίσουν την ανεργία. Ένα άρθρο την περασμένη εβδομάδα στην κρατική Economic Daily χρησιμοποίησε τον όρο «αργή απασχόληση» – ενώ ορισμένοι νέοι Κινέζοι είναι πράγματι άνεργοι, ανέφερε η εφημερίδα, άλλοι «επέλεξαν ενεργά την αργή απασχόληση».
Η προέλευση της φράσης δεν είναι ξεκάθαρη, αλλά ένα άρθρο του 2018 της China Youth Daily ανέφερε ότι ένας αυξανόμενος αριθμός πτυχιούχων πανεπιστημίου δεν αφοσιώνονται αμέσως μετά την αποφοίτηση στην εύρεση εργασίας. Άλλοι επιλέγουν να ταξιδέψουν πρώτα ή να κάνουν σύντομες θητείες διδασκαλίας – αυτό, είπαν στους Κινέζους, ήταν «αργή απασχόληση».
Αυτήν τη φορά, ο ορισμός περιλαμβάνει και εκείνους που δεν έχουν βρει δουλειά ή επιλέγουν να συνεχίσουν την εκπαίδευση, να μάθουν νέες δεξιότητες ή να κάνουν μια παύση ενός έτους. Ανεξάρτητα από το πόσο σκληρή είναι η αγορά εργασίας, συμβούλευε η εφημερίδα τους ανθρώπους, πρέπει «να αναλάβουν δράση και να εργαστούν σκληρά» – και εφόσον το κάνουν αυτό, δεν χρειάζεται να ανησυχούν μήπως μείνουν άνεργοι.
Δεδομένης της τρέχουσας κατάστασης της αγοράς εργασίας, ωστόσο, η φράση και η συμβουλή δεν έγιναν αποδεκτά – ορισμένοι θαύμασαν την «άρνηση της κυβέρνησής τους να αναγνωρίσει την κατάσταση της ανεργίας», ενώ άλλοι αντέδρασαν με σαρκασμό.
«Η κινεζική γραφή είναι τόσο βαθιά», έγραψε ένας χρήστης στην υπηρεσία Weibo της Κίνας, αντίστοιχη του Twitter. «Είμαστε προφανώς άνεργοι, αλλά [οι αξιωματούχοι] έχουν εφεύρει τον όρο “αργή απασχόληση”. Πόσο αργή θα ήταν; Λίγους μήνες ή μερικά χρόνια;»
Ένας άλλος χρήστης στο Xiaohongshu, το κινέζικο Instagram, είπε ότι ο όρος «επιβάλλει την ευθύνη στους νέους ξαφνικά».
«Βάσει αυτής της εξήγησης, το ποσοστό απασχόλησης κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Ύφεσης στις ΗΠΑ στα τέλη της δεκαετίας του 1920 θα έπρεπε να ήταν 100%, καθώς οι περισσότεροι άνθρωποι βρίσκονταν σε αργή απασχόληση. Τι τρόπος να επιλυθεί ένα παγκόσμιο πρόβλημα!»
«Η ανεργία είναι ανεργία. Θα πρέπει να την αποκαλούμε με το όνομα της», δήλωσε ο νέε Ρίμινγκ, ερευνητής στο Ινστιτούτο Οικονομικών και Νομικών της Σαγκάης.
«Μπορεί πράγματι να υπάρχουν νέοι που θα ήθελαν ένα Σαββατοκύριακο ελεύθερο πριν ξεκινήσουν την επόμενη δουλειά τους. Νομίζω όμως ότι η συντριπτική πλειονότητα των ανέργων σήμερα θέλει απεγνωσμένα να βρει μια δουλειά – απλά δεν μπορεί να βρει.»
Πηγή: BBC μέσω iefimerida.gr
Επιμέλεια: Αλία Ζάε
