Το κοινοβούλιο του Ισραήλ ενέκρινε στις 24 Ιουλίου νόμο που περιορίζει τη δυνατότητα του Ανώτατου Δικαστηρίου του Ισραήλ να αμφισβητεί κοινοβουλευτικές αποφάσεις.
Ο νόμος περιλαμβάνει διάταξη που εμποδίζει τους δικαστές να ακυρώνουν κυβερνητικές αποφάσεις με την αιτιολογία ότι είναι «εξαιρετικά παράλογες». Η έναρξη ισχύος του νόμου θα σημαίνει ότι το Ανώτατο Δικαστήριο δεν θα μπορεί να επανεξετάζει αποφάσεις, όπως η απόλυση υπαλλήλων, με την αιτιολογία ότι είναι παράλογες.
Ο νόμος, μέρος ενός σχεδίου που υποστηρίζεται από τον πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου και θα άλλαζε το δικαστικό σύστημα, ψηφίστηκε με 64-0 ψήφους, αφού οι αντίπαλοι αποχώρησαν αντί να τον καταψηφίσουν. Η πρώτη διαδικαστική ψηφοφορία ήταν 64-56.
Ο υπουργός Δικαιοσύνης Γιαρίβ Λεβίν, ο αρχιτέκτονας του σχεδίου, δήλωσε ότι το κοινοβούλιο έκανε το «πρώτο βήμα σε μια σημαντική ιστορική διαδικασία» για την αναμόρφωση του δικαστικού συστήματος.
Άλλα μέρη του σχεδίου περιλαμβάνουν ένα νομοσχέδιο που θα επιτρέπει στην πλειοψηφία του κοινοβουλίου να ανατρέπει αποφάσεις του Ανώτατου Δικαστηρίου και έναν νόμο που θα επιτρέπει στο κοινοβούλιο να επιλέγει δικαστές.
Το Κίνημα για την Ποιοτική Διακυβέρνηση (Movement for Quality Government), το οποίο αντιτίθεται στο νόμο, ζήτησε γρήγορα από το ανώτατο δικαστήριο της χώρας να κινηθεί εναντίον του νόμου, επειδή φέρεται να είναι αντισυνταγματικός.
«Η κυβέρνηση της καταστροφής σήκωσε το κακόβουλο χέρι της εναντίον του κράτους του Ισραήλ και απειλεί να καταστρέψει όλα όσα χτίσαμε εδώ τα τελευταία εβδομήντα πέντε χρόνια», ανέφερε σε ανακοίνωσή του ο Ελιάντ Σράγκα, πρόεδρος του κινήματος.
Ο Νετανιάχου, 73 ετών, και οι σύμμαχοί του λένε ότι οι αλλαγές είναι απαραίτητες για να περιορίσουν τις εξουσίες των μη εκλεγμένων δικαστών και να αποκαταστήσουν την ισορροπία των τριών κλάδων της κυβέρνησης.
Οι επικριτές λένε ότι είναι περιττές και τροφοδοτούνται από προσωπικά και πολιτικά παράπονα του Νετανιάχου -ο οποίος δικάζεται για κατηγορίες διαφθοράς- και των συνεργατών του.
Διαδηλωτές έχουν διαμαρτυρηθεί κατά των σχεδιαζόμενων αλλαγών, μεταξύ άλλων αποκλείοντας έναν δρόμο που οδηγεί στο κοινοβούλιο. Ορισμένες εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων πρατηρίων καυσίμων, έκλεισαν σε ένδειξη διαμαρτυρίας ενόψει της ψηφοφορίας. Και χιλιάδες έφεδροι στρατιωτικοί δήλωσαν την άρνησή τους να υπηρετήσουν.
«Οδεύουμε προς την καταστροφή», δήλωσε ο Γιαΐρ Λαπίντ, ο ηγέτης της αντιπολίτευσης στο κοινοβούλιο, πριν από την έγκριση του νόμου.
«Πρόκειται για μια πλήρη παραβίαση των κανόνων του παιχνιδιού», πρόσθεσε ο Λαπίντ μετά την ψηφοφορία, ανέφερε η εφημερίδα Times of Israel. «Η κυβέρνηση και ο συνασπισμός μπορούν να επιλέξουν προς ποια κατεύθυνση θα κινηθεί το κράτος, αλλά δεν μπορούν να αποφασίσουν για τον χαρακτήρα του κράτους».
