Το Φθινοπωρινό Φεστιβάλ στο Χονγκ Κονγκ

Στο Χονγκ Κονγκ, στις 7 Σεπτεμβρίου, ξεκίνησε το φετινό Φθινοπωρινό Φεστιβάλ υπό την αιγίδα του LCSD (Leisure and Cultural Services Department / Τμήμα Πολιτισμού & Ψυχαγωγίας). Οι κύριοι χώροι που φιλοξένησαν το φεστιβάλ ήταν το πάρκο Βικτώρια, το πάρκο της οδού Μαν Τανγκ στην Τανγκ Τσανγκ και το παραλιακό πάρκο Τάι Πο. Το θέμα του φεστιβάλ στο πάρκο Τάι Πο ήταν «Ευχές Πανσελήνου», παραπέμποντας στην επανένωση του κινεζικού λαού και την επιστροφή του Χονγκ Κονγκ.

Στους πιο δημοφιλείς χώρους του πάρκου, όπως οι λιμνούλες, τα λιβάδια και ο Πύργος Επιστροφής του Χονγκ Κονγκ (Hong Kong Handover Memorial Tower) παρουσιάστηκαν τεράστια περιστρεφόμενα φανάρια σε ποικίλα σχήματα: χάρτινοι γερανοί και καραβάκια, φανάρια κονγκμίνγκ (ή κινέζικα ή ουράνια φανάρια) και οι μασκότ του LCSD, ο σκυλάκος Enggie και η γατούλα Artti. 1

Το φθινοπωρινό φεστιβάλ είναι ένα από τα πιο σημαντικά φεστιβάλ της Κίνας. Συνδέεται παραδοσιακά με τη συγκομιδή και με την επανασύνδεση. Οι άνθρωποι επιστρέφουν στο σπίτι τους, οι οικογένειες ενώνονται, οι παλιοί φίλοι ξαναβρίσκονται.

Οι ρίζες του φθινοπωρινού φεστιβάλ

Σύμφωνα με τις αρχαίες κινεζικές παραδόσεις, το φθινοπωρινό φεστιβάλ είναι αφιερωμένο στη λατρεία του φεγγαριού. Στην αρχαία Κίνα, η καλή συγκομιδή της επόμενης χρονιάς εξαρτιόταν από τη σελήνη γι’ αυτό και λέγεται ότι οι παλιοί αυτοκράτορες αυτή την εποχή απέτιαν τιμές και αφιέρωναν χρόνο στην ενατένιση και τη λατρεία του φεγγαριού.

Κατά τη Δυναστεία Τανγκ (7ος – 10ος αι. μ.Χ.), η λατρεία του φεγγαριού εξαπλώθηκε στις ανώτερες τάξεις, ενώ μέχρι τον 13ο αιώνα είχε καθιερωθεί ως καθολική γιορτή, με προσφορές φρούτων και γλυκισμάτων στη σελήνη.

Με την πάροδο του χρόνου, οι προσφορές εξέλειψαν και μετασχηματίστηκαν σε δώρα που ανταλλάσσουν οι φίλοι και τα μέλη της οικογένειας μεταξύ τους και στα παραδοσιακά κέικ του φεγγαριού (mooncakes) που φτιάχνουν και προσφέρουν στις επισκέψεις.

Τσανγκ’ ε, η θεά του φεγγαριού

Ένας μύθος που συνδέεται στενά με το φθινοπωρινό φεστιβάλ και τη λατρεία του φεγγαριού είναι η ιστορία της Τσανγκ’ ε, θεάς του φεγγαριού. Οι παραλλαγές του μύθου που αφηγείται πώς η Τσανγκ’ ε βρέθηκε στο φεγγάρι είναι πολλές.

Σύμφωνα με μία από αυτές, η Τσανγκ’ ε ήταν μια θεότητα που κατέβηκε στη γη με τον άντρα της Χόου-γι, ο οποίος είχε αναλάβει την αποστολή να καταστρέψει τους εννιά από τους δέκα ήλιους της γης, αφήνοντας μόνο έναν. Κατεβαίνοντας στη γη έφεραν μαζί τους ένα μαγικό ελιξίριο, που θα τους επέτρεπε να επιστρέψουν στον ουρανό μόλις ολοκλήρωναν την αποστολή τους.

