Ο επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ζοζέπ Μπορέλ ακύρωσε μια προγραμματισμένη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη Βουδαπέστη μετά την επίσκεψη του Ούγγρου πρωθυπουργού Βίκτορ Όρμπαν στη Ρωσία χωρίς εντολή από τις Βρυξέλλες.
«Πρέπει να στείλουμε ένα μήνυμα [στη Βουδαπέστη], ακόμη και αν πρόκειται για ένα συμβολικό μήνυμα», δήλωσε ο κ. Μπορέλ στους δημοσιογράφους στις 22 Ιουλίου.
Σύμφωνα με τον κορυφαίο διπλωμάτη της ΕΕ, ο τόπος διεξαγωγής της συνάντησης, η οποία έχει προγραμματιστεί για τα τέλη Αυγούστου, έχει μεταφερθεί στις Βρυξέλλες, όπου βρίσκεται η έδρα της ΕΕ.
Την 1η Ιουλίου, η Ουγγαρία ανέλαβε την εξάμηνη εκ περιτροπής προεδρία της ΕΕ, η οποία της επιτρέπει να διοργανώνει -και να φιλοξενεί- εκδηλώσεις και συναντήσεις υψηλού προφίλ. Ωστόσο, σύμφωνα με τις Βρυξέλλες, ο ρόλος αυτός δεν εξουσιοδοτεί τους Ούγγρους αξιωματούχους, συμπεριλαμβανομένου του κ. Όρμπαν, να ασκούν διπλωματία εκ μέρους του μπλοκ των 27 χωρών.
Ο κ. Μπορέλ απέρριψε επίσης τους ισχυρισμούς του κ. Όρμπαν ότι η ΕΕ ακολουθεί «φιλοπόλεμη» πολιτική απέναντι στη συνεχιζόμενη εισβολή της Ρωσίας στην ανατολική Ουκρανία.
Η Βουδαπέστη, είπε, θα έπρεπε να αποκαλεί τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν «φιλοπόλεμο», όχι την ΕΕ.
«Αν θέλετε να μιλήσετε για τον υποστηρικτή του πολέμου, μιλήστε για τον Πούτιν», δήλωσε ο κ. Μπορέλ.
Ο Πίτερ Σιγιάρτο, υπουργός Εξωτερικών της Ουγγαρίας, εμφανίστηκε αδιάφορος για το που θα διεξαχθεί η προγραμματισμένη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών.
«Ήταν το ίδιο για μένα τότε και είναι το ίδιο για μένα τώρα», δήλωσε ο κ. Σιγιάρτο σε δήλωση της 23ης Ιουλίου.
Παρά τη συνεχιζόμενη εισβολή της Ρωσίας, που διανύει πλέον τον τρίτο χρόνο της, η Ουγγαρία υπό τον κ. Όρμπαν έχει παραμείνει σε σχετικά καλές σχέσεις με τη Μόσχα.
Ο κ. Όρμπαν είναι ένας από τους λίγους ηγέτες της ΕΕ που αμφισβητεί την ανεπιφύλακτη δυτική υποστήριξη προς την Ουκρανία, στρατιωτικά και μη. Είναι επίσης ο μόνος αρχηγός κράτους της ΕΕ, εκτός από τον πρωθυπουργό της Σλοβακίας, που ζητά λύση με διαπραγματεύσεις στη συνεχιζόμενη σύγκρουση Ρωσίας-Ουκρανίας.
Οι συνάδελφοι ηγέτες του κ. Όρμπαν στην ΕΕ τον έχουν κατηγορήσει ότι βρίσκεται πολύ κοντά στη Μόσχα, υπονομεύοντας έτσι τις προσπάθειες του μπλοκ να απομονώσει τη Ρωσία στη διεθνή σκηνή.
Η Βουδαπέστη λέει ότι θέλει να τερματίσει την καταστροφική σύγκρουση το συντομότερο δυνατό.
Μη εγκεκριμένη «ειρηνευτική αποστολή»
Η απόφαση να αλλάξει ο τόπος διεξαγωγής της συνάντησης ακολουθεί την αυτοαποκαλούμενη “ειρηνευτική αποστολή” του κ. Όρμπαν που τον οδήγησε πρόσφατα στο Κίεβο, τη Μόσχα, το Πεκίνο και τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Στις 2 Ιουλίου, την επομένη της ανάληψης της προεδρίας της ΕΕ από την Ουγγαρία, ταξίδεψε στο Κίεβο, όπου συζήτησε τις προοπτικές ειρήνης με τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντιμίρ Ζελένσκι.