Οι υποστηρικτές του Νετανιάχου, εν τω μεταξύ, συνέρρευσαν στο κέντρο του Τελ Αβίβ για να δείξουν την υποστήριξή τους στις σχεδιαζόμενες αλλαγές στο δικαστικό σώμα, ενώ ο Νετανιάχου κατήγγειλε ότι ο στρατός προσπαθεί να πιέσει την κυβέρνηση.
Ο Νετανιάχου μεταφέρθηκε εσπευσμένα στο νοσοκομείο το Σαββατοκύριακο, απαιτώντας χειρουργική επέμβαση για να του τοποθετηθεί βηματοδότης. Πήρε εξιτήριο λίγες ώρες πριν από τη διεξαγωγή της ψηφοφορίας και έφτασε στο κοινοβούλιο για να παρακολουθήσει τη διαδικασία. Οι γιατροί του δήλωσαν την Κυριακή ότι η επέμβαση κύλησε ομαλά και ο πρωθυπουργός δήλωσε σε σύντομη βιντεοσκοπημένη δήλωση από το νοσοκομείο ότι αισθάνεται καλά.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, το κόμμα των Δημοκρατικών του οποίου τάσσεται υπέρ του περιορισμού της εξουσίας του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ, δήλωσε ότι το Ισραήλ θα πρέπει να εργαστεί για να διαμορφωθεί συναίνεση πίσω από την αναθεώρηση.
«Δεδομένου του φάσματος των απειλών και των προκλήσεων που αντιμετωπίζει το Ισραήλ αυτή τη στιγμή, δεν έχει νόημα για τους Ισραηλινούς ηγέτες να βιαστούν – η εστίαση θα πρέπει να είναι στο να συγκεντρώσουν τους ανθρώπους και να βρουν συναίνεση», δήλωσε ο Μπάιντεν σε δελτία ειδήσεων.
Ο Μπάιντεν και ο Νετανιάχου συζήτησαν το θέμα κατά τη διάρκεια τηλεφωνικής επικοινωνίας τον Ιούλιο.
Ο Νετανιάχου ανέστειλε την αναθεώρηση τον Μάρτιο μετά από έντονη πίεση από διαδηλωτές και απεργίες των εργαζομένων που σταμάτησαν τις εξερχόμενες πτήσεις και έκλεισαν τμήματα της οικονομίας. Μετά την αποτυχία των συνομιλιών για την εξεύρεση συμβιβασμού, δήλωσε ότι η κυβέρνησή του θα συνεχίσει την αναμόρφωση.
«Μπήκαμε σε έναν συνεχή διάλογο για τρεις μήνες. Ο συνασπισμός υπέβαλε μια σειρά προτάσεων στην αντιπολίτευση, πρόταση μετά την πρόταση επί τρεις μήνες, συνεχώς. Αλλά, προς μεγάλη μου λύπη, το χέρι που απλώθηκε στους ηγέτες της αντιπολίτευσης έμεινε στον αέρα», ανέφερε ο Νετανιάχου σε δήλωσή του.
Ο Λαπίντ δήλωσε αυτή την εβδομάδα ότι οι διαπραγματεύσεις δεν μπόρεσαν να καταλήξουν σε συμφωνία.
«Ο κύριος όρος μας ήταν να προστατεύσουμε την ισραηλινή δημοκρατία, αλλά με αυτή την κυβέρνηση είναι αδύνατο να επιτευχθούν συμφωνίες που να προστατεύουν την ισραηλινή δημοκρατία», δήλωσε ο Λαπίντ στους δημοσιογράφους, όπως ανέφεραν τα τοπικά μέσα ενημέρωσης.
Ο ισραηλινός πρόεδρος Ισαάκ Χέρτσογκ ανέφερε σε σύντομη δήλωσή του τη Δευτέρα ότι οι αξιωματούχοι «εργάζονται νυχθημερόν» για την εξεύρεση λύσης στο χάσμα μεταξύ των κομμάτων.
«Οι πολίτες του Ισραήλ «διψούν» για ελπίδα και αναμένουν υπευθυνότητα και ηγεσία», είπε. «Κατά τη διάρκεια αυτών των κρίσιμων ωρών, καλώ τους εκλεγμένους αξιωματούχους να ενεργήσουν με θάρρος και να προσεγγίσουν προκειμένου να καταλήξουν σε συνεννόηση».
Το Associated Press συνέβαλε σε αυτό το άρθρο.