Όμως το έργο του Χόου-γι ήταν δύσκολο και τραβούσε σε μάκρος. Η Τσανγκ’ ε, που τον περίμενε στο σπίτι, ένιωθε όλο και πιο μόνη, ώσπου μια νύχτα ήπιε το ελιξίριο της αθανασίας. Πριν καλά-καλά το καταλάβει είχε βρεθεί πίσω στον ουρανό.

Δεν άργησε να καταλάβει πόσο εγωιστικά είχε φερθεί. Για να εξιλεωθεί, αυτοεξορίστηκε στο φεγγάρι, του οποίου έγινε η θεά-φύλακας. Εκεί ζούσε μαζί με ένα λευκό κουνέλι-φαρμακοτρίφτη και μια δάφνη. Αργότερα, ο Ουράνιος Αυτοκράτορας εξόρισε εκεί έναν εργάτη, τον Γου Γουάνγκ σαν τιμωρία για τις κακές του πράξεις, με τη διαταγή να κόψει τη δάφνη, η οποία όμως συνεχώς αναγεννιόταν.

Από τότε, οι Κινέζοι κοιτούν το φεγγάρι προσπαθώντας να διακρίνουν τη θεά Τσανγκ’ ε , το λευκό κουνέλι και τον ήχο του πριονιού του Γου Γουάνγκ.2

Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή, η Τσανγκ’ ε ήταν μια γυναίκα που έκλεψε από τον άντρα της και ήπιε το ελιξίριο της αθανασίας που είχε αυτός στη κατοχή του. Αμέσως αναλήφθηκε και βρέθηκε στο φεγγάρι, όπου θα παραμείνει για πάντα. Από τότε ο άντρας της προσφέρει κάθε χρόνο τέτοια εποχή δώρα στο φεγγάρι και τη γυναίκα του, ζητώντας την ευλογία της. Τη συνήθειά του γρήγορα μιμήθηκαν και άλλοι, ώσπου τελικά καθιερώθηκε η ετήσια εορτή προσφορών και λατρείας του φεγγαριού και της θεάς του.

Το έθιμο των ιπτάμενων φαναριών

Εκτός από τα γλυκίσματα και τα δώρα, σημαίνοντα ρόλο στο Φθινοπωρινό Φεστιβάλ κατέχουν οι φανοί – τα φανάρια.

Με αρχαία επίσης προέλευση, τα χάρτινα κινέζικα φανάρια έχουν πολλούς συμβολισμούς και χρήσεις και η παρουσία τους είναι αναπόσπαστο μέρος των κινεζικών εορταστικών εκδηλώσεων.

Καθώς η κοινωνία εξελίσσεται, τα σχήματα γίνονται όλο και πιο περίπλοκα, τα μεγέθη όλο και πιο μεγάλα. Και υπάρχουν και τα ιπτάμενα φανάρια, ή αλλιώς φανάρια κονγκμίνγκ, που στέλνουν τις ευχές δισεκατομμυρίων Κινέζων ψηλά στον ουρανό.

Η ιστορία μας λέει ότι εφευρέτης τους θεωρείται ο Κινέζος στρατηγός Ζούγκε Λιανγκ, τον 3ο αιώνα π.Χ., ο οποίος κατασκεύασε ένα τέτοιο φανάρι για να ζητήσει βοήθεια όταν τον είχε περικυκλώσει ο στρατός του εχθρού.

Γρήγορα υιοθετήθηκαν ως μέσα επικοινωνίας, ιδίως στους πολέμους, αλλά η χρήση τους σιγά σιγά διευρύνθηκε και τα μηνύματα βοήθειας έγιναν ευχές που στέλνονται στον ουρανό στη διάρκεια μεγάλων παραδοσιακών εορτών. Αυτό το έθιμο δεν είναι μόνο κινέζικο, αλλά απαντά και σε άλλες χώρες της νοτιοανατολικής Ασίας, όπως η Ταϊβάν, η Ταϊλάνδη, το Βιετνάμ, φτάνοντας μέχρι και την Ινδία.

