Από τα μεσάνυχτα της 27ης Αυγούστου, τέθηκε σε ισχύ ο πρόσθετος δασμός 25% στις εισαγωγές από την Ινδία, ανεβάζοντας το συνολικό ποσοστό σε 50% για πλήθος ινδικών προϊόντων που εισέρχονται στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπως ανακοίνωσε ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ. Είχε προηγηθεί τον Απρίλιο γενικότερη ανακοίνωση επιβολής δασμών από τον Τραμπ, που τότε ανήγγειλε επιπλέον φόρο 26% στα ινδικά προϊόντα, επιδιώκοντας να πιέσει την Ινδία να μειώσει τα εμπορικά της εμπόδια — ποσοστό που τελικά αναπροσαρμόστηκε ελαφρώς στο 25%.
Με προεδρικό διάταγμα στις 6 Αυγούστου, ο Τραμπ ενεργοποίησε τη νέα αυτή επιβάρυνση, δικαιολογώντας αυτή τη κίνηση: «Η κυβέρνηση της Ινδίας εισάγει άμεσα ή έμμεσα πετρέλαιο από τη Ρωσική Ομοσπονδία». Από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022, η Ινδία έχει καταστεί ένας από τους μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους της Μόσχας, με το ετήσιο διμερές εμπόριο να αγγίζει σχεδόν τα 69 δισ. δολάρια. Η ενέργεια, κυρίως το αργό πετρέλαιο, αποτελεί τον βασικότερο σύνδεσμο μεταξύ των δύο χωρών, καθώς οι ινδικές εισαγωγές ξεπέρασαν τα 52 δισ. δολάρια το 2023, ενώ εκτιμάται ότι η Ινδία απορροφά το ένα τρίτο των ρωσικών εξαγωγών πετρελαίου, εκμεταλλευόμενη τις εκπτώσεις που προκάλεσαν οι κυρώσεις.
Οι G7 επέβαλαν πλαφόν 60 δολαρίων το βαρέλι στο ρωσικό αργό τύπου Oυράλης τον Δεκέμβριο, θέλοντας να περιορίσει τα έσοδα της Ρωσίας. Ωστόσο, καθώς οι διεθνείς τιμές πετρελαίου υποχώρησαν, η διαφορά τιμής υπέρ των Ινδών εξασθένησε. Ο οικονομολόγος ενέργειας Άνας Αλ-Χάτζι τόνισε πως η Ινδία αντικατέστησε ακριβότερο αργό πετρέλαιο από ΗΠΑ, Νότια Αμερική και Αφρική με φθηνότερο ρώσικο, σημειώνοντας: «Περίπου 932 χιλιάδες βαρέλια ημερησίως ακριβότερης ή ανακατευθυνόμενης παραγωγής προς διυλιστήρια σε Κουβέιτ και Ομάν, αντικαταστάθηκαν από ρωσικές εισαγωγές».
Αμερικανοί αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι οι αγορές αυτές από πλευράς Ινδίας συμβάλλουν άμεσα στη χρηματοδότηση της ρωσικής πολεμικής μηχανής στην Ουκρανία. Σε ανάρτησή του στο Truth Social στις 4 Αυγούστου, ο Τραμπ δήλωσε χαρακτηριστικά: «Η Ινδία εκμεταλλεύεται το φθηνό ρωσικό αργό, πουλώντας το στη διεθνή αγορά με μεγάλα κέρδη. Δεν τους νοιάζει πόσοι σκοτώνονται στην Ουκρανία από τη ρωσική πολεμική μηχανή».
Η κυβέρνηση της Ινδίας απέρριψε τις κατηγορίες αυτές, δηλώνοντας στην εφημερίδα The Epoch Times ότι οι συγκεκριμένες αγορές επιδιώκουν απλώς να εξασφαλίσουν προσιτή ενέργεια για τον πληθυσμό του 1,5 δισ. πολιτών. Εκπρόσωπος του ινδικού υπουργείου Εξωτερικών σημείωσε: «Υπό το φως αυτών των δεδομένων, η στοχοποίηση της Ινδίας είναι αδικαιολόγητη και παράλογη».
