Στο σύγχρονο κοινωνικό τοπίο της Ελλάδας, η φιλανθρωπία έχει εξελιχθεί από παραδοσιακές μορφές ευεργετισμού σε έναν ζωντανό, διαδραστικό ιστό αλληλεγγύης που συνδέει πολίτες, οργανώσεις και κοινότητες σε ένα κοινό όραμα κοινωνικής συνοχής. Αυτή η νέα φιλανθρωπική κουλτούρα δεν είναι μονόδρομη προσφορά από τους «έχοντες» προς τους «χρειαζόμενους», αλλά ένα δυναμικό δίκτυο αμοιβαίας στήριξης όπου κάθε πολίτης μπορεί να είναι ταυτόχρονα δότης και δέκτης.
Η νέα εποχή του ελληνικού εθελοντισμού
Η σύγχρονη φιλανθρωπία στην Ελλάδα βρίσκεται σε άνθηση, με εκατοντάδες οργανώσεις και πρωτοβουλίες να ενώνουν τις δυνάμεις τους για την αντιμετώπιση κοινωνικών προκλήσεων. Το 2025 έχει αναδειχθεί ως έτος καμπής, με σημαντικές εξελίξεις και καινοτόμες προσεγγίσεις που επαναπροσδιορίζουν τον τρόπο που η ελληνική κοινωνία αντιλαμβάνεται την κοινωνική αλληλεγγύη.
Το συνέδριο «Φιλανθρωπία 2.0», που πραγματοποιήθηκε τον Μάιο του 2025 στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων, επικεντρώθηκε στην οικονομική βιωσιμότητα και ανάπτυξη της Κοινωνίας των Πολιτών, αναδεικνύοντας τη σημασία της στρατηγικής ανάπτυξης και της διασφάλισης της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας των φιλανθρωπικών οργανώσεων.
Στην πρώτη γραμμή αυτής της κοινωνικής μεταμόρφωσης βρίσκονται οργανώσεις με βαθιές ρίζες στην ελληνική κοινωνία. Το «Χαμόγελο του Παιδιού» αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της εξέλιξης, υποστηρίζοντας καθημερινά εκατοντάδες παιδιά και οικογένειες σε ανάγκη. Μόνο στο πρώτο εξάμηνο του 2025, ο οργανισμός στήριξε 54.227 παιδιά, καλύπτοντας 27 αιτήματα παιδιών με προβλήματα υγείας καθημερινά και υποστηρίζοντας 56 παιδιά με προβλήματα διαβίωσης και τις οικογένειές τους καθημερινά.
Οι «Γιατροί Χωρίς Σύνορα» συνεχίζουν το κρίσιμο έργο τους στην Ελλάδα, παρέχοντας ιατρική φροντίδα. Μετά από σχεδόν μία δεκαετία παροχής ζωτικής ιατρικής και ψυχοκοινωνικής στήριξης, το Κέντρο Ημερήσιας Φροντίδας στην Αθήνα ολοκλήρωσε τη λειτουργία του τον Μάιο του 2025, αφού είχε παράσχει 14.900 ιατρικές συνεδρίες, 51.859 υπηρεσίες σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας, 24.475 συνεδρίες ψυχικής υγείας και στήριξη σε 1.289 επιζώντες σεξουαλικής βίας.
Η περιβαλλοντική συνείδηση αποτελεί κινητήρια δύναμη της σύγχρονης φιλανθρωπίας. Η HELMEPA συντονίζει για 35η συνεχή χρονιά τον Παγκόσμιο Εθελοντικό Καθαρισμό Ακτών στην Ελλάδα, μιαπρωτοβουλία που έχει συγκεντρώσει παγκοσμίως περισσότερους από 18 εκατομμύρια εθελοντές και έχει συλλέξει πάνω από 172 εκατομμύρια κιλά απορριμμάτων.
Παράλληλα, ο ΑΡΧΕΛΩΝ ανακοίνωσε τα προγράμματα εθελοντισμού για το 2025, προσκαλώντας νέους ανθρώπους να συμμετάσχουν στην προστασία των θαλάσσιων χελωνών, συνδυάζοντας την περιβαλλοντική προστασία με την απόκτηση πολύτιμων δεξιοτήτων και τη δημιουργία διεθνών κοινοτήτων.
Η τεχνολογία έχει φέρει επανάσταση στον τρόπο που οι πολίτες συμμετέχουν στη φιλανθρωπία. Η Givelink, μια καινοτόμα ελληνική πλατφόρμα που παρουσιάστηκε στο Dragons’ Den Greece το 2025, επιτρέπει στους δωρητές να δουν τις πραγματικές ανάγκες των φιλανθρωπικών οργανισμών και να στέλνουν απευθείας προϊόντα αντί για χρήματα. Η πλατφόρμα εξασφαλίζει ότι το 100% των χρημάτων της δωρεάς μετατρέπεται σε προϊόντα.
Συλλογικές πρωτοβουλίες και Φεστιβάλ Αλληλεγγύης
Το Φεστιβάλ Εθελοντισμού Voluntary Action 2025, που πραγματοποιήθηκε τον Μάρτιο στο Γκάζι, έφερε κοντά μη κυβερνητικές οργανώσεις, εθελοντές και επιχειρήσεις σε μια τριήμερη γιορτή προσφοράς. Το φεστιβάλ με τίτλο «Πράξη Ζωής» είχε ως στόχο τη σύγκλιση του οικοσυστήματος του εθελοντισμού και την ανάδειξη της παραγωγής κοινωνικών αγαθών στη χώρα. Στη Θεσσαλονίκη, το Connected We Stand Festival 2025 συγκέντρωσε περισσότερες από 100 οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών σε μια 12ωρη εκδήλωση που κάλυπτε άξονες όπως η τέχνη, ο εθελοντισμός, η κοινωνική επιχειρηματικότητα, ο αθλητισμός και το περιβάλλον.
Η κυβερνητική πολιτική έχει επίσης προσαρμοστεί στις νέες ανάγκες. Το πρόγραμμα κοινωνικού τουρισμού 2025 του ΟΠΕΚΑ αφορά 49.415 δικαιούχους και στοχεύει στην ενίσχυση ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, προσφέροντας παράλληλα στήριξη στην τοπική οικονομία.