Στην Ταϊλάνδη, τα ουράνια φανάρια συμβολίζουν τα προβλήματα που φεύγουν μακριά, ενώ το πέταγμά τους προς τον ουρανό είναι σημάδι καλής τύχης. Χρησιμοποιούνται επίσης σε παιδικές γιορτές.

Στην Ινδία είναι μέρος τόσο της βουδιστικής όσο και της χριστιανικής και της ινδουιστικής παράδοσης. Οι χριστιανοί τα ελευθερώνουν τη νύχτα των Χριστουγέννων, οι βουδιστές σηματοδοτούν το τέλος μιας μεγάλης νηστείας τους, ενώ οι ινδουιστές γιορτάζουν τη νίκη του φωτός επί του σκότους στο Ντιβάλι, μια από τις μεγαλύτερες εορτές του Ινδουισμού.

Τα ουράνια φανάρια ήρθαν στην Ευρώπη πιθανότατα τον 16ο αιώνα μ.Χ. και από εκεί, μέσω των Πορτογάλων αποίκων, πέρασαν στη Βραζιλία.

Στη χώρα μας, το έθιμο των ουράνιων φαναριών απαντά στον Βόλο τα Χριστούγεννα και στην Αρκαδία το Πάσχα.

 

Η ιστορία των φαναριών

Οι Κινέζοι αγαπούν τα φανάρια πολύ και, εκτός από τα φανάρια κονγκμίνγκ, που είναι ομολογουμένως πολύ εντυπωσιακά όπως ανυψώνονται όλα μαζί προς τον ουρανό, τα έχουν στην καθημερινή ζωή τους ως διακοσμητικά στοιχεία στο σπίτι και στους δημόσιους χώρους, ενώ παλιότερα χρησιμοποιούνταν και στους ναούς ως μέσα λατρείας.

Συμβολίζουν τον ήλιο, το φως και τη ζεστασιά και μέσω αυτών οι άνθρωποι καλούσαν τον ήλιο να επιστρέψει την άνοιξη.

Συμβολίζουν επίσης τη χαρά, την καλή τύχη και τη μακροζωία και θεωρούνται ότι προστατεύουν από το κακό.

Τα πρώτα φαναράκια υπολογίζουμε ότι φτιάχτηκαν το 230 π.Χ. περίπου, όταν ο Αυτοκράτορας διέταξε έναν λόγιο να φέρει από την Ινδία βουδιστικές γραφές. Όταν ο λόγιος επέστρεψε με τις άγιες γραφές, ο Αυτοκράτορας διέταξε να χτιστεί ένας μεγάλος ναός για αυτές, τον οποίο φώτισε με πολλά χάρτινα φαναράκια, που συμβόλιζαν τη δύναμη του Βούδα.

 

Το κατεξοχήν υλικό κατασκευής τους είναι το χαρτί ή το μετάξι και το ξύλο ή το μπαμπού για τον σκελετό. Παλιότερα περιείχαν ένα κερί, αλλά τα σύγχρονα φαναράκια έχουν μια λάμπα με μπαταρία.

Τα σχήματά τους ποικίλλουν. Τα παραδοσιακά φαναράκια αναπαριστούσαν κυρίως εικόνες από τη φύση ή τους θρύλους. Τα σύγχρονα κατασκευάζονται σε ό,τι σχήμα μπορεί κανείς να φανταστεί.

Το Φθινοπωρινό Φεστιβάλ στο πάρκο Βικτώρια

 

 

 

 

 

 

ΠΗΓΕΣ

docuventa.gr

theepochtimes.com

mandarinmatrix.org

el.wikipedia.org

historyoflamps.com

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

1. Μετάφραση από το άρθρο της Jenny Zeng, “Mid-Autumn Lantern Display at Hong Kong Park Lights Up”, The Epoch Times, 10/9/2022

Όλες οι φωτογραφίες προέρχονται από το προαναφερθέν άρθρο.