Το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ (WEF) είναι ένας μη κυβερνητικός οργανισμός που ιδρύθηκε από τον Κλάους Σβαμπ, με έδρα τη Γενεύη της Ελβετίας. Ο βασικός του σκοπός είναι να λειτουργεί ως πλατφόρμα διαλόγου ανάμεσα σε πολιτικούς ηγέτες, επιχειρηματίες, ακαδημαϊκούς και άλλους παράγοντες επιρροής με στόχο τη «βελτίωση της κατάστασης του κόσμου».
Στις συνόδους του WEF συγκεντρώνονται μέλη της παγκόσμιας ελίτ για να συζητήσουν κρίσιμα ζητήματα όπως η οικονομία, η τεχνολογία, η κλιματική αλλαγή και η παγκόσμια πολιτική.
«Μετά την πρόσφατη ανακοίνωσή μου, και καθώς μπαίνω στα 88 μου χρόνια, αποφάσισα να παραιτηθώ από τη θέση του προέδρου και μέλους του Διοικητικού Συμβουλίου, με άμεση ισχύ», είπε ο Σβαμπ σε δήλωση που δημοσίευσε το WEF.
Το Φόρουμ δεν είπε γιατί παραιτήθηκε.
Κατά τη διάρκεια της ηγεσίας του, το WEF εξελίχθηκε σε μια παγκόσμια πλατφόρμα που συγκέντρωνε πολιτικούς, επιχειρηματίες και διαμορφωτές κοινής γνώμης στο ετήσιο συνέδριο του Νταβός.
Ωστόσο, ο Σβαμπ και το Φόρουμ έχουν δεχθεί κριτική για την προώθηση μιας ατζέντας που εξυπηρετεί τα συμφέροντα της παγκόσμιας ελίτ, συχνά εις βάρος των υπόλοιπων κοινωνικών στρωμάτων.
Η αποχώρηση του Κλάους Σβαμπ από την ηγεσία του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ σηματοδοτεί όχι μόνο το τέλος μιας εποχής, αλλά και την κορύφωση της παρακμής ενός οργανισμού που, αν και ξεκίνησε με ένα θετικό παγκόσμιο όραμα, έχει δεχθεί έντονη κριτική για παρέκκκλιση από την αρχική αποστολή του.
Ελιτισμός και αποσύνδεση από την κοινωνία
Το WEF έχει κατηγορηθεί ότι λειτουργεί ως «λέσχη των πλουσίων», όπου οι παγκόσμιες ελίτ συζητούν για προβλήματα που επηρεάζουν κυρίως τους λιγότερο προνομιούχους, χωρίς να τους εκπροσωπούν επαρκώς. Παρά τις προσπάθειες για πιο διευρυμένη συμμετοχή, με την πρόσκληση ακτιβιστών και νέων ηγετών, η πλειοψηφία των συμμετεχόντων συνεχίζει να προέρχεται από τον επιχειρηματικό και πολιτικό χώρο, αφήνοντας εκτός τους ανθρώπους που βιώνουν άμεσα τις συνέπειες των παγκόσμιων προκλήσεων.
Οι διοργανωτές επικρίνονται για αποκλεισμό από τις συνελεύσεις του οργανισμού των «ανθρώπων που πλήττονται περισσότερο» από τα προβλήματα που ελπίζουν να λύσουν, λέει η Αντριέν Σορμπόμ, καθηγήτρια κοινωνιολογίας στο Κέντρο Οργανωτικής Έρευνας της Στοκχόλμης και συν-συγγραφέας ενός βιβλίου για το WEF.
Έλλειψη διαφάνειας και στα οικονομικά
Ο Σβαμπ έχει επικριθεί και για την έλλειψη διαφάνειας στα οικονομικά του WEF. Η ετήσια αμοιβή του, που ανέρχεται σε περίπου ένα εκατομμύριο ελβετικά φράγκα, έχει προκαλέσει αντιδράσεις, ιδιαίτερα δεδομένου ότι το WEF δεν πληρώνει ομοσπονδιακούς φόρους. Επιπλέον, η ανάθεση συμβολαίων σε εταιρείες στις οποίες ο Σβαμπ είχε προσωπικά συμφέροντα έχει εγείρει ερωτήματα.
Αντιδημοκρατικές διαδικασίες και επιρροή
Το WEF έχει κατηγορηθεί ότι προωθεί ένα μοντέλο πολυμερούς διακυβέρνησης που παρακάμπτει τις δημοκρατικές διαδικασίες, επιτρέποντας σε μια αυτοεπιλεγμένη ομάδα «μετόχων» να λαμβάνει αποφάσεις χωρίς λογοδοσία στους πολίτες. Αυτό έχει οδηγήσει σε ανησυχίες για την υπονόμευση των δημοκρατικών θεσμών και την ενίσχυση της ελίτ.
Έχει κατηγορηθεί και για την προώθηση ιδεών όπως η «Μεγάλη Επανεκκίνηση», που θεωρούνται από ορισμένους ως προσπάθειες ελέγχου των παγκόσμιων πληθυσμών, ενώ η Wall Street Joυrnal πέρυσι κατήγγειλε το Φόρουμ για παρενόχληση, καθώς το WEF είχε αναθέσει σε δικηγορική εταιρεία να διερευνήσει την κουλτούρα της εφημερίδας. Το WEF αρνήθηκε τις κατηγορίες.
Περιβαλλοντική υποκρισία
Παρά τις δηλώσεις για δέσμευση στην αειφορία, το WEF έχει επικριθεί για την περιβαλλοντική του υποκρισία. Οι πολυτελείς εκδηλώσεις, οι μετακινήσεις με ιδιωτικά τζετ, πολυτελή αυτοκίνητα και άλλες μορφές μεταφοράς υψηλής έντασης άνθρακα που χρησιμοποιούνται από χιλιάδες παρευρισκόμενους, καθώς και η παρουσία εταιρειών που ευθύνονται για την περιβαλλοντική υποβάθμιση, αντιβαίνουν στις διακηρύξεις του οργανισμού για προστασία του περιβάλλοντος. Η υποκρισία μιας συγκέντρωσης που υποστηρίζει τη βιωσιμότητα, ενώ συμβάλλει στην υποβάθμιση του περιβάλλοντος έχει γίνει ένα μείζον σημείο διαμάχης.
Η παραίτηση του Σβαμπ έρχεται σε μια περίοδο αυξανόμενης δυσπιστίας προς τους παγκόσμιους θεσμούς και τις ελίτ που τους διοικούν. Η μετάβαση της ηγεσίας του WEF σε νέα πρόσωπα θα δοκιμάσει την ικανότητα προσαρμογής του οργανισμού στις απαιτήσεις μιας εποχής που ζητά περισσότερη διαφάνεια και λογοδοσία. Θα αναθεωρήσει τον ρόλο του, επαναπροσδιορίζοντας την αποστολή του, με στόχο μια πιο δίκαιη και συμπεριληπτική παγκόσμια συνεργασία;