Στο ίδιο κλίμα κινήθηκε και ο επικεφαλής σύμβουλος του Λευκού Οίκου για το εμπόριο, Πίτερ Ναβάρο, ο οποίος δήλωσε σε δημοσιογράφους: «Η Ινδία βγάζει υπερκέρδη από τον πόλεμο στην Ουκρανία. Δεν φαίνεται να αναγνωρίζει τις συνέπειες που έχει ο ρόλος της στο αιματοκύλισμα». Εξέφρασε ακόμη ανησυχία πως «οι παρούσες εμπορικές πολιτικές της Ινδίας βλάπτουν τις ΗΠΑ. Το εμπορικό μας έλλειμμα με την Ινδία είναι πολύ υψηλό — αυτό πλήττει Αμερικανούς εργαζόμενους, αμερικανικές επιχειρήσεις. Τα χρήματα που παίρνουν πουλώντας μας προϊόντα τα χρησιμοποιούν για να αγοράζουν ρωσικό πετρέλαιο, το διυλίζουν και επωφελούνται διπλά. Τελικά, τα έσοδα αυτά αξιοποιούνται από τη Ρωσία για νέους εξοπλισμούς, με αποτέλεσμα να σκοτώνονται περισσότεροι Ουκρανοί και οι Αμερικανοί φορολογούμενοι να καλούνται να χρηματοδοτήσουν περαιτέρω στρατιωτική βοήθεια στο Κίεβο».
Σύμφωνα με το Αμερικανικό Γραφείο του Εκπροσώπου Εμπορίου, το εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ με την Ινδία διαμορφώθηκε σχεδόν στα 46 δισ. δολάρια το 2024, σημειώνοντας αύξηση 5,9% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Οι νέοι δασμοί αναμένεται να προκαλέσουν τριγμούς στο διμερές εμπόριο που υπερβαίνει τα 200 δισ. δολάρια ετησίως. Πρόσφατα στοιχεία του Γραφείου Οικονομικής Ανάλυσης καταγράφουν μικρή πτώση των ινδικών εισαγωγών κατά 3% τον Ιούνιο σε σχέση με τον Μάιο, αλλά με ετήσια άνοδο 29%.
Από τα στοιχεία της εταιρείας Descartes Systems Group προκύπτει επίσης σημαντική αύξηση των αμερικανικών θαλάσσιων εισαγωγών — πάνω από 18% τον Ιούλιο σε σύγκριση με τον Ιούνιο. Η παγκόσμια έκθεσή τους τον Αύγουστο υπογραμμίζει άνοδο 14% στις παραγγελίες από Ινδία, υποδεικνύοντας συντονισμένες κινήσεις προσαρμογής ενόψει των δασμών. Παραμένει, ωστόσο, έντονη αβεβαιότητα στην αγορά, καθώς οι Αμερικανοί εισαγωγείς επανεξετάζουν τις αλυσίδες εφοδιασμού τους λόγω των νέων μέτρων αλλά και της ενδεχόμενης λήξης της εμπορικής εκεχειρίας ΗΠΑ–Κίνας.
Σε οικονομικό φόρουμ της εφημερίδας Economic Times στο Νέο Δελχί, ο Ινδός υπουργός Εξωτερικών, Σουμπραμάνιαμ Τζαϊσανκάρ, ανέφερε ότι οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται, υπογραμμίζοντας: «Υπάρχουν κόκκινες γραμμές που οφείλουμε να διαφυλάξουμε και να υπερασπιστούμε. Είναι δικαίωμά μας να ενεργούμε προς το εθνικό μας συμφέρον».
Οι οικονομολόγοι της ING προειδοποιούν ότι οι προοπτικές ανάπτυξης της Ινδίας διαγράφονται αβέβαιες εν μέσω ενδεχόμενης εμπορικής σύγκρουσης, με τη γενική πρόβλεψη να δείχνει ανάπτυξη 6,6% το δεύτερο τρίμηνο, από 7,4% το πρώτο τρίμηνο του 2025. Επισημαίνουν ότι το αυξημένο κόστος λόγω δασμών και η αστάθεια στην εμπορική πολιτική αποτελούν σημαντικούς κινδύνους για τη δυναμική της ινδικής οικονομίας. Η ινδική κυβέρνηση εκμεταλλεύεται τη συγκυρία ώστε να προωθήσει εσωτερικές μεταρρυθμίσεις, όπως την αναθεώρηση στον φόρο αγαθών και υπηρεσιών, ενώ ταυτόχρονα ενισχύει και τις διπλωματικές της σχέσεις με την Κίνα, καθώς ο πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι ετοιμάζεται να συναντήσει τον πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ.
Ο Τζο Μαρ, βοηθός οικονομολόγος της Capital Economics, προειδοποίησε ότι ο δασμός 50% μπορεί να επηρεάσει αισθητά την ανάπτυξη του ΑΕΠ της Ινδίας, σημειώνοντας: «Αν διατηρηθεί, η συνεπακόλουθη μείωση στις εξαγωγές προς τις ΗΠΑ μπορεί να περιορίσει την αύξηση του ΑΕΠ κατά 0,8% φέτος και το επόμενο έτος».
