Το Ανώτατο Δικαστήριο της Βραζιλίας αποφάσισε να προχωρήσει σε ποινική δίκη κατά του πρώην προέδρου Ζαΐρ Μπολσονάρο και επτά στενών συνεργατών του, με την κατηγορία της απόπειρας ανατροπής της δημοκρατικής τάξης μετά τις προεδρικές εκλογές του 2022.
Στις 26 Μαρτίου, η ολομέλεια των δικαστών ανακοίνωσε ομόφωνα τις κατηγορίες που υπέβαλε η Εισαγγελία, σύμφωνα με τις οποίες ο Μπολσονάρο και η ομάδα του, γνωστή ως «Πυρήνας 1», σχεδίασαν ένα αποτυχημένο πραξικόπημα με στόχο την παραμονή του στην εξουσία, παρά την εκλογική του ήττα από τον Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα.
Ο πρώην πρόεδρος, ο οποίος έχει επανειλημμένα αρνηθεί οποιαδήποτε παράνομη ενέργεια και κάνει λόγο για πολιτική δίωξη εις βάρος του, δήλωσε μετά την ανακοίνωση της απόφασης ότι εμμένει στην αθωότητά του. Υποστήριξε ότι «φαίνεται πως υπάρχει κάτι προσωπικό» εναντίον του και χαρακτήρισε τις κατηγορίες «αβάσιμες».
Οι δικαστές ακολούθησαν την εισήγηση του δικαστή Αλεξάντρ ντε Μοράες, ο οποίος επιβλέπει την έρευνα για την φερόμενη απόπειρα πραξικοπήματος. Ο ίδιος έκρινε ότι η Εισαγγελία προσκόμισε επαρκή στοιχεία που αποδεικνύουν την εμπλοκή των κατηγορουμένων σε εγκληματικές πράξεις.
Οι κατηγορίες περιλαμβάνουν απόπειρα πραξικοπήματος, σύσταση εγκληματικής οργάνωσης και βίαιη επιδίωξη κατάλυσης της δημοκρατικής νομιμότητας της χώρας. Σύμφωνα με το κατηγορητήριο, η ομάδα του Μπολσονάρο επιδίωξε να τον διατηρήσει στην εξουσία «με κάθε κόστος», σχεδιάζοντας την ακύρωση των εκλογικών αποτελεσμάτων του 2022 και την άσκηση πίεσης στον στρατό για στήριξη αντισυνταγματικών ενεργειών.
Ο γενικός εισαγγελέας της Βραζιλίας, Πάουλο Γκονέτ, ανέφερε στις 25 Μαρτίου ότι οι ερευνητές βρήκαν εκτενή τεκμήρια, συμπεριλαμβανομένων χειρόγραφων σημειώσεων και ψηφιακών αρχείων, που αποκαλύπτουν τις προσπάθειες ανατροπής του εκλογικού αποτελέσματος. Η Εισαγγελία υποστηρίζει ότι οι ενέργειες του Μπολσονάρο οδήγησαν τελικά στην επίθεση της 8ης Ιανουαρίου 2023 στο Ανώτατο Δικαστήριο, το Κογκρέσο και το Προεδρικό Μέγαρο από υποστηρικτές του, λίγες ημέρες μετά την ανάληψη της προεδρίας από τον Λούλα.
Ο Γκονέτ ανέφερε επίσης ότι το σχέδιο πραξικοπήματος περιλάμβανε ακόμα και σχέδια για τη δηλητηρίαση του Λούλα και την απόπειρα δολοφονίας του δικαστή ντε Μοράες. Όπως σημειώνεται στο 272 σελίδων κατηγορητήριο, οι συνωμότες σχεδίασαν τις ενέργειές τους στο προεδρικό μέγαρο, αποκαλώντας την επιχείρησή τους «Πράσινο-Κίτρινο Στιλέτο».
«Η ευθύνη για πράξεις που έβλαψαν τη δημοκρατική τάξη βαρύνει μια εγκληματική οργάνωση υπό την ηγεσία του Ζαΐρ Μπολσονάρο, βασισμένη σε ένα αυταρχικό σχέδιο εξουσίας», αναφέρεται στο κατηγορητήριο.
Με την αποδοχή των κατηγοριών, ο Μπολσονάρο και οι υπόλοιποι κατηγορούμενοι καθίστανται πλέον επισήμως κατηγορούμενοι σε ποινική δίκη. Ανάμεσα στους συγκατηγορούμενούς του είναι ο πρώην υπουργός Δικαιοσύνης Άντερσον Τόρες, ο απόστρατος στρατηγός και πρώην προσωπάρχης Βάλτερ Μπράγκα Νέτο, ο πρώην αρχηγός του ναυτικού ναύαρχος Αλμίρ Γκαρνιέρ Σάντος και ο πρώην υπουργός Άμυνας στρατηγός Πάουλο Σέρτζιο Νογκουέιρα.
Σύμφωνα με τη βραζιλιάνικη νομοθεσία, η ποινή για απόπειρα πραξικοπήματος μπορεί να φτάσει τα 12 έτη κάθειρξης, ενώ με τις υπόλοιπες κατηγορίες η συνολική ποινή μπορεί να ανέρχεται σε αρκετές δεκαετίες φυλάκισης.
