Στην καρδιά της Ελλάδας, όπου οι αρχαίες παραδόσεις συναντούν τις ζωηρές αποχρώσεις της άνοιξης, η Καθαρά Δευτέρα αναδύεται ως μια ημέρα γεμάτη με την υπόσχεση της ανανέωσης και του πνευματικού προβληματισμού. Είναι μια μέρα που ο αέρας γεμίζει με το χαρούμενο φτερούγισμα των χαρταετών, τα τραπέζια στολίζονται με σαρακοστιανά εδέσματα και οι οικογένειες συγκεντρώνονται για να σηματοδοτήσουν την έναρξη της Μεγάλης Σαρακοστής. Μια εκδήλωση του Pam’s Pan προσέθεσε μια μοναδική γεύση στις εορταστικές συγκεντρώσεις, συνδυάζοντας το πλούσιο μωσαϊκό των ελληνικών εθίμων με την ουσία της παγκόσμιας συντροφικότητας και της πολιτιστικής ανταλλαγής.
Η Παμ Νταϊβενφόρντεν (Pam Duivenvoorden), Ολλανδή σεφ με βαθιά αγάπη για τον ελληνικό πολιτισμό, έχει κάνει την Ελλάδα σπίτι της, διοχετεύοντας το πάθος της για το φαγητό στη γεφύρωση πολιτισμικών διαφορών. Μαζί με τον σύζυγό της Αλέξανδρο Κοκκινάκη, η Παμ ηγείται του οργανισμού «Το σταυροδρόμι» (The Crossroads) και του Pam’s Pan, πρωτοβουλίες που δεν αφορούν μόνο τη μαγειρική τέχνη, αλλά και τη δημιουργία χώρων για ουσιαστικές ανθρώπινες σχέσεις, παραθέτοντας γεύματα συνδυασμένα με ελκυστικά θέματα συζήτησης.
Αυτή η Καθαρά Δευτέρα έγινε ξεχωριστή χάρη στην εκδήλωση που διοργάνωσε η Παμ, η οποία έφερε στο ίδιο τραπέζι Έλληνες και διεθνείς ταξιδιώτες. Το τραπέζι στήθηκε σε έναν αρχαιολογικό χώρο, στην Αρχαία Πόλη της Μεγαλόπολης, κάτι που έκανε την ατμόσφαιρα ιδιαίτερη. Το θέμα ήταν οι πασχαλινές παραδόσεις σε όλους τους πολιτισμούς, προσφέροντας μια πλούσια παλέτα αφηγήσεων και τελετουργιών, που υπογραμμίζουν τα οικουμενικά θέματα της ανανέωσης, της ελπίδας και της κοινότητας. Αυτή η συγκέντρωση ήταν αντιπροσωπευτική της αποστολής της Παμ: να χρησιμοποιεί το φαγητό ως παγκόσμια γλώσσα που ξεπερνά τα σύνορα και να γιορτάζει την ποικιλομορφία στην ενότητα.
Το ταξίδι της Παμ εμπνέει, αποτελώντας παράλληλα απόδειξη του πώς το να ακολουθεί κανείς το πάθος του μπορεί να οδηγήσει σε ουσιαστική συνεισφορά στην κοινωνία. Αφότου η Παμ εγκαταστάθηκε στην Ελλάδα, παρακολούθησε μία σχολή μαγειρικής, όχι μόνο για να κατακτήσει τις μαγειρικές τέχνες, αλλά και για να συνθέσει τη μάθησή της στον ιστό της πολιτιστικής ανταλλαγής. Σήμερα, η Παμ, μαζί με το σωματείο The CrossRoad, διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στη φιλοξενία ταξιδιωτών και Ευρωπαίων φοιτητών, κυρίως μέσω του προγράμματος Erasmus+, εμπλουτίζοντας την εμπειρία τους με μια γεύση τοπικής φιλοξενίας και παγκόσμιας φιλίας.
Η εκδήλωση της Καθαράς Δευτέρας αποτελεί υπόδειγμα του πώς οι παραδόσεις μπορούν και να διατηρηθούν και να μοιραστούν σε ένα παγκόσμιο πλαίσιο. Οι συμμετέχοντες δοκίμασαν μια ποικιλία από σαρακοστιανά πιάτα, περιλαμβανομένων της παραδοσιακής λαγάνας και μιας ποικιλίας θαλασσινών, με κάθε πιάτο να αφηγείται ιστορίες για την προέλευση και τη σημασία του.