Τρεις ημέρες αργότερα, επισκέφθηκε τη Μόσχα, όπου είχε παρόμοια συζήτηση με τον κ. Πούτιν.
Σε ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στις 5 Ιουλίου, ο κ. Όρμπαν υπερασπίστηκε τη συνάντηση, λέγοντας: «Δεν μπορείς να κάνεις ειρήνη από μια άνετη πολυθρόνα στις Βρυξέλλες. Ακόμη και αν η εκ περιτροπής προεδρία της ΕΕ δεν έχει εντολή να διαπραγματευτεί εκ μέρους της ΕΕ, δεν μπορούμε να καθόμαστε με σταυρωμένα χέρια και να περιμένουμε να τελειώσει ο πόλεμος ως εκ θαύματος».
Ωστόσο, η συνάντηση στη Μόσχα προκάλεσε έντονες επιπλήξεις από τους συναδέλφους ηγέτες του κ. Όρμπαν στην ΕΕ.
Η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν φάνηκε να υπονοεί ότι η συνάντηση του κ. Όρμπαν με τον Ρώσο ηγέτη ισοδυναμεί με «κατευνασμό».
«Μόνο η ενότητα και η αποφασιστικότητα θα ανοίξουν το δρόμο για μια συνολική, δίκαιη και διαρκή ειρήνη στην Ουκρανία», έγραψε σε ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Παρ’ όλα αυτά, στις 8 Ιουλίου, ο κ. Όρμπαν επισκέφθηκε την Κίνα, η οποία έχει έρθει όλο και πιο κοντά στη Ρωσία από τότε που η τελευταία εξαπέλυσε την εισβολή της στην Ουκρανία στις αρχές του 2022.
Στο Πεκίνο, ο κ. Όρμπαν συναντήθηκε με τον Κινέζο ηγέτη Σι Τζινπίνγκ, με τον οποίο φέρεται να συζήτησε τις προοπτικές επίτευξης ειρήνης μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας.
Λίγο αργότερα, ο κ. Όρμπαν μετέβη στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου συναντήθηκε με τον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος διεκδικεί την επανεκλογή του, στην κατοικία του τελευταίου στη Φλόριντα.
«Η συζήτηση αφορούσε τις δυνατότητες ειρήνης», δήλωσε εκπρόσωπος του κ. Όρμπαν μετά τη συνάντηση της 11ης Ιουλίου.
Σε παλαιότερες δηλώσεις του, ο πρώην πρόεδρος Τραμπ έχει υποσχεθεί να επιλύσει τη σύγκρουση μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας με διπλωματικό τρόπο, εάν κερδίσει μια νέα προεδρική θητεία τον Νοέμβριο.
«Κανένα ρόλο» ως προς τη διπλωματία
Η μη εγκεκριμένη «ειρηνευτική αποστολή» του κ. Όρμπαν προκάλεσε σοκ στη δυτική επίσημη κοινότητα.
Μιλώντας σε δημοσιογράφους στις 11 Ιουλίου, ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Λευκού Οίκου Τζέικ Σάλιβαν χαρακτήρισε τη συνάντηση Τραμπ-Ορμπάν ως διπλωματικό «τυχοδιωκτισμό».
Ο κ. Σάλιβαν έσπευσε επίσης να σημειώσει ότι η συνάντηση δεν ήταν «σύμφωνη με […] την πολιτική των Ηνωμένων Πολιτειών».
Αρκετά μέλη της ΕΕ -συμπεριλαμβανομένων της Δανίας, της Φινλανδίας, της Σουηδίας, της Πολωνίας και των τριών χωρών της Βαλτικής- έχουν υποβαθμίσει προσωρινά τη συμμετοχή τους σε συναντήσεις που διοργανώνονται από την προεδρία της ΕΕ.
Οι συναντήσεις των υπουργών Εξωτερικών είναι από τις εκδηλώσεις με το μεγαλύτερο κύρος που μπορούν να φιλοξενήσουν τα μέλη της ΕΕ όταν ασκούν την εκ περιτροπής προεδρία της ΕΕ.
Η Ουγγαρία θα ασκεί την προεδρία της ΕΕ έως τις 31 Δεκεμβρίου, μετά την οποία θα την αναλάβει η Πολωνία.
Το Reuters συνέβαλε σε αυτό το άρθρο.