Η Καθαρά Δευτέρα σηματοδοτεί την πρώτη ημέρα των σαράντα ημερών της παραδοσιακής ελληνορθόδοξης νηστείας, η οποία, σε αντίθεση με το Ραμαζάνι, δεν σημαίνει ότι δεν τρώμε. Κατά τη διάρκεια της νηστείας, είναι ορισμένα τρόφιμα (το κρέας, τα γαλακτοκομικά προϊόντα και τα ψάρια – εκτός από τα οστρακοειδή) αυτά που δεν καταναλώνονται καθόλου.
Οι πασχαλινές παραδόσεις σε διαφορετικούς πολιτισμούς ως θέμα συζήτησης ήταν το έναυσμα για έναν συναρπαστικό διάλογο, εμπλουτίζοντας την κατανόηση και την εκτίμηση όλων για τις διαφορετικές πρακτικές και πεποιθήσεις τους. Το Pam’s Pan και το «Σταυροδρόμι» δεν φιλοξενούν απλώς εκδηλώσεις – χτίζουν γέφυρες. Μέσω των πρωτοβουλιών τους, η Παμ και ο Αλέξανδρος έχουν δημιουργήσει μια ζωντανή κοινότητα όπου η μάθηση και η ανταλλαγή ευδοκιμούν. Οι προσπάθειές τους αποδεικνύουν τη δύναμη του φαγητού να φέρνει τους ανθρώπους κοντά, να πυροδοτεί συζητήσεις που ίσως δεν θα είχαν γίνει ποτέ διαφορετικά και να ενισχύει την αίσθηση του ανήκειν μεταξύ ατόμων από όλα τα κοινωνικά στρώματα.
Το μενού που δημιούργησε η Παμ ήταν το εξής:
Το σαρακοστιανό μενού της Παμ
Σαλάτες
Σαλάτα με γλυκιά ψητή πατάτα, σπιτικό αποξηραμένο κρεμμύδι και βινεγκρέτ καπνιστής πάπρικας
Σπανάκι σπιτικής καλλιέργειας με φράουλα, καραμελωμένα φουντούκια και βινεγκρέτ βαλσάμικου
Σισιλιάνικη σαλάτα με πορτοκάλι, φινόκιο και ελιές
Κύρια πιάτα
Χταπόδι σε σάλτσα κόκκινου κρασιού με μέλι και ρίγανη
Λεμονάτα σπαγγέτι με ολόκληρες γαρίδες σωταρισμένες στο κέλυφος
Μύδια στον ατμό σε λευκό κρασί με σκόρδο και μαϊντανό
Ορεκτικά
Ταραμοσαλάτα με λάδι βασιλικού και λαγάνα
Φάβα με κρεμμύδια και καπαρόφυλλα
Ντολμαδάκια με ρύζι και φρέσκα μυρωδικά
Επιδόρπια
Καραμελωμένο νηστίσιμο ρυζόγαλο με φρέσκα κόκκινα φρούτα και δυόσμο
Χρυσός χαλβάς από σιμιγδάλι με καβουρδισμένους ξηρούς καρπούς
Σισιλιάνικη σαλάτα της Παμ
Υλικά
1 μεγάλο βολβό φινόκιο, σε λεπτές φέτες
1 πορτοκάλι
1 πορτοκάλι σανγκουίνι
¼ φλιτζάνι ελιές Καλαμών
Φρέσκο μαύρο πιπέρι
Αλάτι με νιφάδες θάλασσας (αφράλα)
Εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο
Φρέσκο θυμάρι (αλλά μπορείτε να πειραματιστείτε και με άλλα μυρωδικά, όπως δυόσμο, βασιλικό ή άνηθο)
Εκτέλεση
Προετοιμάστε το βολβό φινόκιο, κόβοντας τα κοτσάνια και αφαιρώντας το εξωτερικό στρώμα. Κόβετε το βολβό σε λεπτές φέτες, με ένα κοφτερό μαχαίρι ή με τον ειδικό τρίφτη λαχανικών.
Αφαιρέστε τις φλούδες από τα δύο πορτοκάλια, απομακρύνοντας τα κουκούτσια.
Τοποθετήστε τα υλικά σε ένα πιάτο, περιχύστε τα με το ελαιόλαδο, αλάτι, πιπέρι και φρέσκα μυρωδικά.
Αυτή η σαλάτα αναδεικνύει την τραγανότητα του φινόκιο, τη γλυκύτητα των πορτοκαλιών και την αλμύρα των ελιών, που συμπληρώνεται από τα βότανα.
Η ποιότητα των υλικών είναι το κλειδί, γι’ αυτό προτείνω να φτιάξετε αυτή τη σαλάτα την κατάλληλη εποχή. Καλή σας όρεξη!
Της Pam Duivenvoorden (Pam’s Pan)
Επιμέλεια: Αλία Ζάε
